به گزارش ایرنا پرویز دهداری نام مهمی در فوتبال ایران است، نامی که پس از گذشت ۲۹ سال از مرگ او هنوز هم مورد توجه ورزشکاران است؛ مردی که اخلاق را در ورزش نهادینه کرد و ریشه بازیکن سالاری را در تیم ملی آن زمان خشکاند.
مرحوم دهداری بازیکن و مربی نامدار تاریخ فوتبال ایران، که سلوک اخلاقی و پایبندیاش به اخلاقیات پس از گذشت نزدیک به سه دهه از درگذشتش، نامش همچنان مطرح است. ۲۹ سال از درگذشت پرویز دهداری میگذرد اما آرمانهایش پررنگتر از گذشته است و آنچه امروز در ورزش و به ویژه در فوبتال ایران گمشده ، از خودگذشتگی و اخلاق است که او به آن پایبند بود.
در فوتبالی که برخی ستارههایش به محض مشهور شدن، همواره مستعد پیوند خوردن با اتهام زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی هستند، معلم اخلاق خطاب شدن، یک موهبت بزرگ برای مرحوم دهداری است. از دهداری، تصویری سفید برای فوتبال ایران برجا مانده که الگوی مربیان وطنی تلقی میشود.
دهداری بدون استعفا دادن و یا اخراج شدن از تیم ملی کنار رفت؛ مردی که در زمان حضور روی نیمکت تیم ملی هرگز تجربه تشویق شدن در آزادی را به دست نیاورد اما سه دهه پس از مرگش قدیس فوتبال ایران شد.
دهداری در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی از خانوادهای آبادانی در شهرستان مرودشت شیراز متولد شد وی در آبادان بزرگ شد و در آبادان به مدرسه رفت و فوتبال را آغاز کرد.
زنده یاد دهداری، اواخر دهه ۲۰ به صورت جدی به فوتبال پرداخت و ابتدا وارد باشگاه جم آبادان شد و در پی درخشش به تیم منتخب آبادان دعوت شد و از همان جا در مسابقات کشوری به تیم ملی رسید. وی در دوران بازی ابتدا برای تیمهای جم و شاهین آبادان بازی کرد و سپس به تیم شاهین تهران پیوست.
این اسطوره فوتبال، سال ۱۳۳۹ و درنخستین دوره مسابقات فوتبال باشگاههای قهرمانی کشور کاپیتان شاهین آبادان شد و با حضور مردانی چون حمید جاسمیان، حمید برمکی، علی پورجانکی این تیم را قهرمان نخستین دوره مسابقات فوتبال قهرمانی باشگاههای کشور کرد.
دهداری از ابتدای دهه ۴۰ و پس از جدایی ستارگان قدیمی نظیر برومند و عراقی از تیم فوتبال شاهین تهران، کاپیتان تیم فوتبال شاهین تهران شد. سال ۱۳۴۳ از تیم ملی و سال ۱۳۴۵ از باشگاه شاهین کنارهگیری کرد و در سال ۱۳۴۶ وقتی شاهین تهران منحل شد و ستارگان این تیم در آستانه پراکنده شدن در باشگاههای دیگر بودند با طرحی استادانه باشگاه پرسپولیس را پایهگذاری کرد.
دهداری نخستین سرمربی تیم پرسپولیس بود که تا سال ۱۳۴۸ این مسوولیت را بر عهده داشت سال ۱۳۴۸ پرسپولیسیها به باشگاه پیکان رفتند و پرویز دهداری هدایت تیم فوتبال گارد تهران را بر عهده گرفت. گاردیها که از سال ۱۳۵۲ به هما تغییر نام دادند نسلی بودند که فرهیختگی و شخصیت را از استادشان دهداری آموختند سجاد صادقی، مهدی خبیری، محمد توانایی، نعیم صفری، مهدی غزال، جواد رمزی، مرحوم حبیب علیزاده و علیرضا خورشیدی در آن تیم بازی میکردند.
تیم فوتبال گارد بیستاره تبدیل به یک تیم مطرح فنی و اخلاقی شد؛ وقتی تیم بیستاره گادر تهران با بازیکنان گمنام نتایج خوبی گرفت و نشان داد که دهداری یک استعدادیاب است، وی بر اساس لیاقتهایش در سال ۱۳۵۰ سرمربی تیم ملی شد.
وی در سال ۱۳۵۰ در سن ۳۸ سالگی سرمربی تیم ملی شد و در بازیهای مقدماتی المپیک مونیخ با موفقیت توانست تیم ملی را به این رقابتها برساند اما پیش از مسابقات از سمت خود کناره گیری کرد، دلیل این استعفا اختلاف وی با محمد رنجبر دستیارش بود.
دهداری پس از ۱۴ سال،به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال در بازیهای آسیایی ۱۹۸۶ سئول و جام ملتهای آسیا ۱۹۸۸ را بر عهده داشت و در این رقابت ایران با پیروزی برابر چین به مقام سومی رسید ولی پیش از رقابتهای مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ از سمت خود استعفا کرد.
در سال ۱۳۶۵ احمد سجادی، محمد پنجعلی، اصغر حاجیلو، مرتضی فنونیزاده، شاهین بیانی، حمید درخشان، شاهرخ بیانی، ضیا عربشاهی، سیدمهدی ابطحی، ناصر محمدخانی، مرتضی یکه، فرشاد پیوس، غلامرضا فتحآبادی و عبدالعلی چنگیز ۱۴ بازیکن آن روزهای فوتبال ایران از تیم ملی استعفا دادند اما دهداری ایستادگی کرد؛ شاید سکته مبارزه با ستاره محوری و نامسالاری در فوتبال ایران، تنها در همان سال و با قدرت شخصیتی دهداری محقق شد و پس از آن تاریخ ورزش ایران به چشم ندید که یک مربی از میناب و از دسته سوم ایران، فوتبالیست ملی (عباس سرخاب) بسازد و با پشت کردن به این غرور موفق به کسب عنوان سومی آسیا شود.
نام دهداری که میآید، محال است به این چهار واژه فکر نکرد 'معلم اخلاق فوتبال ایران' و باز هم انگار دست خود آدم نیست که در ذهنش ماجراهای تلخ فوتبال ایران را مرور نکند که پس از دهداری چه کسانی روی نیمکت تیم ملی و تیمهای باشگاهی نشستند، ولی حرمت نیمکت و جامه مربیگری را حفظ نکردند.
برخی از آنها برخلاف دهداری بازیکن سالاری را باب کردند؛ دهداری تابوها را شکست و برخلاف جریان آب شنا کرد؛ ملیپوشان بزرگ را حتی گاه به خاطر رعایت نکردن اخلاق در فوتبال کنار گذاشت و فریاد و حمله منتقدان را در رسانههای اواسط دهه ۶۰ به جان خرید.
دهداری از جمله افرادی بود که اخلاق را بر ورزش مقدم میدانست و همین خلق و خو بود که اهالی ورزش وی را به عنوان معلم اخلاق خطاب میکردند؛ وی بارها هدایا و جوایز مقامات دولتی را رد کرد و پیشکشهایی نظیرخانه و خودرو را نپذیرفت.
این مربی، بازیکنان بزرگی به فوتبال ایران معرفی کرد که سالها برای ایران افتخار آفریدند، از مرحوم سیروس قایقران تا امثال عابدزاده، سرخاب، فیروزی و زرینچه و مرفاوی در این فهرست قرار میگیرند.
پس از دوری چند ساله از آبادان، وزارت نفت دهداری را مدیر باشگاه صنعت نفت آبادان کرد و در آبادان هم جوانگرایی مد نظر دهداری بود؛ محمود دهداری، عزیز دسترس، شهریار قاسمپور، علی فیروزی، علی بشاگردی و برخی نامهای جوان دیگر صنعت نفتی شده و پای به لیگ تخت جمشیدی گذاشتند که نیمه کاره ماند اما این بازیکنان به بهترینهای فوتبال ایران تبدیل شدند.
پرویز دهداری در سال ۱۳۷۱ به دلیل عارضه کلیوی درگذشت، از وی ۲ فرزند به نامهای شاهین و شیدا به جای مانده است؛ یک خیابان که ورزشگاه تختی آبادان در آن قرار دارد بنام بلوار پرویز دهداری اسطوره فراموش نشدنی فوتبال جنوب نامگذاری شده است.
یکی از شاگردان پرویز دهداری در فوتبال آبادان به ایرنا گفت: دنیای با توپ روزی تمام میشود اما دنیای بدون توپ تمام نشدنی است که این مهم را پرویز دهداری به خوبی نشان داد.
علی فیروزی بیان کرد: دهداری جزیی از تاریخ فوتبال آبادان و ایران است ولی قدر این گوهر دانسته نشد و پس از مرگش هم در برگزاری سالگردش غفلت شد.
وی افزود: دهداری الگوی عملی اخلاق و منش پهلوانی ورزشکاران به ویژه فوتبالیستهاست، لازم است در آیینها، از منش و اخلاق اسطورهها گفت تا این مردان بزرگ الگوی کار قرار گیرند.
یکی دیگر از شاگردان پرویز دهداری از وی بعنوان استاد اخلاق یاد کرد و گفت: بدون شک یکی از کسانی که در تعالی فوتبال ایران و به ویژه آبادان نقش پررنگی داشت، استاد دهداری است.
عبدالرضا برزگری افزود: دهداری همیشه میگفت مهم نیست فوتبالیست خوبی باشید اما این اهمیت دارد که انسان خوبی باشید؛ او یک مربی و معلم بزرگ بود که همواره میکوشید با بازیکنان ارتباط عاطفی برقرار کند؛ مرحوم دهداری پدر معنوی همه بازیکنان تیم ملی بود.
وی بیان کرد: فوتبال ناپاک امروز به پرویز دهداری نیاز داشت؛ اگر وی در فوتبال امروز حضور داشت بسیاری از این اتفاقاتی که امروز شاهد آن هستیم هرگز وجود نداشت.
بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال ایران گفت: باید تلاش کنیم تا اخلاق مداری و جوانمردی در ورزش کشور به ویژه فوتبال گسترش یابد.