حرف زدن در خواب که به طور تخصصی به عنوان خواب سخنی (somniloquy) در اصطلاح پزشکی شناخته میشود نوعی اختلال خواب و نوعی صحبت در خواب بدون آگاهی است. صحبت در خواب میتواند شامل دیالوگهای پیچیده و کامل و حاوی اطلاعات دقیق از موضوعی باشد و یا مونولوگها و گفتگوهای مضحک و درهم و برهم را شامل شود. خبر خوب در این رابطه این است که این اختلال در بسیاری از افراد پس از مدت زمان کوتاهی از بین رفته و اتفاقی بسیار نادر است، البته هر کسی میتواند صحبت کردن در خواب را تجربه کند اما این اختلال نوعی بیماری است که بیشتر در مردان و کودکان دیده شده و کمتر در زنان شایع است. آنهایی که در خواب سخن میگویند (خواب سخنان) معمولاً از رفتارها و گفتار خود در خواب آگاه نیستند بنابراین حتی ممکن است صدای آنها و لحن بیان و حتی نوع زبان استفاده شده در خواب بسیار متفاوت از آنچه باشد که در بیداری ادا میکنند. صحبت کردن در خواب میتواند به صورت خودجوش و یا ناشی از تحریک عوامل بیرونی و با هدایت فرد دیگری ادامهدار شود.
اطلاعات کمی در مورد محتوای گفته شده در خواب وجود دارد، برخی از صحبت کردنها و گفتمانها در خواب به هیچ عنوان معنا و مفهوم حقیقی ندارند و برخی از آنها نیز ممکن است مربوط به اتفاقات گذشته و تجارب روابط گذشته باشند که دیگر اهمیت چندانی نداشته و تاثیرات عاطفی آنچنانی ندارند. علم نوین در مورد اختلالات خواب میپذیرد که حرف زدن در خواب، محصول یک ذهن ناآگاه و کاملاً غیرعاقلانه است و به عنوان شاهد و مدرک در دادگاه قابل استناد نخواهد بود. اگر چه از نظر جسمی این اختلال آسیب رسان نیست اما حرف زدن در خواب میتواند باعث خجالت در فرد شود و فرد از گفتمان خود در خواب احساس شرمندگی کند و این اختلال بیشتر برای شریک خواب در اتاق و یا برای دیگران مشکل ایجاد کند، به همین دلیل آن دسته از افرادی که در خواب حرف میزنند از این موضوع واهمه دارند و دوست ندارند که درجمع بخوابند زیرا میترسند در خواب حرفی بزنند که به ضرر خود و یا بقیه باشد و یا موجب آزار شخصی شوند که در نزدیکیشان خوابیده است.
چه کسانی معمولا در خواب سخن میگویند؟بسیاری از افراد در خواب سخن میگویند، کودکان بین سنین ۳ تا ۱۰ سال در حین خواب صحبت میکنند و چیزی در حدود ۵٪ از بزرگسالان بعد از رفتن به رختخواب دچار این اختلال میشوند. دختران بسیار بیشتر از پسران دچار اختلال سخن گفتن در خواب میشوند و دانشمندان فکر میکنند که این اختلال اختلالی است که بیشتر ناشی از ذهن پر آشوب و پر رویای آنها بوده و همچنین احتمالاً موروثی بوده است و در خانواده نیز دیده میشود.
دلایل حرف زدن در خواب
صحبت در خواب ممکن است در اثر عواملی همچون استرس، افسردگی، کمبود خواب، خواب آلودگی طولانی مدت در روز، مصرف الکل، مصرف شام سنگین و یا حتی تب ایجاد شود اگرچه به نظر میرسد که عوامل بیرونی تحریک کننده عامل ایجاد این اختلال بوده باشند؛ اما صحبت کردن در خواب معمولاً با سایر اختلالات خواب مانند کابوس، برانگیختگی گیج کننده و اختلال عملکرد خواب Rem در ارتباط هستند. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که یک چنین اختلالی با خواب و خیال شبانه ارتباط دارد و این صحبت کردن در هر مرحله از خواب شبانه ممکن است رخ دهد و در موارد نادر صحبت مکرر در خواب در بزرگسالان با یک اختلال روانپزشکی یا نوعی تشنج شبانه همراه است. صحبت در خواب در افراد بالای ۲۵ سال به دلیل نوعی بیماری روانی با منشاء روانپزشکی و فشار روحی اتفاق میافتد که این رخداد ناشی از فشار روحی حاصل از دوران حساس تصمیمگیری و یا نوعی مشکل ارتباطی و شکست عشقی در این دوران است.
اختلال رفتارخواب (RBD در خواب) Rem و خواب ترسناک، دو نوع اختلال خواب هستند که باعث میشوند برخی افراد هنگام خواب فریاد بزنند. وحشت در خواب که به وحشت شبانه معروف است شامل فریادهای وحشتناک و لگد زدن میشود، بیدار کردن فرد مبتلا به ترس از خواب معمولاً دشوار است. افراد مبتلا بهRBD فریاد میزنند، ناراحت و عصبانی میشوند و رویاهای خود را که اغلب خشونت آمیز است با دست و پای خود در خواب عملی میکنند.
علائم حرف زدن در خواب چیست؟حرف زدن در خواب میتواند در هر مرحله از خواب شبانه اتفاق افتد. هرچه خواب فرد سبکتر باشد، گفتار و صحبت فرد در خواب نیز قابل درکتر خواهد بود. در مراحل ۱ و ۲ از خواب، افراد ممکن است یک صحبت کامل و واضحی داشته باشند این در حالی است که این گفتگو در مراحل ۳ و ۴ به نوعی ناله و پریشانی محدود خواهد شد. علائم صحبت کردن در خواب میتواند از نظر شدت و مدت زمان صحبت نیز متفاوت باشد.
معیارهای شدت صحبت کردن در خوابصحبت خفیف: به چند گفتگو در خواب در هفته محدود میشود مثلاً ۲ تا ۳ شب در هفته.
صحبت میانه و معتدل: تعداد جلسات صحبت درخواب بیش از ۱ بار در هفته و کمتر از ۵ بار در هفته خواهد بود ولی منجر به ایجاد اختلال در خواب شریک زندگی و یا هر فردی دیگر نخواهد شد.
صحبت شدید در خواب: تعداد شبهایی که فرد در خواب صحبت میکند، بیش از ۵ شب و یا هر شب در هفته است و باعث اختلال در خواب فرد و یا افراد دیگر منزل خواهد شد.
مدت زمان صحبت در خوابحاد: ۱ ماه یا کمتر
نیمه حاد: بیش از ۱ ماه و از ۱سال کمتر
مزمن: ۱ سال یا بیشتر
علاوه بر گفتار و حرف زدن در طول خواب، سایر علائم این اختلال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– وحشت در خواب
– راه رفتن در خواب
– اختلال برانگیختگی گیج کننده در خواب
– سندروم بند آمدن تنفس در خواب
– اختلال در خواب Rem
– اختلالات روانی
– تشنج شبانه
چون حرف زدن در خواب شدید نبوده و به صورت طولانی ادامهدار نیز نخواهد بود، بنابراین اقدام درمانی خاصی نیز نیاز ندارد. در مواردی که صحبت در خواب ادامهدار شده و شدید شود مشاوره با یک پزشک متخصص و روان درمان را میطلبد که اغلب شامل (صحبت در مورد یک اختلال خواب تشخیص داده نشده یا اضطراب و استرس ناتوان کننده که اغلب ناشی از یک روان نا آرام است) خواهد بود.
میتوان اقدامات خاص درمانی جهت کاهش احتمال بروز اختلال صحبت در خواب را رعایت کرد:
پیروی از برنامه خواب منظم و سر ساعت دریافت مقادیر مورد نیاز خواب شبانه تمرین مناسب جهت تجربه یک خواب مناسب و سالماین موارد میتواند به کاهش تعداد دفعات صحبت درخواب منجر شده و خواب آرامی را برای فرد به ارمغان آورد.
– پرهیز از مصرف الکل، وعدههای غذایی سنگین در شب، استرس زیاد، در کاهش صحبت در خواب موثر است.
– داروهای مصرفیتان را در صورت امکان به طول روز انتقال دهید و در روز آنها را مصرف کنید.
– نوشیدنیهای کافئیندار مانند نوشابه، چای و قهوه را در طول روز مصرف کنید تا در شب خواب راحتی داشته باشید.
– زمان ورزش خود را در روز مدیریت کنید تا در شب نیز خواب آرامی داشته باشید.
– همخانه و یا شریک خواب و هم اتاقی اینگونه افراد نیز میتوانند از نوعی گوشگیر و یا نوعی صدای چند بسامدی مانند صدای یک پنکه و فن جهت تجربه خواب راحتتر کمک بگیرند.
اختلال حرف زدن در خواب میتواند نشانه یک بیماری خطرناک به نام زوال عقل باشد
مردانی که در خواب راه میروند، صحبت میکنند و یا به خود و دیگران و اشیای کنار خود ضربه میزنند در معرض ابتلا به بیماری زوال عقل قرار دارند. محققان به این نتیجه رسیدهاند مردان میانسال که در هنگام خواب، رویاهای خود را در محیط بیرون عملی میکنند به طور مثال: در خواب صحبت میکنند و یا به محیط خارج لگد زده و اشیا را مورد هجوم خود قرار میدهند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به زوال عقل هستند. محققان دانشگاه واشنگتن دریافتند افراد مبتلا به “آلزایمر” در مراحل اولیه معمولاً قبل از اینکه علائم دیگری از این بیماری را بروز دهند دچار اختلال در خواب میشوند.
منابع:
treatment of sleep talking