کرونا و تشدید انزوای خوشنویسی

به گزارش ایرنا، خوشنویسی، هنری درون گرا، انفرادی و متعالی است که هنرمند در تنهایی خود می‌نشیند و قطعه‌ای شعر، آیه‌ای از قرآن و یا سخنی حکیمانه را با خطی خوش نوشته و در حین نوشتن، بارها و بارها آن را در ذهن خودتکرار کرده و به معنا و مفهوم آن توجه ویژه می‌کند. از این رو رفته رفته ارزش‌های اخلاقی و معنویات وجودش رشد کرده و زمینه ساز ترقی فرهنگی یک نسل و در نهایت یک جامعه می‌شود.

شیوع کرونا فعالیت‌های فرهنگی و هنری را با توقف و تعطیلی مواجه کرد، به طوری که امروز نزدیک به یک سال است که شور و حال مجتمع‌های فرهنگی و هنری مانند دل هنرمندان به سرما گرویده است. انجمن خوشنویسان استان سمنان نیز که محور اصلی فعالیت‌هایش حول آموزش خوشنویسی می‌چرخید، اکنون از رونق افتاده و در مورد موثر بودن تلاش‌ها برای بازگرداندن آن به رونق، تردید وجود دارد.

البته بدیهی است در شرایط ویژه که لازم است دیدارهای حضوری و ملاقات با افراد مختلف به حداقل برسد، تعطیلی چنین مکان‌هایی دور از انتظار و غیرمنطقی نیست اما گاهی محدود کردن فعالیت‌ها و سخت گیری در رعایت موارد بهداشتی می‌تواند جایگزین تعطیلی مطلق شود.

هنر خوشنویسی جایگاه حقیقی خود را از دست داده است

یکی از اساتید خوشنویسی استان سمنان در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: چالش‌ها و مشکلاتی که امروز هنر خوشنویسی را درگیر کرده، همان مشکلاتی است که به واسطه زندگی مدرن و صنعتی تمام هنرهای سنتی و از جنس معنویت را تحت تاثیر قرار داده است.

غلامرضا طاهریان ادامه داد: دنیای مدرن را ماشین‌ها پیش می‌برند و به ویژه بعد از انقلاب صنعتی انسان‌های قوی به سمت علوم پزشکی و مهندسی رفتند و انسان‌های میانه به سمت هنر و علوم انسانی کشیده شدند و به این ترتیب هنر دچار افت و ریزش شد.

وی افزود: امروز هنر خوشنویسی جایگاه انسانی و حقیقی خود را از دست داده است زیرا این هنر، درونی است در حالی که ارزش گذاری‌ها در زمان ما عموماً بر اساس ظاهر افراد انجام می‌شود.

طاهریان گفت: همچنین در گذشته خوشنویسی علاوه بر هنر، شغل هم محسوب می‌شده و خوشنویسان از این راه امرار معاش می‌کردند ولی امروز به دلیل صنعتی شدن، چنین امکانی نیست. با این همه، شیوع کرونا انسان‌ها را متوجه کرد که شیوه زندگی خود را تعییر دهند و توجه انسان‌ها به معنویات و اموری که پیش از این کمرنگ شده بود، بیشتر شده بنابراین جایگاه آینده هنر خوشنویسی را روشن می‌بینم.

انجمن خوشنویسان استان سمنان کم فروغ شده است

یکی دیگر از اساتید خوشنویسی استان سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: هنر خوشنویسی امروز فقط بر مبنای علاقه و میل شخصی هنرمندان تداوم می‌یابد و هنرمندان این عرصه جایگاه حقیقی خود در جامعه را از دست داده‌اند و نگاه جامعه، نگاه درخور هنر و هنرمند نیست.

محمدرضا سینا ادامه داد: ابزار مورد نیاز این هنر خیلی افزایش قیمت داشته و ارتباط بین هنرمندان نیز به واسطه شیوع کرونا قطع شده است.

وی گفت: هنر خوشنویسی نماینده ذوق ایرانیان در حوزه ادبیات و اشعار شاعران بزرگ است و هنرمندان با خوشنویسی یک شعر، در مفاهیم آن تفکر می‌کنند بنابراین کمرنگ شدن این هنر و به انزوا کشیده شدن هنرمندان این عرصه، جامعه را از نظر ارزش‌های اخلاقی دچار ریزش می‌کند.

وی افزود: هنرمندان خوشنویس معمولا بی حاشیه و به دور از تجمل هستند و نگاه عمیق‌تری دارند و بیشتر اهل آداب هستند زیرا این خصلت هنر خوشنویسی است اما نهادهای دولتی که در پرورش جوانان و نوجوانان نقش دارند، چقدر به آموزش هنر خوشنویسی توجه دارند؟

این استاد خوشنویسی تصریح کرد: انجمن خوشنویسان استان سمنان که محور اصلی فعالیت‌های آن آموزش است، در سال ۹۷ انجمن برتر کشور انتخاب شد و یکی از فعال‌ترین انجمن‌های هنری استان بود اما در یک سال اخیر به دلیل شیوع کرونا فعالیت‌های آن به کلی تعطیل بوده و این موضوع افت شدیدی در کیفیت فعالیت‌های انجمن داشته است.

سینا بیان کرد: البته طبیعی است که به دلیل شیوع بیماری ملزم به محدود کردن فعالیت‌ها باشیم اما بعد از این همه مدت لازم است اجازه فعالیت‌های کم با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی را بدهند زیرا تمام زحمات انجمن در سالیان گدشته به این ترتیب بر باد می‌رود.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعداد برگه‌های امتحانی هنرجویان از حدود ۹۰ برگه به ۱۰ برگه کاهش یافته است و بازگرداندن هنرجویان به انجمن و فعالیت کار بسیار دشواری است.

سینا اظهار داشت: نگرانی ام اقتصادی نیست زیرا فعالیت‌های هنری، به ویژه هنر خوشنویسی از نظر اقتصادی بهره چندانی ندارد اما کمرنگ‌ شدن یک هنر اصیل در جامعه باعث کمرنگ‌تر شدن معنویات و ارزش‌های اخلاقی می‌شود و این باعث نگرانی است.

برگزاری کلاس‌های خوشنویسی خارج از فرهنگسرای کومش

رئیس انجمن خوشنویسان استان سمنان نیز در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: کلاس‌های آموزشی انجمن خوشنویسان استان سمنان از ابتدای شیوع کرونا تعطیل شده و همچنان اجازه فعالیت ندارد.

علی حافظی ادامه داد: در ابتدا کلاس‌ها به صورت مجازی برگزار می شد اما هنر خوشنویسی را نمی‌توان به صورت مجازی آموزش داد و نیاز به حضور فیزیکی دارد.

وی افزود: با اداره کل فزهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان در خصوص فعالیت محدود با رعایت شیوه نامه‌های خاص صحبت کردیم اما موفق به دریافت مجوز فعالیت در فرهنگسرای کومش نشدیم.

حافظی بیان کرد: با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین تعدادی از آموزشگاه‌های آزاد هنری در خصوص محل برگزاری کلاس‌ها در حال مذاکره هستیم تا در صورت موفقیت، کلاس‌ها را در مکانی خارج از فرهنگسرا برگزار کنیم.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان در گفت و گو با ایرنا ابراز داشت: از ابتدای شیوع کرونا، کلیه مجتمع‌های فرهنگی و هنری به دستور ستاد استانی مقابله با کرونا تعطیل شدند و چون محل فعالیت انجمن خوشنویسان استان در مجتمع فرهنگی و هنری کومش بود، به ناچار فعالیت آن متوقف شد.

فرشید فلاح ادامه داد: پیش از آغاز محدودیت‌های ویژه ۲ هفته‌ای در آذرماه، با مراجع مختلف در خصوص فعالیت مجتمع‌های فرهنگی و هنری مذاکره و مقرر شد بعد از پایان این محدودیت‌های ویژه، همزمان با سراسر کشور، مجتمع‌های فرهنگی و هنری استان سمنان نیز با رعایت شیوه نامه‌ها و محدودیت‌های خاص به فعالیت باز گردند.

وی افزود: پیش از این نیز در سایر استان‌ها فعالیت‌های فرهنگی و هنری گاها مجوز داشتند اما ستاد مقابله با کرونا استان سمنان در این زمینه سخت‌گیر بود و اجازه فعالیت نمی‌داد اما بعد از محدودیت‌های ۲ هفته‌ای این اتفاق می‌افتد.

در روزگاری که افسردگی بیش از پیش بر دنیا سایه افکنده است روح و جان انسان‌ها بیش از همیشه نیازمند آرامش می باشد، فعالیت‌های هنری بهترین شیوه برای جان بخشی دوباره به روان و احیای دوباره شادی و نشاط است. هرچند در شرایط حال چاره‌ای جز محدودیت و سازگاری با این فراق نیست اما این امکان هم وجود دارد که با محدودیت و جدی گرفتن فاصله و بهداشت، جانی دوباره به محفل‌های هنری بخشیده و اجازه فراغت از غم‌ها برای دقایقی کوتاه در اختیار هنرمندان قرار گیرد.