عوارض جانبی داروی گنادوتروپین را بشناسیم

اگر بدن شما به داروهای دیگر باروری مانند کلومفین، پاسخ نداده یا اگر شما دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک یا نقص فاز لوتئال هستید یا اگر بدون دلیل پزشکی باردار نمی‌شوید، همچنین اگر قصد باردار شدن با روش (IVF) را دارید؛ ممکن است پزشک برای شما گنادوتروپین را تجویز کند، این دارو به تولید تخمک می‌کند. این دارو به طور مستقیم بر عملکرد تخمدان‌ها تاثیر می‌گذارد.

گنادوتروپین‌ Gonadotropins در سه دسته موجود هستند:

1- داروی گنادوتروپین یائسگی انسان (HMG) مخلوطی از ترکیب LH و FSH است. نام‌های تجاری این دارو Pergonal, Repronex, Menogon است.

2- داروی اوروفولیتروپین یا FSH؛ تنها از ماده FSH (ادرار زنان یائسه) تهیه می‌شود و به نام‌های تجاری Fertinex, Follistim, Gonal F, Puregon موجود است.

3- داروی گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) که در نام‌های تجاری Pregnyl, Novarel, Profasi, Ovidrel موجود است.

موارد و مقدار مصرف:

1- ایجاد تخمک‌گذاری و بارداری

2- هیپوگونادیسم هیپوگونادوتروپیک

3- درمان نهفتگی غیر انسدادی بیضه قبل از دوران بلوغ

مکانیسم اثر

– اثر تحریک تخمک‌گذاری

– اثر تحریک اسپرم‌سازی

موارد منع مصرف کوریونیک گنادوتروپین

بلوغ زودرس یا سرطان وابسته به آندروژن (سرطان پروستات، بیضه و سرطان پستان در مردان) (چون دارو تولید آندروژن را تحریک می‌کند)، حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به آن.

موارد احتیاط:

الف) آسم

– اختلالات تشنجی

– میگرن

– بیماری‌های کلیوی یا قلبی (موجب تشدید این اختلالات می‌شود).

ب) HCG باید توسط پزشک متخصص تجویز شود.

عوارض جانبی کوریونیک گنادوتروپین

اعصاب مرکزی:

– سردرد

– خستگی

– تحریک‌پذیری

– بی‌قراری

– افسردگی

ادراری ـ تناسلی:

-بلوع زودرس (رشد بیضه‌ها، رشد آلت تناسلی، رشد موهای ناحیه زهار و زیر بغل، تغییر صدا، رشد موهای بدن)

– تحریک بیش از حد (بزرگی تخمدان‌ها)

– پارگی کیست‌های تخمدان (بعد از مصرف گنادوتروپین‌ها)

موضعی:

درد در محل تزریق

سایر عوارض:

– ژنیکوماستی

– ادم

داروهای باروری احتمال دارد خطر دوقلوزایی یا چندقلوزایی را افزایش دهند؛ گرچه این موضوع به نظر بیشتر زوج‌ها خوب است اما چندقلو زایی ممکن است خطر سقط جنین و سایر مشکلات را نیز در پی داشته باشد. مصرف این دارو نیازمند یک پشتیبانی عاطفی است به همین دلیل بهتر است زمانی که برای چکاپ یا تزریق نزد پزشک می‌روید، دوست یا همسرتان همراه‌تان باشید.
زنانی که ببیش از حد مجاز از این دارو استفاده می‌کنند، ممکن است دچار سندرم تخمدان (OHSS) شوند که نشانه‌های آن مانند افزایش وزن زیاد و نفخ معده شدید است. همچنین برخی از بیماران؛ حالت‌هایی مانند تنگی نفس، سرگیجه، دردهای لگنی، تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که تخمدان‌ها بیش از اندازه تحریک شده و تخمک زیادی را درون خود تولید کرده باشند. تخمدان‌ها به سرعت متورم می‌شود و ممکن است وارد حفره شکم شود. به طور معمول اگر در زمان مصرف دارو شخص زیر نظر پزشک باشد، این مشکل اتفاق نمی‌افتد؛‌ اما اگر کسی دچار OHSS شد باید برای نظارت بیشتر در بیمارستان بستری شود زیرا در موارد نادر، ممکن است این مسئله حیات شخص را تهدید کند.
پزشکان به تازگی نتایجی را اعلام کردند که از 8 پژوهش مختلف، به دست آوردند؛ آن‌ها متوجه شدند که مصرف داروهای باروری حتی اگر بیش از یک‌سال هم طول بکشد، خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش نمی‌دهد. تا پیش از این بررسی، این موضوع نگران کننده و جنجالی بود.

هشدارها در مورد کوریونیک گنادوتروپین

1- مردان جوانی که HCG مصرف می‌کنند ، باید از نظر بروز بلوغ زودرس تحت مراقبت قرار گیرند.

2- وضع بیمارانی که احتباس مایعات ممکن است موجب تشدید اختلالات آنها شود، باید مورد توجه قرار گیرند.

3- در بارداری‌های بعد از تحریک تخمدان‌ها با گونادوتروپین‌ها، احتمال چندقلو زایی افزایش می‌ یابد.

4- HCG معمولاً فقط پس از شکست درمان با کلومیفن مصرف می‌شود.

5- در درمان نازایی، مقاربت روزانه از یک روز قبل از مصرف HCG تا زمان تخمک‌گذاری توصیه می‌شود.
نشانه‌های بارداری خارج رحمی را باید در نظر داشت. این نشانه‌ها معمولاً بین هفته‌های 12-8 بعد از بارداری آشکار می‌شوند.

نکات قابل توصیه در مورد کوریونیک گنادوتروپین

مصرف در کودکان:

درمان نهفتگی بیضه قبل از سن بلوغ با HCG می‌تواند نیاز بعدی به اورکیدوپکسی را پیش‌بینی کند. القای ترشح آندروژن ممکن است موجب بلوغ زودرس در بیمارانی شود که برای نهفتگی بیضه‌ها درمان می‌شوند. به والدین این کودکان باید آموزش داد تا در صورت رشد موهای زهار ، صورت و زیر بغل، رشد آلت تناسلی، بروز آکنه و خشن شدن صدا در کودک خود، به پزشک اطلاع دهند.

مصرف در سالمندان:

این دارو در سالمندان مصرف نمی‌شود.

– در صورت بروز ادم، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

– در صورت بروز علائم بلوغ زودرس، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

– در صورت مصرف برای درمان ناباروری، احتمال چندقلوزایی وجود دارد.

هرگونه کپی برداری با لینک دهی مستقیم به سایت دکتر سلام مجاز است.

بیشتر بخوانید:

تومورهای بیضه و بروز ناباروری

عوامل محیطی موثر بر ایجاد ناباروری مردان

در رابطه با علل ناباروری و آندومتریوز چه می دانید؟