«ابطال معاملات بورس کالا» و «سهمیه بندی نادرست»، بلای جان ورق‌های فولادی

گروه کشت و صنعت بازارنیوز: وحید یعقوبی، مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گفتگو با بازارنیوز، پیرامون مشکلات این صنعت و بازار پرالتهاب ورق‌های فولادی طی یکسال اخیر، اظهار داشت: صنعت فولاد از سال گذشته به ویژه از بهمن ماه که نرخ ارز افزایش پیدا کرد، درگیر قیمت گذاری دستوری بوده است. معاون معدنی وقت وزارت صمت اعتقاد داشت که قیمت نباید از یک حدی در بورس کالا بالاتر باشد، به همین دلیل معاملات آن را در قیمت‌های بالاتر از یک رقم مشخصی که فولادگران هم آن را نمی‌دانستند، ابطال می‌شد.

وی افزود: این اقدام شفاف نبود و شائبه رانت در آن ایجاد می‌شد؛ زیرا شرکت‌هایی بودند که با «یک ریال» کمتر از نرخ ابطال معاملات، سفارش ثبت می‌کردند. تعداد ابطال معاملات در شمش و ورق بالا رفت و این باعث شد بحث زیادی در این باره شکل بگیرد.

وی ادامه داد: زمانی که ابطال معامله انجام شود، تقاضا انباشته می‌شود و وقتی این اتفاق بیفتد، تقاضای باقی مانده به بازار بعدی رفته و چون عرضه هم مشخص است و از یک حدی بیشتر نمی‌تواند باشد، بازار را هیجانی می‌کند که به نفع خریدار، فروشنده، دولت و صنایع پایین دستی نیست.

*شورایعالی بورس مانع قیمت گذاری دستوری در شمش

یعقوبی از ورود شورایعالی بورس به موضوع برای جلوگیری از نرخ گذاری دستوری و ابطال معاملات سخن گفت و اظهار داشت: این روند ادامه داشت تا این که در خردادماه، بورس کالا به واسطه مصوبه شورایعالی بورس، بحث قیمت گذاری را نپذیرفت و هم‌اکنون بر اساس نرخ‌های جهانی و فرآیندی که شورایعالی بورس تعیین کرده بود، به واسطه عرضه و تقاضا قیمت کشف می‌شود. البته همچنان سایه فشار بر این سازمان زیاد است و آخرین معامله شمش هم که دو هفته پیش انجام شد، منجر به ابطال شد.

*دو مشکل اساسی در فولاد

یعقوبی دو مشکل اساسی را برای صنعت ورق‌های فولادی برشمرد و تصریح کرد: ما در بازار فولاد به طور کلی با یک مشکل بزرگ مواجهیم. فولاد به واسطه این که می‌تواند حجم بالایی از نقدینگی را جذب کند، به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است و متاسفانه برخی شرکت‌ها هم برای سرمایه گذاری، این کالا را از بورس خریداری می‌کنند.

وی افزود: خوشبختانه با حضور آقای مدرس خیابانی به عنوان سرپرست وزارت صمت، این رویه در حال اصلاح است. در بحث تعیین ظرفیت، سامانه بهینه یاب نیز رو به اصلاح است. سهمیه‌هایی که در این سامانه برای افراد و شرکت‌ها تخصیص داده می‌شد، صحیح نبود و ممکن بود بالاتر یا پایین‌تر از میزان نیاز شرکت‌ها تخصیص داده شود. زمانی که بیش از ظرفیت تخصیص داده می‌شد، آن فرد یا شرکت مازاد نیازش را در بازار آزاد می‌فروخت.

وی ادامه داد: آن‌هایی که کمتر از ظرفیتشان ورق دریافت می‌کردند، مجبور بودند مابقی نیازشان را از بازار آزاد تهیه کنند که این باعث اختلاف قیمت بسیار زیادی بین بورس کالا و بازار آزاد شده بود. این موضوع هنوز هم وجود دارد، ولی با آمدن آقای صادق نیارکی در معاونت صنایع وزارت صمت این موضوع درحال اصلاح است.

یعقوبی در پایان گفت: بنابراین توصیفات، دو مشکل اساسی در بحث ورق‌های فولادی وجود دارد. یکی سهمیه بندی‌ها در سامانه بهینه یاب است که در حال اصلاح است و دیگری آنکه برخی از شرکت‌های تولید کننده ورق، امکان اینکه خودشان اسلب را بخرند و ورق تولید کنند و محصولشان را در بورس کالابفروشند، نداشتند که این امکان در حال مهیا شدن است.