قلیه کدو حلوایی یکی از غذاهای سنتی و محلی ایران است که در اکثر شهرهای ایران طبخ می شود . قلیه کدو حلوایی یا قلیه کدو تنبل بیشتر دریزد به قلیه کدو یزدی ودر مازندران کدو قلیه مازندرانی معروف است . اما مردم قزوین هم این خورش را به روش خاص دیگری تهیه می کنند. مثلا در این غذا رب انار، رب آلبالو و سیر می زنندو یا با حبوبات های مختلفی مثل لوبیا چیتی یا عدس تهیه میکنند. خلاصه اینکه قلیه کدو حلوایی تنوع زیادی دارد .
مواد لازم
کدو حلوایی کوچک ۱ عدد
ماش ۳/۴ پیمانه
لوبیا قرمز ۳/۴ پیمانه
پیاز بزرگ ۱ عدد
برنج ۱/۳ پیمانه
زعفران دم کرده ۱/۴ قاشق چایخوری
نمک، فلفل، دارچین و زردچوبه به میزان لازم
روغن به میزان لازم
مغز بادام و گردو اختیاری
طرز تهیه قلیه کدو حلوایی
برای شروع کار تهیه قلیه کدو تنبل ابتدا باید حبوبات یعنی ماش و لوبیا قرمز را چند ساعت در آب خیس دهید. بهتر است این کار را از شب قبل انجام دهید و هر از گاهی آب حبوبات را عوض کنید.حبوبات را به صورت جداگانه در قابلمه های مجزا بریزید و روی حرارت بگذارید تا با مقداری آب خوب بپزند. وقتی حبوبات کاملا پخته شد، آن ها را آبکش کنید و در کناری بگذارید.
در همین مدت که حبوبات در حال پخت هستند، کدو حلوایی یا کدو تنبل را خوب بشویید و پوست بگیرید. سپس آن را به مکعب های کوچک برش دهید. برش های کدو را به همراه یک الی دو پیمانه آب در قابلمه بریزید. آن را روی حرارت متوسط بگذارید تا پخته شود. حدودا ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان برای پخت کدو کافی است. دقت داشته باشید که مقدار آب در هنگام پخت کدو زیاد نباشد چون خود کدو آب پس می دهد.
در این مرحله از تهیه قلیه کدو حلوایی یزدی باید کدوهای پخته شده را در غذاساز بریزید تا خوب ریز و پوره شوند. اگر به غذاساز دسترسی ندارید می توانید از گوشت کوب برقی هم کمک بگیرید. سپس ماش و لوبیا قرمز را که قبلا آبکش کرده اید، به پوره کدو اضافه کرده و خوب با هم مخلوط کنید. حالا برنج را که از قبل شسته و خیس کرده اید، آبکشی کرده و به مخلوط کدو و حبوبات اضافه کنید. همه مواد را در قابلمه بریزید و روی حرارت بگذارید تا برنج خوب بپزد.
یک پیاز بزرگ بردارید. بشویید، پوست گرفته و خوب ریز کنید. مقداری روغن در تابه بریزید و روی حرارت بگذارید تا گرم شود. پیازها را اضافه کرده و با روغن تفت دهید تا سبک و طلایی رنگ شوند. حالا وقت اضافه کردن ادویه هاست. نمک، فلفل، دارچین و زردچوبه را اضافه کرده و با هم مخلوط کنید. اگر دوست دارید در قلیه کدو حلوایی از مغز گردو و بادام استفاده کنید، در این مرحله آن ها را در تابه ریخته و با پیاز داغ خوب تفت دهید.
مقداری زعفران دم کرده و در کناری بگذارید. برنج را تست کنید تا از پخته شدن آن مطمئن شوید. وقتی برنج کاملا پخته شده بود، مخلوط پیاز داغ را اضافه کنید. زعفران دم کرده را در قابلمه بریزید و اجازه دهید قلیه شما به مدت ۲۰ دقیقه دم بکشد. سپس آن را در ظرف سرو بکشید و با سبزی تازه و نان نوش جان کنید.
نکات پخت قلیه کدو حلوایی
این غذا را می توان بدون برنج هم تهیه کرد. هم چنین می توانید کدوی پخته شده را پوره نکرده، آن را تفت دهید و به صورت برش های مکعبی کنار خوراک سرو کنید.
در سرو این غذای محلی خوشمزه بسته به ذائقه افراد می توان از شکر یا آب لیمو استفاده کرد.
این قلیه کدو حلوایی با ماش و لوبیا قرمز تهیه شد. اما قلیه کدو حلوایی با عدس هم تهیه می شود. برای تهیه قلیه کدو حلوایی و عدس به ازای یک کیلوگرم عدس حدودا ۱۲۵ گرم عدس پخته شده کافی است.
خواص کدو حلوایی
کدوتنبل میوه ای زمستانی است که معتقدند منشا آن از آمریکای شمالی است. یک کدوتنبل عموماً در حدود ۴ تا ۸ کیلوگرم وزن دارد، در حالی که بزرگ ترین گونه کدوتنبل می تواند تا ۳۴ کیلوگرم وزن هم داشته باشد.بعد از پختن، کدوتنبل رنگ ملایم و شیرینی دارد. یک واقعیت جالب در مورد کدوتنبل این است که آن ها گیاهان تک جنسی هستند، به این معنی که هر گیاه ۲ گل های ماده و نر را دارند.گل ماده را می توان توسط تخمدان های کوچک در انتهای گلبرگ ها شناسایی کرد.کدو تنبل خاصیت آنتی اکسیدانی فوق العاده ای دارد که از بروز سرماخوردگی و آنفلوآنزا جلوگیری می کند اما این تنها خواصی نیست در زیر به برخی از آنها می پردازیم.
با کدو حلوایی، چشمانی به تیزبینی عقاب داشته باشید
یک فنجان کدو حلوایی پخته یا پورهی کدو حلوایی، بیش از ۲۰۰ درصدِ نیاز روزانه بدن به ویتامین A را دو دستی تقدیم شما میکند. این میزان ویتامین برای داشتن دید قدرتمند، حتی در نور کم هم کافی است.کدو حلوایی سرشار از کاروتنوئیدهاست. ترکیباتی که سبب رنگ نارنجی کدو حلوایی میشوند؛ ترکیباتی مثل بتاکاروتن که بدن آنها را بهصورت ویتامین A برای تقویت و محافظت حس بینایی بهکار میگیرد.
با کدو حلوایی خوشاندام شوید
کدو حلوایی هم یکی از پرچمداران فیبر است که متأسفانه چندان خوشاقبال نبوده است و نتوانسته مشهور شود. هر فنجان کدو حلوایی ۳ گرم فیبر و فقط ۴۹ کالری انرژی دارد. رفاقت با کدو حلوایی به نفع شما خواهد بود، چون برای مدت طولانیتری شما را سیر نگه میدارد و لازم نیست نگران کالری دریافتی خود باشید.
رژیم غذایی سرشار از فیبر زود سیرتان میکند و نمیگذارد آنقدر غذا بخورید که بلافاصله عذاب وجدان بگیرید و چه موهبتی بهتر از این برای لاغر شدن سراغ دارید؟! مطالعهای مربوط به سال ۲۰۰۹ نشان میدهد افرادی که قبل از ناهار یک سیب کامل میل میکنند (میدانید که پوست سیب هم فیبر دارد) نسبت به کسانی که ترجیح میدهند دسر سیب یا آب آن را مصرف کنند، کالری کمتری از غذایشان دریافت میکنند.
با تخمهی کدو حلوایی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش بدهید
آجیل و تخمهها از جمله تخمهی کدو حلوایی، بهطور طبیعی سرشار از برخی ترکیبات گیاهی و شیمیایی بهنام فیتواسترول هستند که کلسترول بد (LDL) را کاهش میدهد. وقتی چربی خونتان نرمال باشد، از این بابت خطری قلب شما را تهدید نمیکند.
با کدو حلوایی خطر ابتلا به سرطان را کمتر کنید
کدو حلوایی هم مانند سایر رفقای نارنجی رنگ خود از جمله سیبزمینی شیرین، هویج و کدو تنبل، آنتیاکسیدانی به نام بتاکاروتن را مدام به رخ همتایان دیگر خود میکشد و البته حق هم دارد چون این آنتیاکسیدان نقش مهمی در پیشگیری از سرطان ایفا میکند.به نظر میرسد منابع غذایی بتا کاروتن دار بیش از یک مکمل یاریرسان هستند و این بزرگترین دلیل فراوانی کدو حلوایی بهعنوان یک سبزی مفید است. از طرفی استرولهای گیاهی تخمهی کدو حلوایی اسلحهی قدرتمند دیگری است که در مبارزات تنبهتن با سلولهای سرطانی خاص به یاری بدن میآید.
با کدو حلوایی پوست خوبی داشته باشید
حالا معلوم شد چرا خانمها علاقهی بیشتری به کدو حلوایی و طعم آن دارند. همان قدرتی که رادیکالهای آزاد را خنثی میکند، یعنی همان کارتنوئیدهای دوستداشتنی موجود در کدو حلوایی که تنوبدن سلولهای سرطانی را به لرزه درمیآورند، به جلوگیری از چروک پوست هم کمک میکنند.
با کدو حلوایی خوش اخلاقتر شوید
غیر از خود کدو حلوایی، تخمهی آن هم خوراکی مفرحی است. از آنجا که آجیل و تخمه معمولا یکی از ملزومات معاشرتهای فامیلی و دوستانهی ما ایرانیهاست، باید یک خبر خوب به شما بدهم و آن هم این است که خوردن تخمهی کدو حلوایی نیز میتواند حال ما را خوب کند! تخمهی کدو حلوایی تریپتوفان آمینواسید دارد که خلقوخو را بهبود میبخشد. هرچند محققان معتقدند که پرخوریِ بعد از غذا بیشتر از آرامش حاصل از تریپتوفان باعث خوابآلودگی بعد از خوردن غذا میشود اما این آمینواسید در تولید سروتونین (یکی از مهمترین نقشآفرینان در چگونگی خلقوخوی ما) نقش مهمی دارد. یک مشت تخمه کدوی بوداده میتواند شما را خوشحال نگه دارد. میتوانید امتحان کنید.
با کدو حلوایی بعد از ورزش، دوپینگ کنید
درست است که موز بهعنوان منبع انرژی طرفداران زیادی دارد اما خوب است بدانید که در این مورد یک فنجان کدو حلوایی با ۵۴۶ میلیگرم پتاسیم از موز که ۴۲۲ میلیگرم پتاسیم دارد پیشی گرفته است. پتاسیمِ بیشتر به بازگرداندن تعادل کامل الکترولیتهای بدن بعد از ورزش یا کارهای سنگین کمک میکند و عملکرد عضلات را در بهترین حالت خود نگه میدارد.
با کدو حلوایی سیستم ایمنی خود را تقویت کنید
کدو حلوایی میتواند شما را روئینتن کند. هرچند اینکه آیا واقعا ویتامین C سرماخوردگی را دور میکند یا نه، هنوز هم جای بحث دارد اما به هر حال کدو حلوایی سبزی است که منبع نیرومند این ویتامین و مواد مغذی ضروری به شمار میرود. یک فنجان کدو حلوایی پخته حاوی بیش از ۱۱ میلیگرم مواد مغذی است و نزدیک به ۲۰ درصد از ۶۰ میلیگرم مواد مغذی ضروری را که یک زن روزانه به آن نیاز دارد، تأمین میکند. این مقدار برای مردان حدود ۷۵ میلیگرم در نظر گرفته شده است.