پروفایل‌ها در شبکه‌های مجازی چه می‌گویند

این روزها ما که گوشی همراه هوشمند به دست گرفته‌ایم مسخ‌شدگان فضای مجازی هستیم، خورد و خوراکمان فضای مجازی شده است، علائق و خواسته‌هایمان را با دوستانی که می‌شناسیم و نمی‌شناسیم رد و بدل کرده و به اشتراک می‌گذاریم. حتی دیگران از روی عکس‌هایی که به اشتراک می‌گذاریم می‌توانند به راحتی شخصیت ما را حدس زده و بگویند به چه چیزهایی علاقه‌مند هستیم.

علاوه بر آن‌ها شرکت‌ها و مؤسساتی که اپلیکیشن‌های موبایلی را در قبال اخذ اطلاعات شخصی در اختیارمان قرار می‌دهند بر اساس آنچه ما در فضای مجازی لایک می‌کنیم و کامنت می‌نویسیم برایمان صفحات جدید و مطالب تازه‌ای پیشنهاد می‌کنند و در حالت کلی این ما هستیم که بله قربان‌گوی فضای شیشه‌ای مجازی شده‌ایم و آن قدر که غرق در این فضا شده‌ایم در فضای حقیقی نیستیم.

روانشناسان و روانپزشکان معتقدند عکس‌های شخصی در پروفایل افراد در شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی نشانگر حالات روحی، صداقت، شخصیت، اعتبار، پریشان‌حالی، افسردگی، سلیقه و ... است. به طوری که با مقایسه رفتار افراد در چنین فضایی می‌توان رابطه بین عکس پروفایل و چگونگی رفتار آن‌ها را تحلیل و بررسی کرد. به عبارت بهتر عکس پروفایل افراد در فضای مجازی تلگرام، واتساپ و اینستاگرام و سایر گروه‌ها شناسنامه‌ای برای معرفی است که به‌صورت کاملاً ملموس حاوی پیام ذهنی و غیر کلامی است.

خارج شدن کنترل فضای مجازی از دست متولیان

فاطمه رضایی، مدرس دانشگاه و روانشناس خانواده در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، با بیان اینکه استفاده از شبکه‌های اجتماعی به‌طور فزاینده‌ای در کشور ما رو به افزایش است و به مرحله خطر و هشدار رسیده است، گفت: کنترل این فضا در شرایط معمولی از دست مسئولان خارج شده است و پلیس فتا به تنهایی نمی‌تواند آن طور که باید به تخلفات و جرایم آن ساماندهی کند و البته کار بسیار مشکلی است.

وی ادامه داد: اکنون در شبکه‌های اجتماعی برخی کاربران به کار خرید و فروش مشغولند و برخی افراد به‌صورت تفننی در این فضا سیر کرده و عکس شخصی، دلنوشته، استیکر و محتوای اخلاقی و غیر اخلاقی به اشتراک می‌گذارند، نکته مهم در این میان که به‌عنوان شناسنامه یک کاربر مورد توجه است عکس پروفایل آنان است، عکس پروفایل می‌تواند عکس خود شخص، استیکر، عکس ماشین، گل و گیاه یا نماد یک گروه خاص باشد. وقتی فردی هر کدام از این نمادها و عکس‌ها را به‌عنوان شناسنامه معرفی خود در مقابل دیدگان همه قرار می‌دهد به‌طور مستقیم و غیر مستقیم در یک رفتار غیرکلامی، دیدگاه‌های خود را مطرح می‌کند.

این روانشناس خانواده با اشاره به اینکه در علوم انسانی هیچ رفتار و گزاره‌ای صددرصد قطعی نیست، بیان کرد: این موارد بر اساس یکسری تحلیل‌ها و بررسی‌های رفتاری کاربران در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی استخراج شده و نمی‌توان گفت این نتایج صددرصد در تمامی انسان‌ها قطعی است؛ چرا که در بحث علوم انسانی قطعیت وجود ندارد؛ چرا که رفتار یک شخص از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است و انسان‌ها در شرایط مختلف در فضای مجازی و حقیقی رفتار متفاوتی دارند.

وی ادامه داد: در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با چند سری از رفتارهای کاربران برای معرفی خود مواجه هستیم. مثلاً برخی افراد هیچ علاقه‌ای برای انتخاب عکس پروفایل ندارند و این رفتار نشان‌دهنده عدم علاقه به معرفی و شناسایی خود است و در برخی موارد فرد شخصیت مبهمی برای خود قائل بوده و تمایلی برای شناساندن و معرفی خود ندارد. از سویی دیگر عدم عکس در پروفایل ممکن است برای عدم علاقه در نشان دادن جنسیت خود باشد و بخواهند چراغ خاموش و ناشناس حرکت کند.

رضایی با بیان اینکه افراد بدون علامت بهتر می‌توانند نظرات و انتقادات خود را مطرح کنند، افزود: افرادی که بدون عکس پروفایل هستند و تمایلی برای شناساندن خود ندارند معمولاً بدون ترس از شناخته شدن توسط دوستان و سایر افراد به بیان دیدگاه مخالف و بعضاً ضد و نقیض و حتی حالت پرخاشگری و عصبی می‌پردازند و در یک حالت دیگر ممکن است این رفتار نشانگر بی‌حوصلگی و افسردگی افراد باشد.

این روانشناس خانواده گفت: در مقابل این افراد بی‌شناسنامه برخی از کاربران نیز با عکس شخصی و پرسنلی خود فعالیت می‌کنند که این رفتار نشانگر صداقت آن‌هاست و اینکه جرئت گفتن و اظهار نظر در مورد بسیاری از موضوعات را داشته و همه جا با هویت واقعی خود حضور دارند. برخی افراد نیز هر چند با عکس واقعی خود هستند ولی در این عکس با حالت و ژست خاصی حضور دارند که این حالت آن‌ها بیانگر مطرح کردن خود و جلب توجه است.

این مدرس دانشگاه با اشاره به رفتار افرادی که در فاصله زمانی نزدیک به هم و به‌صورت مدام عکس پروفایل خود را عوض می‌کنند، اظهار کرد: در شبکه‌های اجتماعی رفتارهای بسیار مختلفی از کاربران دیده می‌شود برخی تمایل به عکس پروفایل ندارند، عده‌ای مدام در حال تغییر عکس خود هستند، بررسی این رفتارها نشان می‌دهد این کاربران از یکنواختی در زندگی فراری بوده یا دارای سلایق مختلف هستند که می‌خواهند آن را به نوعی بروز دهند یا اینکه دچار نوعی ناسازگاری هستند و در برخی موارد این نوع رفتارها می‌تواند نشانگر اضطراب و تشویش درونی نیز باشد، همچنین تنوع‌طلبی از دیگر ویژگی‌های این افراد است.

رضایی عکس‌های پروفایل با مضمون شکست عشقی یا جلوه‌هایی از دوستی و عشق را یکی دیگر از عکس‌های پروفایل شخصی افراد برشمرد و گفت: عکس‌هایی با مضمون عاشقانه نیز حاوی پیام‌های خاصی است؛ این عکس‌ها شامل عکس دختران، نامه‌های عاشقانه، عکس همسرانه یا دلنوشته عاشقانه است که در تحلیل این عکس‌ها باید گفت آن‌ها نشانگر داشتن یک روحیه و عواطف بسیار شکننده هستند.

انتهای پیام