بررسی عناصر داستانی کتاب «دا »

این کتاب ۱۸۶ صفحه‌ای با شمارگان ۲۰۰ نسخه از سوی انتشارات نگارکمال به چاپ رسیده و با قیمت ۲۸ هزار تومان به عنوان یکی از تازه‌های نشر در کتابفروشی‌ها موجود است.

«دا» کتاب داستانی است که روایتی از دفاع مقدس را ترسیم کرده و خوانندگان را در فضایی جذاب و پرکشش به زوایای پیدا و پنهان جنگ و اثرات و پیامدهای آن می‌برد.

مطالب کتاب حاضر نقدی منصفانه و کارشناسی به رمان «دا» است که در قالب پنج فصل ارایه شده و در فصل نخست علاوه بر شرح جنگ و دفاع مقدس و ادبیات پایداری و مقاومت، مولفه‌های پایداری در یک اثر جنگی از جمله هویت دینی مبارزان، مردمی بودن مبارزه، پیروی از خط امام (ره)، وحدت و همدلی مبارزان رمز پیشبرد امور و مناسبات اجتماعی جنگ عنوان شده است.

نویسنده این کتاب در فصل دوم کلیاتی از داستان دا، ویژگی‌های فنی و روایی آن ارایه کرده و خصوصیات یک رمان خوب را مطرح کرده است و با پرداختن به عناصر درون مایگی، پی‌رنگ و طرح محتوا، شخصیت پردازی، گفت‌وگو و لحن و فضاسازی روایی داستان کوشیده است تا ذهن خواننده را به طرح‌ریزی ساختار داستان بکشاند و نگاه عمیق‌تر کارشناسی را ارایه دهد.

در فصل سوم و چهارم کتاب نقدگونه‌ای ارایه شده و بررسی ساختاری، محتوایی، محدودیت زاویه دید و مسایلی که طرح آن به غنای اثر کمک می‌کرد بی پرده با خواننده به اشتراک گذاشته شده است.

فصل پنجم ماحصلی از بحث‌های مطرح شده است که کتاب «دا» را در نگاه کلی موفق و ارزشمند توصیف کرده و نقاظ ضعف و قوت اثر را برجسته سازی کرده است.

از نگاه نقادانه نویسنده «دا» در حوزه درون مایه داستانی توانسته رنج و مشقت را به خوبی بپروراند اما این مساله برای اثری که باید پیام‌های متعددی داشته باشد بسیار درونی و عمیق شده است.

«دا» داستانی است که راوی در پرداخت خاطره‌گونه روزهای آغازین جنگ و مقاومت خرمشهر و روزهای اشغال این شهر توانسته به آن زندگی ببخشد و ماحصل قلمش را با مخاطبان به اشتراک بگذارد.

از سوی دیگر استفاده غنی از رنگ و تصویرسازی وقایع را می‌توان نقطه قوت«دا» عنوان کرد و عناصر ساختاری نظیر کشمکش، گسترش ، تعلیق ، نقطعه اوج داستانی، گره‌گشایی و پایان بندی در این اثر رعایت شده است.

در کتاب ۸۰۰ صفحه‌ای «دا»، ۱۶۰ شخصیت‌جان گرفته و نقش آفرینی کرده‌اند که در فضایی کاملا موثر، صحنه‌پردازی‌ها صورت گرفته و می‌توان از آن به عنوان نقطه قوت یاد کرد.

«دا»که در زبان کردی به معنای مادر است، عنوان کتابی است که یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین کتابها در زمینه خاطره‌نگاری جنگ تحمیلی محسوب می‌شود وخاطرات سیده زهرا حسینی، به اهتمام سیده اعظم حسینی است.

خاطرات کتاب «دا» مربوط به دو شهر بصره و خرمشهر است و روزهای محاصره خرمشهر توسط نیروهای عراقی محور مرکزی کتاب را تشکیل می‌دهد و در آن گوشه ای از تاریخ دفاع مقدس به ویژه در زمان اشغال و فتح خرمشهر روایت می‌شود.