کتاب «کویر لهجه» روایتی از خرده فرهنگ در فراهان

این کتاب ۵۷ صفحه‌ای، در قطع رقعی و با شمارگان یک‌هزار نسخه از سوی انتشارات «نوای دانش» به چاپ رسیده و با قیمت هر جلد از ۳۰ هزار تومان عرضه شده است

مطالب این کتاب در قالب چهار بخش ارایه شده که فصل نخست آن به گویش، فصل دوم به معرفی روستای ویسمه اراک، فصل سوم به بازی‌ها و آیین‌های بومی و فصل چهارم به معرفی اصطلاهات و واژگان خاص در لهجه این منطقه اختصاص دارد.

در مقدمه این کتاب آمده است: تفاوت لهجه‌ها گنجینه‌ای تکرار نشدنی و ذی‌قیمت است که در جانمایی الگوی فرهنگی کشور هر کدام جایگاه خاص خود را در خرده فرهنگ‌ها دارند و باید به درستی حفظ و معرفی شوند.

متاسفانه ابعاد جهانی شدن و سرعت مدرنیته در حدی است که خرده‌فرهنگ‌ها را تضعیف کرده و به سمت فراموشی لهجه‌ها می‌رویم و در این میان نیاز است به عنوان کار و تکلیف حداقلی هر کس بکوشد به سهم خود خرده فرهنگی را معرفی کند.

در فصل اول این کتاب زبان وسیله مهم ارتباط انسانی بیان شده که بر مبنای اقلیم، فیزیولوژی بدن افراد و شرایط مکانی و فرهنگی می‌تواند زاینده گویش و لهجه خاصی باشد و اهمیت زیادی دارد که به زوایای مختلف گویش پرداخته شود.

زبان ابزار انتقال اندیشه، فرهنگ و احساس است و مجموعه قوانین، آداب و رسوم و اصلاحات و شرایط بر آن اثرگذاری داشته و باید به عنوان گنجینه‌ای پاس داشته شود.

در فصل دوم کتاب که به معرفی روستای ویسمه فراهان پرداخته شده نویسنده تصاویر متعددی از چشم اندازهای طبیعی و اقلیم منطقه ارایه کرده است و در ادامه ضمن معرفی ظرفیت‌های اقتصادی، سیاسی، مذهبی، اجتماعی و فرهنگی این روستا و اطلاعاتی از آمار جمعیتی، کوشش شده تا تمایز فرهنگی این روستا با سایر مناطق همجوار با مصادیق خاص ارایه شده به تصویر کشیده شود.

در ادامه این مباحث به روند تند مهاجرت روستایی به دلیل مشکلات معیشتی و کمبود امکانات اشاره شده و لزوم حفظ آرایه‌های فرهنگی خرد این کانون جمعیتی عنوان شده است.

فصل سوم کتاب فهرستی از آیین و رسومات خاص، باورهای محلی بازی‌های بومی است و برای مثال شونشینی(شب نشینی)، تئاتر سیاه بازی، گندم گل گندم، تخم تخم و جشن نیرگان از جمله آیین‌های خاص این منطقه عنوان شده که بر مبنای باورهای عمیق شکل گرفته و اجرا می‌شود.

الک دولک، کلابرک، شاه دزد، در نه بازی، اوربازی و تیلون نیز از جله بازی های محلی رایج این خطه است که با توضیحات کامل برای خوانندگان ارایه شده است.

در فصل چهارم کتاب فهرست تفضیلی از اصطلاحات و واژگان خاص محلی این خطه همراه با جدول تلفظ و معنی آن ارایه شده است.