روش‌های تدبر در قرآن | اشاره به موضوعی خاص برای بیان یک امر کلی + فیلم

به گزارش ایکنا، اسماعیل عاکفی، پژوهشگر علوم قرآنی در هفتمین جلسه روش‌های تدبر در قرآن به بیان یکی دیگر از تکنیک‌های تدبر در قرآن پرداخته که متن و فیلم آن در ذیل آمده است؛

«بسم‌الله الرحمن الرحیم» طی چند جلسه در حال تدبر در قرآن هستیم و می‌خواهیم برخی تکنیک‌های تدبر را مرور کنیم.

گاهی ما یک موضوع خاص را بیان می‌کنیم و بعد به جای آنکه به آن موضوع خاص اشاره کنیم، بحث را کلی جواب می‌دهیم.

مثلاً یک خانم سوال می‌کند «آیا حجاب من خوب است یا خیر؟» به جای اینکه بگویند «موهای تو بیرون آمده و حجاب بدی داری»، جواب می‌دهند که «خانم‌ها باید تلاش کنند، موهایشان بیرون نیاید»، اینجا فرد خاص بود که سوال کرد، اما جواب کلی به او داده شد.

قرآن کریم از این موارد بسیار زیاد دارد، مثلاً موضوعی مطرح شده بعد یک حکم کلی در مورد آن موضوع گفته شده است که این حکم هم در آن وجود دارد.

آیه 19 سوره مبارکه «نساء» در مورد همسر است و به مرد گفته است با زن اینگونه رفتار کن، بر او سخت نگیر، خوب و درست رفتار کن، در انتهای آیه اینگونه فرموده است: «... فَإِنْ کَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَیَجْعَلَ اللَّهُ فِیهِ خَیْرًا کَثِیرًا»؛ گاهی روابط انسان با همسرش به گونه‌ای می‌شود که دیگر از او کراهت دارد، آدم کریه‌المنظر شنیده‌اید، یعنی چه؟ یعنی کسی که چهره زشتی دارد و دیگر نمی‌خواهیم او را نگاه کنیم.

برخی مواقع اختلافات به جایی می‌رسد که آدم از یک نفر کراهت دارد، ‌آدم‌هایی که همسر خود را طلاق می‌دهند، زمانی این کار را انجام می‌دهند که روابط‌شان به مرز کراهت رسیده باشد.

خداوند می‌فرماید: زن خوب که هیچ، حتی زنی که به مرحله‌ای رسیده که تو نسبت به او کراهت داری نیز خیر کثیر است. یعنی چه؟ خیلی جالب است، مانند شغلی که زحمت زیادی کشیده‌اید، اما موقع به ثمر نشستن و دادن محصول آن را تغییر می‌دهید و چقدر بد است. خداوند متعال بیان می‌کند به این راحتی طلاق ندهید. آدم چه زمانی طلاق می‌دهد؟ موقعی که دیگر کراهت پیدا کرده است. خداوند متعال می‌فرماید: تازه در آن لحظه هم این زن، خیر کثیر است.

خیر کثیر شما را یاد چه چیزی می‌اندازد؟ وجود مقدس فاطمه زهرا(س) خیر کثیر تمام اسلام به عنوان بهترین زن تمام خلقت است. قرآن کریم می‌فرماید: «زن هر خانه برای آن خانه خیرات خود را دارد، حتی اگر شما از او کراهت داشته باشید».

حالا با این تدبری که در قرآن کردیم، اگر کسی به این توجه کند، به فکر طلاق می‌افتد؟ می‌گوید سرمایه خودم را از دست می‌دهم، این خیر کثیر زندگی من است. منتها باید زرنگ باشیم، کشف کنیم که آن زن از چه جهت خیر کثیر است.

این موضوع بالعکس نیز مطرح است،‌ درست است به مردها گفته شده است، اما این معنا را می‌دهد که ای بانوان اگر شما هم از همسرتان کراهت دارید، بدانید شوهرتان برای شما هم خیر کثیر است و به این راحتی از هم جدا نشوید.

اگر این آیه را سرلوحه خودمان قرار دهیم، آمار بسیار زیاد طلاق می‌شکند و به اعداد بسیار کمی می‌رسد.

ادامه دارد

یادآور می‌شود، مباحث روش‌های تدبر در قرآن با تدریس اسماعیل عاکفی، مدرس و پژوهشگر قرآنی، به همت ایکنا و با همکاری استودیو مبین جهاددانشگاهی روزهای یکشنبه و پنجشنبه منتشر می‌شود.