راه اندازی مرکز تحقیقات تکثیر و نگهداری گورخر ایرانی در پارک ملی کویر گرمسار

کیومرث کلانتری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاطت محیط زیست کشور در آئین افتتاح این مرکز با اشاره به اینکه کمتر از 1000 راس گورخر ایرانی در کشورمان باقیمانده است گفت: پارک ملی کویر یکی از قدیمی ترین مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست در کشور است که تا چند دهه قبل بهترین ذخیره جمعیت گورخر آسیایی را میزبانی میکرد. اما متاسفانه در اثر خشکسالی و شکار غیرمجاز در چندین دهه قبل این جمعیت را از دست داد.

وی، حفظ و تکثیر ژن های باقیمانده گونه های در معرض تهدید و در معرض انقراض را از اولویت های سازمان حفاظت محیط زیست دانست و خاطر نشان ساخت برای این منظور ضمن اولویت نهادن به حفظ گونه در زیستگاه، باید به تکثیر و حفاظت ژنها در اسارت هم توجه جدی شود.
وی مرکز تحقیقات، تکثیر و رهاسازی گورخر ایرانی پارک ملی کویر را در کشور و حتی در منطقه منحصر به فرد دانسته و از اینکه تمام جزئیات این مرکز اعم از کاروان ایمن و استاندارد حمل گورخر و نقشه و مشخصات مرکز تکثیر و تجهزات و امکانات تعبیه شده در آن با اتکاء به دانش بومی کارشناسان حفاظت محیط زیست استان سمنان طراحی و ساخته شده است ابراز خرسندی کرد.

مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست نیز که در آئین افتتاح این مرکز حضور داشت، با اعلام رضایتبخش بودن حال تمامی گورخرهای انتقال یافته، روش مورد استفاده اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان در ساخت کاروان حمل گورخر که با ابعاد مناسب، پوشش کامل داخلی از جنس فوم نرم و ضخیم، مجهز به دوربین مدار بسته داخل کابین و دارای امکانات آبخوری و علوفه در طول زمان انتقال است، را مورد تایید قرار داده و افزود، این روش بهترین و ایمن ترین روشی است که تا کنون در نقل و انتقال این گونه در کشورمان مورد استفاده قرار گرفته است.
دکتر شهاب الدین منتظمی اضافه کرد: امکاناتی که در سایت تکثیر گورخر ایرانی پارک ملی کویر طراحی و ساخته شده است ضریب اطمینان حفظ تنوع ژنتیکی موالید این مرکز را افزایش داده و به جهت عدم نیاز به انجام بیهوشی برای تحقیقات و معاینات بالینی در نوع خود در کشور منحصر بفرد است.
امیر عبدوس، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان نیز در آئین افتتاح و بهره برداری از مرکز تحقیقات، تکثیر و معرفی مجدد گورخر ایرانی در پارک ملی کویر گفت: این مرکز با اعتباری بالغ بر دو میلیارد ریال از محل طرح های ملی سازمان حفاظت محیط زیست در محل ورودی پارک ملی کویر از مسیر جاده سنگفرش احداث شده است.
وی افزود: این مرکز دارای 8 سلول قرنطینه برای انجام جداسازی به منظور تلاقی انتخابی ژنها و زایمان ایمن گورخرهاست، و به گونه ای طراحی شده که کلیه فرایندها و مراحل خونگیری، معاینه، جداسازی، انتقال، تبادل یا رهاسازی در طبیعت بدون استفاده از بیهوشی قابل اجراست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با بیان این نکته که این مرکز علاوه بر کارکردهای تحقیقاتی، اکولوژیکی و بازسازی ذخایر ژنتیکی پارک ملی کویر، دارای جذابیت گردشگری نیز هست و میتواند بعنوان یکی از جاذبه های طبیعت گردی این پارک ملی موجب افزایش تعداد بازدید کنندگان شود، خاطرنشان کرد: پس از انتقال پنج راس گورخر ایرانی از منطقه توران در استان سمنان و 4 راس گورخر از سایت تکثیر گوراب استان یزد به پارک ملی کویر که در پاییز سال 97 با هدف معرفی مجدد این گونه به منطقه انجام شده بود، با انجام سه زایمان موفق هم اکنون 12 راس گورخر با ترکیب ژنتیکی متنوع در اختیار این مرکز قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه برنامه معرفی مجدد گورخر به پارک ملی کویر نباید از بین گورخرهای مولد که ذخیره های ژنتیکی هستند انجام شود اظهار کرد: رهاسازی گورخرهای حاصل از تکثیر در این مرکز فقط از موالید نسل دوم به بعد انجام خواهد شد و بدین منظور رعایت تنوع ژنتیکی و عدم وجود رابطه خانوادگی بین گورخرهای رهاسازی شده در این معرفی مجدد مورد دقت و نظارت قرار خواهد داشت.
عبدوس اضافه کرد: این مرکز یک مرکز تکثیر،نگهداری و رهاسازی کاملا استاندارد است و گورخرهای ایرانی از سایت قبلی به آن منتقل شدند.
پارک ملی کویر به مساحت 420 هزار هکتار در جنوب شهرستان گرمسار در حال حاضر یکی از امن ترین زیستگاههای تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است که تا سال 1360 میزبان جمعیت خوبی از گورخر ایرانی بود و پس از آن به دلایلی از جمله خشکسالی و شکار بی رحمانه، این گونه از فهرست گونه های این پارک ملی حذف شده است.
انتهای پیام