چرا آیت‌الله احمدی میانجی پذیرفت که خاطراتش ضبط و منتشر شود؟

به گزارش خبرگزاری مهر، رهبر معظم انقلاب اسلامی در تقریظی بر کتاب تازه منتشر شده «مربع‌های قرمز»، از مرحوم آیت‌الله علی احمدی میانجی یاد کرده و از شهرت آن استاد اخلاق به «علم و تقوا و ورع» نوشتند.

آیت‌الله احمدی میانجی از روحانیون مبارز و انقلابی، عضو جامعه مدرسین و استاد اخلاق حوزه علمیه قم بود که در شهریور ۱۳۷۹ به ملکوت اعلی پیوست. آن مرحوم در دوران حیات، خاطرات خود را با این تاکید که تا زنده هستند این خاطرات منتشر نشود، در مرکز اسناد انقلاب اسلامی به ثبت رساند. بعد از وفات آن «فقیه اخلاقی و پارسا»، مرکز اسناد انقلاب اسلامی اقدام به انتشار خاطرات ایشان در قالب کتاب کرد. ویژگی منحصر به‌فرد خاطرات آیت‌الله میانجی این است که آن مرحوم رابط جامعه مدرسین و آیت‌الله شریعتمداری بوده و انگیزه اصلی آیت‌الله از بازگویی خاطراتش نیز در همین نکته نهفته است.

مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حسینیان رئیس فقید مرکز اسناد انقلاب اسلامی در مقدمه‌ای که بر کتاب خاطرات آیت‌الله احمدی‌میانجی نگاشته، چنین اشاره کرده: هرکس با آیت‌الله فقید آشنایی داشته باشد، می‌داند که او از مخلصینِ دوران بود، کم می‌گفت و از خود هرگز نمی‌گفت؛ به همین دلیل بارها در مقابل درخواست مصاحبه مرکز اسناد جواب ردّ می‌داد؛ اما ناگهان خواهش مرکز، مورد قبول معظم‌له واقع شد و خود در علت قبول، چنین فرمودند: «من چندان خاطره مهمی ندارم که به درد شما و نسل‌های آینده بخورد اما بعداً با خود فکر کردم به‌نظرم رسید که لازم است چند نکته مهمی را در رابطه با حزب جمهوری خلق مسلمان و اطرافیان آیت‌الله شریعتمداری بگویم و از قول من در تاریخ ثبت بشود، تا فردا افراد مغرض نیایند مسائل را وارونه مطرح سازند و چهره آیت‌الله شریعتمداری را مظلوم وانمود کنند و در نهایت نتیجه بگیرند که - نعوذ بالله - امام خمینی ظالم بوده و در حق وی جفا کرده است. من فقط به‌خاطر این چند نکته به اینجا آمده‌ام و البته از شما می‌خواهم تا زنده‌ام خاطراتم چاپ و پخش نشود.»

سرانجام دست تقدیر، در شهریور ۱۳۷۹ آیت‌الله را در جوار رحمت الهی قرار داد و مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز طبق تعهد، اقدام به آماده‌سازی و انتشار خاطرات ایشان کرد.

خاطرات آیت‌الله میانجی در پنج فصل تنظیم شده است؛ فصل نخست به دوره کودکی تا جوانی آن مرحوم اختصاص دارد. فصل دوم، خاطرات آیت‌الله از تحصیل در حوزه علمیه را شامل می‌شود و سومین فصل به تشریح اوضاع ایران در دوره پهلوی اختصاص دارد. آیت‌الله میانجی در چهارمین فصل کتاب، به ذکر خاطرات و مشاهدات خود از وقایع نهضت اسلامی می‌پردازد و فصل پنجم نیز شامل رخدادهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می‌شود. در پایان نیز تصاویر و اسناد، ضمیمه کتاب شده است.

خاطرات آیت‌الله میانجی بسیار خواندنی و جذاب است و مطالعه آن، بازتاب کلی تاریخ انقلاب اسلامی را در برابر دید خواننده منعکس می‌سازد. به علاوه، این خاطرات، اوضاع کلی حوزه علمیه قم را نیز برای خواننده تبیین می‌کند. خاطرات مرحوم احمدی‌میانجی از واقعه کشف حجاب، نهضت ملی نفت و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ از مطالب خواندنی این اثر است. همچنین در این کتاب، ناگفته‌هایی درباره آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری به ثبت رسیده است که بدون شک از جمله مطالب مهم کتاب حاضر است.

ارادت و علاقه آیت‌الله احمدی میانجی به امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای نیز موضوعی است که در فرازهایی از خاطرات آن مرحوم به چشم می‌خورد. در همین رابطه در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «…تصور می‌کردیم اگر آقای بروجردی به رحمت خدا برود، وضع حوزه قم ناگوار می‌شود. زمانی‌که ایشان مرحوم شد، همه به نجف چشم دوختند. در نجف، آقای حکیم، آقای خویی و… بودند و در قم هم آقای گلپایگانی و شریعتمداری حضور داشتند. رساله امام خمینی هنوز پخش نشده بود… حتی شاه تلگراف تسلیت فوت ایشان [آیت‌الله بروجردی] را به نجف مخابره کرد و به قم اعتنا نکرد. یعنی اینکه در قم خبری نیست. امام خمینی اعتراض کردند و اکنون می‌بینید که به لطف خدا طلبه‌ها در حوزه قم به ۳۰، ۳۵ هزار تن رسیده‌اند. معتقدم که خدا نسبت به حوزه قم نظر خاصی دارد. حتی بعد از رحلت امام همه نگران بودند که عاقبت حوزه چگونه می‌شود؟ اما خدا رحیم است و با روی کار آمدن آقای خامنه‌ای نه‌تنها آب از آب تکان نخورد؛ بلکه حوزه شکوه و عظمت بیشتری پیدا کرد…»

کتاب «خاطرات آیت‌الله احمدی میانجی» سال ۱۳۹۶ توسط مؤسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی تجدید چاپ شد. علاقه‌مندان می‌توانند از طریق مراجعه به صفحه منشورات پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی به نشانی irdc.ir این کتاب را با قیمت ۱۹ هزار تومان تهیه کنند و یا با شماره ۲۲۲۱۱۱۷۴ تماس بگیرند. همچنین این کتاب را می‌توان از فروشگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی واقع در خیابان انقلاب، خیابان ۱۲ فروردین، بعد از خیابان شهدای ژاندارمری، نبش مجمع ناشران، تهیه کرد.