سالانه 51 میلیارد تن آب تبخیر می‌شود

خطر جدی گرمایش زمین برای حیات:

به گزارش آکادمی علوم چین، محققان چینی تخمین زده‌اند که هر ساله فلات تبت یا فلات چینگهای Qinghai (این فلات در آسیای شرقی است که بیش‌تر مناطق بخش خودگردان تبت و استان چینگهای در کشور چین و لداخ (Ladakh) در کشمیر را دربر می‌گیرد.) شاهد حدود 7/51 میلیارد تن تبخیر آب است. تبخیر منابع آبی و دریاچه ها می‌تواند بر چرخه‌های هیدرولوژیکی در سطح گسترده تأثیر بگذارد و این یک عامل مهم در از بین رفتن منابع آبی فلات تبت است.

تبخیر منابع آبی و دریاچه ها می‌تواند بر چرخه‌های هیدرولوژیکی در سطح گسترده تأثیر بگذارد و این یک عامل مهم در از بین رفتن منابع آبی فلات تبت است. البته به طور کلی دریاچه‌هایی با ارتفاع بالاتر، مناطق کوچک‌تر و عرض جغرافیایی بالاتر دارای تبخیر کمتر هستند.

محققان مؤسسات متعدد از جمله آکادمی علوم چین، دانشگاه لانژو (Lanzhou) در لانژوی چین و دانشگاه چینهوا (Tsinghua) در پکن، از ترکیبی در داده‌های هواشناسی و ماهواره‌ای برای کشف فن آوری یخ و مقادیر تبخیر در 75 دریاچه بزرگ در فلات تبت استفاده کردند.

آن‌ها تغییر آشکاری از مقادیر تبخیر را در توزیع‌های مکانی خود به دست آوردند. به طور کلی دریاچه‌هایی با ارتفاع بالاتر، مناطق کوچک‌تر و عرض جغرافیایی بالاتر دارای تبخیر کمتر هستند.

در کل در این پروژه 75 دریاچه مورد مطالعه قرار گرفت. کل آب تبخیر شده در هر سال برای این 75 دریاچه به حدود 4/29 میلیارد تن رسیده است، در حالی که حدود 7/51 میلیارد تن برای کلیه دریاچه‌های فلات وجود دارد.

فلات تبت که برج آبی آسیا (the water tower of Asia) نامیده می‌شود، آب بسیاری از رودخانه‌های آسیایی از جمله رودخانه یانگ تسه (Yangtze)، رود زرد و مکونگ (Mekong) را تأمین می‌کند. مناطق دریاچه‌ای این فلات تقریباً 50 هزار کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد.

گزارش‌های دیگری از سازمان هواشناسی چین که بر اساس تصاویر دریافتی از ماهواره و پژوهش‌های متخصصان محیط زیست و زمین شناس تهیه شده، نشان می‌دهد که یخچال‌های طبیعی کشور چین از سال 1950 میلادی تا کنون بیش از 7 هزار و 600 کیلومتر مربع کاهش پیدا کرده است. این حجم وسیع از آب شدن یخچال‌های طبیعی در چین رقمی در حدود 18 درصد یخچال‌های طبیعی این کشور را تشکیل می‌دهد.

به همین دلیل آکادمی علوم کشور چین اقدام به بررسی و مطالعه این پدیده زیست محیطی کرده است. این تحقیقات، بر پایه اطلاعات ماهواره‌ای و نمونه‌برداری‌های میدانی از یخچال‌های طبیعی موجود در کشور چین که عموماً در غرب این کشور واقع‌شده‌اند، قرار داشته و حاکی از ذوب شدن 18 درصد از یخچال‌های این مناطق است.

در این پژوهش، اطلاعات مربوط به این مناطق در فاصله زمانی سال‌های 2006 تا 2010 میلادی بررسی و با شرایط فعلی مقایسه شد. بر این اساس در سال 2006 میلادی کشور چین دارای 48 هزار 571 یخچال طبیعی بود که مساحتی بالغ بر 51 هزار و 840 کیلومتر مربع را پوشش می‌دادند که آمار جدید حاکی از ذوب شدن بخش‌های زیادی از این منابع است.

در ادامه این تحقیقات، آکادمی علوم چین با همکاری موسسه پژوهشی مناطق بایر و یخزده چین اقدام به بررسی شرایط یخچال‌های این کشور طی 50 سال گذشته کرد که نتایج این مطالعات حاکی از ذوب بیش از دویست و چهل و سه کیلومتر مربع از یخچال‌های طبیعی چین در هر سال بود. البته این میزان ارائه شده، رقم میانگین روند ذوب یخچال‌های این کشور بوده و در برخی مناطق این روند سریع‌تر و در برخی مناطق دیگر با سرعت کمتری مشاهده می‌شود.

بر همین اساس، بیشترین حجم ذوب یخچال‌های طبیعی در چین در منطقه کوهستان‌های آلتای در محدوده Xinjiang Uygur و مناطق کوهستانی گنگدیس Gangdise Mountain در تبت مشاهده شده است. آمارهای ارائه شده توسط آکادمی علوم چین نشان می‌دهد که طی پنج دهه گذشته میزان عقب نشینی و ذوب یخچال‌های منطقه کوهستان آلتای بیش از 37 درصد و در تبت بیش از 32 درصد بوده است.

از سوی دیگر تصاویر ماهواره‌ای و بررسی‌های انجام شده میدانی نشان می‌دهد که یخچال‌های موجود در منطقه چینگهای در فلات تبت و مناطق شرقی کوه‌های گنگدیس و همین‌طور مناطق جنوبی و غربی هیمالیا با سرعت زیادی در حال آب شدن هستند و به طور متوسط در هر سال 2/2 درصد کاهش پیدا می‌کنند. اصلی‌ترین دلیل این موضوع، پدیده تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین عنوان شده است.

شرح کامل این تحقیقات و نتایج حاصل از آن در مجله پیشرفت‌های علمی (Science Advances) به چاپ رسیده و قابل دسترس است.

مترجم: فاطمه کردی