حیات شهر جهانی در گرو انتقال آب/ گره 11 میلیاردی بر یک پروژه

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- نیره شفیعی‌پور: خشکی و کم‌آبی در ذات شهرهای کویری است و یزد از جمله استان‌هایی است که از زمان پیدایش همواره با کمبود آب مواجه بوده اما مردمان این دیار که به سختکوشی و همت والا شهرت دارند، از هزاران سال پیش در دل زمین با حفر قنات آب را از دور دست‌ها به یزد آوردند و حیات را در آن جاری و ساری کردند.

مردمان این دیار در کنار صدها رشته قنات سال‌ها زیستند و کم و بیش زندگی را به پیش بردند و تمدنی جهانی ساختند.

جمعیت یزد در طول ۵۰ سال گذشته روند افزایشی یافت و کل استان که روزگاری جمعیت آن به ۱۰۰ هزار نفر هم نمی‌رسید، امروز بالغ بر یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و اکنون تأمین آب شرب مورد نیاز این جمعیت آن هم از قنات‌ها و منابعی که سال‌ها از موهبت بارندگی بی‌بهره بوده‌اند، کار دشواری است.

۱۶ سال خشکسالی پی‌درپی ۵۰ درصد قنوات یزد را خشکاند و دبی آب ۵۰ درصد دیگر نیز کاهش چشمگیری پیدا کرد، چشمه‌ها خشکید و منابع آب زیرزمینی نیز دیگر پاسخگوی آب مورد نیاز استان نبود.

میزان برداشت از سفره‌های زیرزمینی به حدی رسید که دیگر خبری از آب مناسب برای شرب نبود و آنچه اکنون از دل زمین یزد قابل استحصال است، بی‌کیفیت و اغلب مناسب برای صنعت است.

دست به دامان شدن همسایگان برای ادامه حیات

این شرایط که در دو دهه پیش قابل پیش‌بینی بود، مسئولان این استان را بر آن داشت تا به فکر انتقال آب به این دیار بیفتند و برای ادامه حیات این شهر، دست به دامان همسایگانشان شوند.

کلنگ اولین خط انتقال آب به یزد به زمین خورد و در مدت زمانی معقول، آب از سرچشمه‌های کوهرنگ به یزد انتقال داده شد و تا مردم یزد به جای آب شور و بد طعم، از آب با کیفیت‌تری بهره‌مند باشند.

به تدریج که کم‌آبی و خشکسالی تمام کشور را در بر گرفت، همسایگان این دیار چهره در هم کشیدند و مشکلات اجتماعی در این حوزه به وجود آمد.

مشکلات متعددی که در طول چند سال اخیر برای خط انتقال آب به وجود آمد و بارها مورد تعرض معترضان انتقال آب به یزد قرار گرفت، از یک سو، کاهش چشمگیر سهمیه آب اختصاص یافته به یزد از طریق خط انتقال از سوی دیگر و جوابگو نبودن میزان آب انتقالی سبب شد تا احداث یک خط انتقال دیگر دوباره در دستور کار مسئولان امر قرار گیرد.

اعتبار اصلی‌ترین مشکل اجرای پروژه‌ای که رگ حیات شهر جهانی است

خط دوم انتقال آب با همه اما و اگرهایش حدود ۱۰ سال پیش کلید خورد و تدابیر ویژه‌ای نیز برای تأمین اعتبار مورد نیاز آن اندیشیده شد، اما هنوز اصلی‌ترین مشکل این خط که در واقع رگ حیات شهر جهانی یزد به شمار می‌رود، مشکل اعتباری است.

سال‌ها پیش مؤسسه‌ای تأسیس شد تا با انجام اقدامات اقتصادی از جمله شهرک سازی و فروش اراضی و.... بتواند بخشی از اعتبار مورد نیاز این خط را تأمین کند اما این مؤسسه توفیق چندانی در این امر پیدا نکرد و فعالیت‌هایش حتی گاهی به حاشیه کشیده شد.

قرارگاه خاتم الانبیا مجری احداث این خط بود اما به‌رغم پویایی و تلاش این مجموعه در اجرای طرح‌های عمرانی، باز هم نبود اعتبار کار را لنگ گذاشت.

تعرض‌های چند باره به خط اول مسیر خط دوم را تغییر داد

از سوی دیگر تعرض‌های چندین و چندباره به خط انتقال آب سبب شد تا مسئولان به فکر تغییر مسیر انتقال بیفتند تا دوباره این خط نیز مانند خط اول هر از چندگاه دچار صدمه و خسارت نشود و مردمان یزد را در تشنگی و عطش قرار ندهد.

تغییر مسیر هم عاملی برای توقف چند ماهه این پروژه بود و امروز با گذشت حدود ۱۰ سال از زمان اجرای این پروژه تنها ۶۰ کیلومتر از ۴۳۰ کیلومتر این پروژه اجرا شده است.

یزد که گسترش صنعتی آن جمعیت قابل توجهی از مهاجران جویای کار سایر استان‌ها را در خود جای داده، این روزها در عطش آب می‌سوزد و تشنگی بسیاری از مناطق آن را دستخوش رکود و خاموشی کرده است.

عزمی برای تکمیل خط دوم انتقال آب به یزد وجود ندارد

نمایندگان مجلس، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه یزد، تشکل‌های متعدد مردمی بارها و بارها خواستار رسیدگی به این موضوع و تسریع در احداث خط دوم انتقال آب شده‌اند اما به نظر می‌رسد عزمی برای تکمیل این خط وجود ندارد.

نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس در این زمینه به مهر با اشاره به اینکه با گذشت حدود ۱۰ سال از زمان تصمیم‌گیری برای احداث خط دوم انتقال آب به یزد تنها ۶۰ کیلومتر از پروژه اجرا شده است، اظهار داشت: هیچ اراده‌ای در استان وجود نداشت که این خط را به پایان برساند.

محمدصالح جوکار تصریح کرد: به طور قطع اگر روند اجرای پروژه به همین شکل پیش برود، در افق ۱۴۰۰ به بعد با تنش‌های جدی در حوزه آب مواجه خواهیم شد.

وی بیان کرد: امروز نیاز است تا اولویت اصلی تمام مسئولان استان اجرای خط دوم انتقال آب باشد و این موضوع باید بیش از آنچه که امروز مشاهده می‌شود دارای اهمیت و جدیت باشد.

جوکار ادامه داد: اکنون پیمانکار طرح کاملاً مشخص و پای کار است بنابراین باید به سرعت برای تأمین اعتبار آن اقدام و اجرای پروژه تسریع شود.

افزایش ۴ برابری برآورد اعتبار برای اجرای خط دوم انتقال آب

وی با بیان اینکه اعتبار مورد نیاز این پروژه در سال ۹۱ حدود ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شده بود، عنوان کرد: اکنون با شرایط و هزینه‌های فعلی، میزان برآورد به ۱۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد رسیده و اگر در آن سال‌ها اقدام به عملیاتی کردن این طرح می‌کردیم، وضعیت مطلوب‌تری داشتیم.

نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس تاکید کرد: این مهم توسط هر چهار نماینده استان یزد در دست پیگیری است و از هر فرصتی برای طرح آن با وزیر نیرو و سایر مسئولان امر استفاده کرده‌اند و امیدواریم با پیگیری ویژه مسئولان استان، شاهد تسریع در اجرای این طرح باشیم.

روند احداث این پروژه از یک سو و افزایش روزافزون آمار مهاجران از سوی دیگر همچنین تغییر شرایط یزد به لحاظ گردشگری و قرار گرفتن آن در زمره شهرهای جهانی، سبب شده تا نگرانی‌ها از بی‌آبی یزد دو چندان شود.

تاکید امام جمعه یزد برای تکمیل خط دوم انتقال آب به یزد

امام جمعه یزد نیز بارها و بارها در خطبه‌های نمازجمعه و دیدار با مسئولان آب منطقه‌ای و شرکت آب و فاضلاب استان یزد بر تسریع در اجرای پروژه خط دوم انتقال آب به یزد و تعیین تکلیف آن تاکید داشته است اما همچنان هم خبر جدیدی از اقدامات انجام شده در راستای تسریع این پروژه در دست نیست.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب یزد که به تازگی و بعد از یک سال نبود مدیر در این شرکت تصدی مدیریت آبفای یزد را به عهده گرفته است، به مهر گفت: مهمترین برنامه آبی استان یزد اجرای خط دوم انتقال است که در حال حاضر تخصیص آب این خط انجام شده و در مرحله جذب اعتبار است.

مهمترین اقدام در حوزه آب پیگیری انتقال آب به یزد است

اصغر ریاضتی عنوان کرد: به نظر می‌رسد در شرایط فعلی مهمترین اقدامی که باید در حوزه آب استان پیگیری شود، اجرای این خط است که می‌تواند بخش مهمی از مشکلات را برطرف کند.

وی تاکید کرد: با همراهی مسئولان ارشد استان در حال پیگیری موضوع و یافتن راهی برای تأمین اعتبار این خط هستیم و امیدواریم با سفری که اخیراً فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا به عنوان مجری پروژه به یزد داشته است، بتوانیم هرچه سریع‌تر این پروژه را اجرایی کنیم.

گرچه یزد اکنون بالغ بر هزار و ۲۰۰ پروژه نیمه کاره در بخش‌های مختلف دارد اما به طور قطع، پروژه خط انتقال آب از مواردی است که باید با جدیت و با تمرکز بیشتر دنبال شود و پر بی‌راه نیست اگر تمام طرح‌های نیمه کاره دیگر، قربانی این پروژه عظیم شود زیرا اگر آب شرب به یزد نرسد، دیگر حیاتی برای استفاده از سایر پروژه‌ها وجود ندارد.