منظور از تعلق طرفینی «طیبات-طیبون» و «خبیثات-خبیثون»

به گزارش جام نیوز، از جمله سوالات قرآنی این است که منظور از تعلق طرفینی «طیبات-طیبون» و «خبیثات-خبیثون» چیست؟

سوره نور/ آیه 26:

«الخْبِیثَت لِلْخَبِیثِینَ وَ الْخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثَتِ وَ الطیِّبَت لِلطیِّبِینَ وَ الطیِّبُونَ لِلطیِّبَتِ أُولَئک مُبرَّءُونَ مِمَّا یَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کرِیمٌ»

در اینکه منظور از «خبیثات» و «خبیثین» و همچنین «طیبات» و «طیبین» در آیه مورد بحث کیست؟، مفسران بیانات مختلفى دارند:
1 - گاه گفته شده منظور سخنان ناپاک و تهمت و افترا و دروغ است که تعلق به افراد آلوده دارد و به عکس سخنان پاک از آن افراد پاک و با تقوا است (از کوزه همان برون تراود که در او است).
2 - گاه گفته مى شود «خبیثات» به معنى «سیئات» و مطلق اعمال بد و کارهاى ناپسند است که برنامه انسان ناپاک است و به عکس، «حسنات» تعلق به پاکان دارد.
3 - «خبیثات» و «خبیثون» اشاره به زنان و مردان آلوده دامان است، به عکس «طیبات» و «طیبون» که به زنان و مردان پاک دامن اشاره مى کند و ظاهرا منظور از آیه همین است، زیرا قرائنى در دست است که معنى اخیر را تایید مى کند:

الف - این آیات به دنبال آیات افک و همچنین آیه «الزانى لا ینکح الا زانیة او مشرکة والزانیة لا ینکحها الا زان او مشرک و حرم ذلک على المؤمنین» آمده و این تفسیر هماهنگ با مفهوم آن آیات است.

ب - جمله «اولئک مبرئون مما یقولون»-(آنها (زنان و مردان پاکدامن ) از نسبت هاى ناروائى که به آنان داده مى شود منزه و پاک اند))- قرینه دیگرى بر این تفسیر مى باشد.

ج - اصولا قرینه مقابله خود نشانه این است که منظور از خبیثات، جمع مؤنث حقیقى است و اشاره به زنان ناپاک است در مقابل خبیثون، که جمع مذکر حقیقى است.

د - از همه اینها گذشته در حدیثى از امام باقر (علیه السلام ) و امام صادق (علیه السلام ) نقل شده که این آیه همانند «الزانى لا ینکح الا زانیة او مشرکة» مى باشد، زیرا گروهى بودند که تصمیم گرفتند با زنان آلوده ازدواج کنند، خداوند آنها را از این کار نهى کرد، و این عمل را ناپسند شمرد.

ه‍ - در روایات کتاب نکاح نیز مى خوانیم که یاران امامان، گاه سؤ ال از ازدواج با زنان خبیثة مى کردند که با جواب منفى روبرو مى شدند، این خود نشان مى دهد که خبیثة، اشاره به زنان ناپاک است نه سخنان و نه اعمال ناپاک .

سؤ ال دیگر اینکه آیا منظور از خبیث بودن این دسته از مردان و زنان یا طیب بودن آنها همان جنبه هاى عفت و ناموسى است یا هر گونه ناپاکى فکرى و عملى و زبانى را شامل مى شود.اگر سیاق آیات و روایاتى را که در تفسیر آن آمده در نظر بگیریم محدود بودن مفهوم آیه به معنى اول صحیحتر به نظر مى رسد در حالى که از بعضى از روایات استفاده مى شود که خبیث و طیب در اینجا معنى وسیعى دارد و مفهوم آن منحصر به آلودگى و پاکى جنسى نیست روى این نظر بعید به نظر نمى رسد که مفهوم نخستین آیه همان معنى خاص باشد ولى از نظر ملاک و فلسفه و علت قابل تعمیم و گسترش است و به تعبیر دیگر آیه فوق در واقع بیان گرایش سنخیت است هر چند با توجه به موضوع بحث سنخیت در پاکى و آلودگى جنسى را مى گوید.

تفسیر نمونه ج14 ص422تا424

انوارطاها