مهد مشاهیر ادبیات هنوز کتابخانه عمومی ندارد

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ: مرتضی بریری، کارشناس حوزه ارتباطات، فرهنگ و حقوق که پیش‌تر مطالبی را در حوزه فرهنگ، کتاب و اندیشه در مهر منتشر کرده، به‌تازگی یادداشت دیگری درباره یکی از مشکلات فرهنگی شهر طالقان نوشته و در آن به بی‌کتابخانه‌بودن این‌شهر فرهنگ‌پرور اشاره کرده است.

بریری این‌یادداشت را در اختیار مهر گذاشته است.

مشروح متن این‌یادداشت در ادامه می‌آید:

این سال‌ها کتاب و کتاب‌خوانی تبدیل به یک «مساله» مهم ملی شده است. هفته‌ای نیست که در رسانه‌های کشور آمارهایی درباره سرانه مطالعاتی ایرانیان منتشر نشود. یکی از دغدغه‌های مهم رهبر معظم انقلاب نیز همین مساله است. در کلام ایشان بارها بر ضرورت ترویج کتابخوانی تاکید شده است. از جمله فرمایشات رهبری است که: «کتاب‌، دروازه‌ جهان‌ گسترده‌ دانش‌ و معرفت‌ است‌ و کتاب‌ خوب‌، یکی‌ از بهترین‌ ابزارهای‌ کمال‌ بشری‌ است‌. همه‌ دستاوردهای‌ بشر در سراسر عمر جهان‌، تا آنجا که‌ قابل‌ کتابت‌ بوده‌ است‌، در میان‌ نوشته‌هایی‌ است‌ که‌ انسان‌ها پدید آورده‌اند و می‌آورند. در این‌ مجموعه‌ بی‌نظیر، آموزش‌های‌ آسمانی‌ و درسهای‌ پیامبران‌ به‌ بشر، دانش‌ها و شناخت‌هایی‌ است‌ که‌ سعادت‌ بشر بدون‌ آگاهی‌ از آن‌ امکان‌پذیر نیست‌. کسی‌ که‌ با این‌ دنیای‌ زیبا و زندگی‌ بخش‌، دنیای‌ کتاب‌، ارتباط ندارد بیشک‌ از مهمترین‌ دستاورد انسانی‌ و نیز از بیشترین‌ معارف‌ الهی‌ و بشری‌ محروم‌ است‌.»

همچنین ایشان در پیام خود به نخستین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران (١٣٧٢/۱۰/٤) نیز بیان کرده بودند: «برای‌ یک‌ ملت‌، خسارتی‌ بزرگ‌ است‌ که‌ افراد آن‌، با کتاب‌ سروکاری‌ نداشته‌ باشند و برای‌ یک‌ فرد، توفیق‌ عظیمی‌ است‌ که‌ با کتاب‌، مأنوس‌ و همواره‌ در حال‌ بهره‌گیری‌ از آن‌ یعنی‌ آموختن‌ چیزهای‌ تازه‌ باشد. با این‌ دیدگاه‌، به‌ روشنی‌ می‌توان‌ ارزش‌ و مفهوم‌ رمزی‌ عمیق‌ این‌ حقیقت‌ تاریخی‌ را دریافت‌ که‌ اولین‌ خطاب‌ خدواند متعال‌ به‌ پیامبر گرامی‌ اسلام‌ صلی‌ الله‌ علیه‌ و آله‌ این‌ است‌ که‌: بخوان‌! و در اولین‌ سوره‌ای‌ که‌ بر آن‌ فرستاده‌ی‌ عظیم‌الشأن‌ خداوند فرود آمده‌، نام‌ قلم‌ به‌ تجلیل‌ یاد شده‌ است‌: اقرأ و ربک‌ الاکرم‌، الذی‌ علم‌ بالقلم‌.»

با تمام این اوصاف اما عجیب و دردناک است که شهر جلال آل احمد که مهمترین جایزه ادبی کشور به نام او برگزار می‌شود، هنوز کتابخانه عمومی ندارد. باید بررسی شود که جلال آل احمد که بسیاری از نویسندگان نسل‌های بعدی، شیفته زبان و اندیشه‌اش هستند و در مسیر حرفه‌ای فعالیت و آثار خود از او وام گرفته‌اند، اکنون چقدر در طالقان مورد توجه است؟ جز اینکه میدان و فرهنگسرایی به نام اوست، مسئولان و مدیران چقدر توانسته‌اند از نام پرآوازه این چهره ارزشمند و تکرار نشدنی ادبیات و استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی مشابه برای پیشرفت و آبادی طالقان بهره ببرند، آیا اساسا بدون داشتن حتی یک کتابخانه عمومی می‌توان از تلاش و فعالیت در حوزه فرهنگ سخن گفت؟!

چگونه می‌توان از زادگاه ابوذر زمان، مرحوم آیت‌الله سید محمود طالقانی سخن گفت و از اینکه طالقان کتابخانه عمومی ندارد ابراز شرمساری نکرد؟ آیا مسئولان استان شناختی از اندیشه و آثار زنده‌یاد طالقانی دارند، یا به این مهم توجهی نداشته‌اند؟ مگر غیر از این است که آیت الله طالقانی از پیشگامان نهضت بازگشت کتاب آسمانی مسلمان بود و آن را کتاب هدایت و حرکت می‌دانست و قرآن کریم را به عنوان درسنامه اجتماع و کتاب زندگی شناساند. ایشان اهل مطالعه بود و جوانان را مخاطب می‌دانست و باب گفت‌وگو را با آنان باز کرد، پس چگونه می‌توان به پیشرفت طالقان و استفاده از ظرفیت‌های جوانان تحصیل کرده و با دانش فکر کرد بدون اینکه به کتاب و کتابخوانی توجه داشت و چگونه می‌توان از مسئولیت اجتماعی گفت و از عملکردهای خود دفاع کرد بدون اینکه حتی داشتن کتابخانه‌ای در شان مردم فرهنگ دوست شهرستان را در اولویت داشته باشیم.

بیش از ٤٠ سال از استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی در ایران می‌گذرد، انقلابی که کتاب‌ها و آثار ارزشمند بزرگانی همچون آیت‌الله مطهری، آیت الله طالقانی و... هم در زمینه سازی آن دخیل بود و پس از انقلاب اسلامی نیز همواره کتاب و کتابخوانی دغدغه مقام معظم رهبری بوده است و ایشان ترویج کتاب و کتابخوانی را به همگان بویژه مسئولان سفارش کرده‌اند؛ رهبر معظم انقلاب در توجه به موضوع کتاب فرموده‌اند: «وظیفه همه افراد فرهیخته و همه نهادهای فرهنگی کشور است که در اشاعه، گسترش و تقویت هرچه بیشتر مساله کتاب و کتابخوانی اهتمام ورزند و در یک کلام، همه درد آشنایان و دل آگاهان به منظور بسیج همگانی برای گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی بپاخیزند، تا هنگامه خجسته‌ای پیش آید که در آن، کتاب همه جا، برای همه کس و در همه وقت به وفور یافت شود و مطرح باشد و نیز هیچ کس بهانه‌ای برای کتاب نخواندن نداشته باشد.»

مدت‌هاست که مسئولان محترم استان البرز و شهرستان طالقان، درباره احداث قریب الوقوع کتابخانه‌ای عمومی در این شهرستان سخن سرایی کرده‌اند، اما همچنان مردم ولایتمدار، شهید پرور و فرهنگ دوست طالقان از سرانه فرهنگی سهمی ندارند. طالقان علاوه بر جلال آل احمد و آیت الله طالقانی، شهر مفاخری همچون غلامحسین امیرخانی، مریم میرزاخانی، خاندان هنرمند محرابی‌ها، علی اکبر فرهنگی، امیر سرلشکر شهید ولی الله فلاحی و بسیاری از چهره‌های سرشناس و تاثیرگذار ایران اسلامی است، افرادی که حتی نیاز است به نام هر یک از آنان در طالقان موزه و کتابخانه‌ای وجود داشته باشد. اما افسوس که امروز باید از مطالبه مردم نجیب این شهرستان برای داشتن تنها یک کتابخانه عمومی سخن بگوییم.

در حالی که در سال‌های گذشته به مناسبت‌های مختلف وعده‌های زیادی از سوی مدیران و مسئولان برای افتتاح کتابخانه داده شده است، با تمام تلاش‌های صورت گرفته از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری طالقان، پروژه کتابخانه عمومی این شهرستان فقط حدود ٥٠ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است (بخش زیادی از منابع مالی این پروژه توسط شهرداری طالقان تامین شده) و ظاهرا کمبود منابع مالی مانع تکمیل و راه اندازی کتابخانه در حال تاسیس بوده و آنچه مشخص است با روند فعلی مردم کتاب دوست به ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان این شهرستان باید در میانسالی و کهنسالی منتظر افتتاح یک پاتوق فرهنگی باشند.

طالقان فارغ از تاریخ ارزشمند و پربارش، هم‌اکنون حدود ١٧ هزار نفر در زمستان و ١٠٠ هزار در تابستان جمعیت دارد، آیا این جمعیت حق ندارند کتابخانه‌ای عمومی داشته باشند؟ کتابخانه یکی از مولفه‌های مهم در توسعه فرهنگی مناطق کشور است. توسعه فرهنگی با توسعه اقتصادی در یک مسیر هستند و نمی‌توان بدون توسعه فرهنگی به توسعه اقتصادی هم امیدوار بود. بر این اساس باید گفت که تا پروژه نیمه کاره کتابخانه عمومی شهرستان طالقان به سرانجام نرسد، مسئولان محلی حق ندارند از توسعه، اقتصاد و فرهنگ حرف بزنند.

در آستانه بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از همه مدیران و مسئولان شهرستان طالقان و البته مدیران استان البرز که نقش مهمی در اختصاص بودجه ویژه برای این مهم دارند، انتظار می‌رود با بازخوانی پیام مقام معظم رهبری به اولین دوره هفته کتاب، اقدامات شایسته در راستای ترویج کتاب و کتابخوانی را در اولویت فعالیت های خود قرار دهند.

ضروری است نماینده مردم شریف این شهرستان در مجلس شورای اسلامی که با رای همین مردم نجیب و مظلوم راهی بهارستان شده، بدون فوت وقت از تمامی ابزارهای قانونی برای پیگیری موضوع تکمیل پروژه کتابخانه عمومی طالقان تا حصول نتیجه مناسب اقدام کند، قطعا سال آخر نمایندگی برای پیگیری این امور دیر است.