تکرار هر ساله وعده‌های پوچ مسئولان/قانونی که روی زمین ماند

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها - نوشین سلامت: وقتی از معلولیت صحبت می‌کنیم در واقع حرف از یک سری کمبودها و فقدان‌ها است، نه در توانایی افراد معلول، بلکه در حمایت‌هایی که باید از این قشر انجام می‌شده اما تا به امروز نه تنها مشکلات کلان آنان برطرف نشده، که با بغرنج شدن شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور وضعیت معلولان نیز رو به وخامت گذاشته است.

قانون جامع حمایت از حقوق معلولان که تصویب آن در مجلس شورای اسلامی به بیش از یک دهه گذشته برمی‌گردد، در یک دوره کوتاهی تنها دلخوشی افرادی بود که می‌توانستند به سبب عملیاتی شدن این قانون طعم شیرین «برابری» را در جامعه بچشند، اما اکنون همین قانون ۱۶ ماده مصوب مجلس شورای اسلامی، نه تنها دردی از معلولان جامعه دوا نکرده، بلکه هم‌اکنون علی‌رغم وجود چنین قانونی شاهد انزوای بیشتر برخی از معلولان هم هستیم.

نابرابری افراد دارای معلولیت با سایر مردم در مواجهه با خدمات شهروندی و برخی کم‌لطفی از سوی اصلی‌ترین نهاد حمایتی این قشر، شاید محوری‌ترین دغدغه معلولان استان اردبیل باشد.

به همین منظور و به مناسبت روز جهانی معلولان به سراغ برخی از معلولانی رفتیم که حرف‌های زیادی برای گفتن دارند اما گوشی در این حوالی پیدا نمی‌شود تا حرف این قشر را بشنود.

معلولان اردبیل مشکلات مضاعفی دارند

نوروز امانی، مدیرعامل انجمن معلولان استان اردبیل در رابطه با برخی مشکلات جامعه معلولین استان اردبیل به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه در جامعه امروزی معلولان به شدت با افراد عادی جامعه متفاوت پنداشته می‌شوند، به طوری که هم‌اکنون حدود ۲۴ هزار معلول غیرمستمر بگیر سازمان بهزیستی با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند.

وی با اشاره به اینکه معلولان جسمی-حرکتی، نابینایان، ناشنوایان، معلولان ذهنی و روانی همه مشکل مخصوص خود را دارند، اضافه کرد: عدم حمایت توانبخشی، تسهیلاتی و خدماتی عمده مشکل جامعه معلولان استان اردبیل است.

مدیرعامل انجمن معلولان استان اردبیل بالا بودن نرخ بیکاری معلولان را یک معضل دانسته و عنوان کرد: به نسبت جمعیت معلولان در استان اردبیل هم‌اکنون شاهد ۲ برابری نرخ بیکاری این افراد نسبت به دیگر افراد جامعه هستیم.

به گفته امانی علی‌رغم تمامی تلاش‌هایی که توسط ارگان‌های دخیل در امر مناسب‌سازی فضاهای عمومی در سطرح شهر اردبیل هم‌اکنون این موضوع با هدف و آرمان خود فاصله بسیار زیادی دارد.

این فرد دارای معلولیت با اشاره به تعداد اعضای انجمن معلولان استان اظهار کرد: در حال‌حاضر ۲۰۰ معلول در انجمن عضو ثابت بوده و ۳۰۰ پرونده مددجویی نیز تشکیل شده است.

محمد سیمزاری، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اردبیل نیز به طریقی با این معلول استان اردبیل هم‌عقیده بوده و اعتقاد دارد معلولان اردبیل آنطور که باید مورد حمایت و در مرکز توجه مسئولان محلی قرار نگرفته‌اند.

وی در این باره اظهار کرد: با توجه به مسئولیت نظارتی و حاکمیتی استانداری در رابطه با امور و افعال افراد معلول در این راستا سعی داشته‌ایم تا مسئولان مربوطه در نهادهای دخیل را به شکلی اقناع کنیم که افراد معلول هم باید از خدمات شهروندی به یک اندازه بهره‌مند شده و در این باره مساوات به خوبی رعایت شود.

افرادی که فقط یک روز در سال عزیز می‌شوند

احد داننده، یکی از روشندلان استان اردبیل در خصوص نبود حمایت کافی از سوی بهزیستی از قشر معلولان استان، به خبرنگار مهر، گفت: معلولان و نابینایان متأسفانه فقط یک تا دو روز در سال و آن هم در روز معلولان و عصای سفید عزیز شمرده می‌شوند و با تمام شدن این دو روز تمام وعده‌هایی که پشت تریبون داده شدند رنگ می‌بازند.

وی با اشاره به برخی شعارهای سیاسی مسئولان در رابطه با حمایت از جامعه معلولان استان اردبیل بیان کرد: این موضوع به یک عادت تبدیل شده است که هر یک از مردان سیاست که به یک جایگاهی طمع و چشم دارد، از اعتماد و باور جامعه معلولان استفاده سو داشته و پس از تصاحب صندلی خود هیچیک از معلولان را به خاطر هم نمی‌آورند.

این روشندل ضمن گلایه از برخی محدودیت‌ها و کمبودهای ایجاد شده برای جامعه معلولان استان اردبیل گفت: در بحث مناسب بودن فضاهای عمومی شهر، به شدت با مشکل مواجه هستیم طوری که حتی گاهی با وجود عصای سفید هم تردد به تنهایی در برخی از معابر شهری ناممکن می‌شود.

داننده تصریح کرد: معلولان اردبیل در بسیاری از جایگاه‌ها و فرصت‌ها ایده‌های خوبی را به نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مسئولان مربوطه ارائه داده‌اند که مسئولان حتی زحمت نامه‌نگاری آن را به مجلس یا دفتر ریاست جمهوری به خود نداده‌اند.

به گفته این فرد فعال در عرصه مطبوعاتی استان هم‌اکنون بیمه عده زیادی از معلولان به صورت خویش‌فرما پرداخت شده و بهزیستی حتی همین یک مورد تسهیلات را هم از این قشر دریغ می‌کند.

بهزیستی یا بدزیستی؟

حالا که اصلی‌ترین نهاد حمایتی از قشر دارای معلولیت جامعه بهزیستی است و می‌بایست طبق ادعای مسئولان این سازمان تمامی نیازهای معلولان را احصاء کرده و درصدد برطرف‌سازی آن باشد؛ اما وقتی پای صحبت معلولان می‌نشینیم این سازمان آنطور که پشت تریبون‌ها گزارش داده می‌شود، چندان حمایت دلسوزانه‌ای از معلولان ندارد.

احد داننده در این خصوص اذعان داشت: ما هنگام مراجعه برای تهیه لوازم توانبخشی یا رفاهی همانند عصای سفید یا رکوردر به بهزیستی مرکز اردبیل با بهانه‌هایی از سوی متولیان این نهاد مواجه می‌شویم، طوری که در این دوران کرونا باید معلولان جامعه به لحاظ استقلال در مرکز توجه مسئولان می‌بودند.

وی تصریح کرد: محرومیت ما از بسته‌ها و طرح‌های معیشتی یارانه‌ای هم از نظر مسئولان هیچ اشکالی ندارد، در حالی که بیشتر افراد عادی از دهک‌های پایین کمک معیشتی دولتی دریافت می‌کنند اما ما از این مورد هم محروم هستیم.

بهزیستی هیچ شرایط آن چنانی را که سبب بهتر زیستن ما معلولان شود، فراهم نکرده است.

فرد معلول اردبیل ادامه داد: بهزیستی هیچ شرایط آن‌چنانی را که سبب بهتر زیستن ما معلولان شود، فراهم نکرده است و شاید بهتر بود به جای بهزیستی این سازمان را بدزیستی نام می‌نهادند!

به گفته داننده اطلاع‌رسانی صدا و سیما در بحث معلولیت و معلولان در جامعه بسیار ضعیف است و این سازمان هر ساله در روز معلولان فقط از مسئولان دعوت و گزارش گل و بلبل آنان را بدون سانسور پخش می‌کند، در حالی که در چنین روزی که منتسب به معلولان است باید سهم بیشتر برنامه‌های روی آنتن برای این افراد باشد.

این فرد روشندل اظهار کرد: خوشبختانه اکنون جامعه معلولان استان اردبیل توانمندی‌های خود را در عرصه‌های مختلف به ویژه در عرصه ورزش ثابت کرده‌اند اما خدمات ورزشی و رفاهی در اختیار قرار داده شده برای این افراد نیز مناسب نیست.

دیدار با مقام معظم رهبری، برخورداری از طرح‌های معیشتی و یارانه‌ای، ایجاد کمیته ویژه بررسی و ساماندهی مشکلات معلولان از مهم‌ترین خواسته‌های داننده از مسئولان استان بود.

۳۸ هزار معلول تحت حمایت بهزیستی قرار دارند

مدیرکل بهزیستی استان اردبیل گفت: در حال‌حاضر ۳۸ هزار فرد دارای معلولیت تحت حمایت بهزیستی قرار دارند که ۱۴ هزار نفر از این افراد مستمری دریافت می‌کنند و ۲۴ هزار نفر نیز از خدمات غیرمستمری ما برخوردار هستند.

بهزاد ستاری با اشاره به جامعه پوششی معلولان در شهر اردبیل یادآور شد: ۵۰ تا ۵۵ درصد کل معلولان استان هم‌اکنون در شهر اردبیل شناسایی شدند.

وی در رابطه با خدمات پیشگیری از معلولیت اظهار کرد: در حال‌حاضر سه طرح جامع پیشگیری از معلولیت در سطح استان تحت عناوین غربالگری شنوایی، غربالگری بینایی و مشاوره و آزمایش ژنتیک اجرا می‌شود.

به گفته ستاری در سال گذشته ۱۶ هزار نفر با پوشش ۱۰۰ درصدی تحت غربالگری شنوایی، ۷۵ هزار نفر با پوشش جمعیتی ۹۲ درصدی تحت خدمات غربالگری بینایی و ۸۱ درصد جمعیت تحت مشاوره و آزمایش ژنتیک رایگان قرار گرفته‌اند.

وی در رابطه با تسهیلات کمک هزینه خرید و ساخت مسکن معلولان گفت: هم‌اکنون تسهیلات کمکی ساخت مسکن معلولان با افزایش ۵۰ درصدی در مناطق شهری ۱۸۰ میلیون و در مناطق روستایی ۸۰ میلیون تومان است که از سال ۹۴ تا به اکنون این تسهیلات با مبلغ قبلی خود ۹۰ میلیون تومان در مناطق شهری و ۴۰ میلیون تومان در مناطق روستایی برای ۱۰۴ خانواده دارای چندمعلولی پرداخت شده است.

صندوق تسهیلات شغلی معلولان راه‌اندازی می‌شود

مدیرکل بهزیستی استان اردبیل از راه‌اندازی و تأسیس صندوق تسهیلات شغلی معلولان خبر داد و گفت: این صندوق با هدف ایجاد فرصت شغلی برای معلولان و تسهیلات خرد و کلان شغلی ایجاد می‌شود.

ستاری تصریح کرد: در حال‌حاضر ۲۶۹ دانشجو و ۷۲۵ دانش‌آموز دارای معلولیت در اردبیل شناسایی شدند که در رابطه با تحصیل دانشجویان تا پایان سال ۹۸ بدهی شهریه دانشجویان به صورت صد درصدی تسویه شده که با رونمایی از سامانه پرداخت هزینه دانشجویی استان در هفته معلولان هزینه شهریه از این به بعد مستقیماً به حساب دانشجویان واریز خواهد شد.

وی با اشاره به پرداخت حق پرستاری به افراد دارای معلولیت شدید در استان اظهار کرد: مبلغ ۵۴۵ هزار تومان برای هر فرد معلول با عنوان حق پرستاری در نظر گرفته شده که این مبلغ بنا به شدت معلولیت در فرد پرداخت می‌شود.

این مسئول یادآور شد: واکسیناسیون آنفولانزا برای ۱۰۰ درصد افراد تحت پوشش مراکز روزانه و شبانه‌روی بهزیستی انجام شده است که خوشبختانه در رابطه با ویروس کرونا هم مشکل چندانی در این مراکز در رابطه با شناسایی ناقلان و بستری و قرنطینه افراد نداشتیم.

رعایت سهم جامعه معلولان در توسعه شهری

حمید لطف‌اللهیان، شهردار اردبیل در خصوص توسعه شهری و سهم معلولان و نابینایان از این توسعه اظهار کرد: شهرداری اردبیل در اجرای تمامی پروژه‌ها سهم قابل توجهی را به افراد معلول و نابینای سطح شهر اخصاص داده تا برابری جامعه معلولان با سایر اقشار جامعه رعایت شود.

وی فراهم‌سازی بستر مناسب برای ارتقای آسایش، آرامش و افزایش سطح کیفیت زندگی جامعه معلولان را از مهم‌ترین دغدغه نهادهای متولی عنوان و بیان کرد: تمامی دستگاه‌ها باید با همکاری هم بسترهای مناسب برای حضور در جامعه معلولان را فراهم کنند.

شهردار اردبیل از ایجاد مسیر ویژه معلولان در پیاده‌راه‌های اردبیل خبر داد و گفت: در تمامی پیاده‌راه‌ها ایجاد مسیر ویژه معلولان در دستور کار است که این مهم به طور میانگین سالانه ۵ تا ۱۰ کیلومتر توسط شهرداری در نقاط مختلف و اولویت‌دار شهری ایجاد می‌شود.

لطف‌اللهیان ایجاد رمپ‌های فلزی ویژه عبور معلولان با ویلچر و هم‌سطح‌سازی معابر و کوچه‌ها را از دیگر برنامه‌های شهرداری معرفی و تصریح کرد: تمامی این زیرساخت‌ها جهت تسهیل در تردد افراد معلول در سطح شهر فراهم‌سازی شده است.

خلاء خودباوری در بین معلولان جدی گرفته شود

محمد سیمزاری، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اردبیل، گفت: نبود حس خودباوری در بین جامعه معلولان استان اردبیل در حال‌حاضر می‌تواند یک هشدار جدی در بحث فرهنگی و اجتماعی باشد که در این رابطه ضرورت دارد با پیاده‌سازی برنامه‌های مدون و کمک گرفتن از کارگروه‌های فرهنگی، اجتماعی این مشکل بزرگ را که می‌تواند تبعات به مراتب جبران‌ناپذیری داشته باشد، برطرف کنیم.

وی افزود: علی‌رغم اینکه معلولیت در نگاه خود معلولان محدودیت نیست اما گاه شرایط جامعه به شکلی تغییر می‌کند که به سبب برخی مشکلات و کمبودهای محسوس برای این افراد با شرایط خاص این زمینه ایجاد می‌شود که خود را به هر طریقی بوده به انزوا بکشند.

به گفته مدیرکل امور اجتماعی استانداری اردبیل در سطح استان معلولان به شکل شایسته‌ای مورد توجه نبوده‌اند که برطرف کردن این مشکل نیازمند هم‌افزایی بین دستگاه‌های اجرایی و نظارتی است.

سیمزاری با اشاره به نقش سازمان‌های مردم نهاد در رابطه با بررسی مشکلات جامعه معلولین گفت: سازمان‌های مردم نهادی که به شکلی مستقیم با مشکلات و معضلات عرصه معلولیت در سطح استان در ارتباط باشند انگشت شمارند اما سایر سازمان‌های مردم نهاد اجتماعی و فرهنگی نیز در بسیاری از مواقع می‌توانند دوستانه و دلسوزانه در کنار افراد دارای معلولیت باشند.

رعایت عدالت اصلی‌ترین خواسته معلولان

نوروز امانی، مدیرعامل انجمن معلولان استان اردبیل در رابطه با اصلی‌ترین خواسته و مطالبه معلولان استان اردبیل از مسئولان و نهادهای حمایتی ملی و محلی گفت: تنها خواسته ما اجرای عدالت در سطح گسترده جامعه است، جامعه‌ای که در آن هم فرد معلول و هم فرد عادی به یک میزان از تمامی خدمات برخوردار شوند.

در حالی که مسئولان عالی رتبه و محلی ما ادعای پیروی از آرمان‌های امام راحل و عمل به سفارشات وی دارند، بد نیست بدانند که امام خمینی (ره) در رابطه با اجرای عدالت در جامعه فرموده‌اند: «جامعه فاقد عدالت جامعه مرده است.»

تنها تفاوت افراد معلول به یک نقص ژنتیکی، عضوی یا عصبی مربوط می‌شود که نمی‌توان آن را دلیل تمایز یا برتری سایر افراد عادی بر این قشر تلقی کرد، پس شاید اختصاص فقط یک روز در سال به رسیدگی به مشکلات افرادی که به همان اندازه مردم عادی از حق زندگی برخوردارند، اصلاً شایسته نباشد.

باید بدانیم زمانی می‌توانیم ادعای جامعه‌ای آرمان‌محور داشته باشیم که در آن رعایت مساوات بیش از هر چیز دیگری برای همگان اعم از مردم یا مسئول اهمیت داشته باشد، وقتی سازمان بهزیستی استان اردبیل ادعای حمایت کامل از جامعه معلولان را دارد اما در آن طرف قضیه هیچیک از معلولان علناً از عملکرد بهزیستی رضایتی ندارند، باید دید که آیا عدالت در حق معلولان اردبیل واقعاً رعایت می‌شود؟