رئیس کمیته اپیدمیولوژی در ستاد مقابله با کرونا، گفت: ما با یک اپیدمی فعال و گسترده در سطح کشور اما کم علامت و کم خطر مواجه هستیم.
به گزارش مهر، علی اکبر حق دوست، در جلسهای با رئیس کل سازمان نظام پزشکی، با عنوان این مطلب که در حال حاضر در تمامی استانها شاهد گردش ویروس هستیم، افزود: در بعضی استانها گردش ویروس سریع است و سرعت انتقال خیلی بالا است.
وی ادامه داد: ذات این بیماری انتقال خیلی بالا است و این خصوصیت خودش را کماکان حفظ کرده است. اما در این لحظه اپیدمی خوشبختانه، بیماری پاتوژنسیتی و ویرولانس پایینی دارد. پاتوژنسیتی و ویرولانس در اینکه چقدر از بیماران درگیر فرم شدیدتر میشوند مهم است و با این ویژگیها است که مشخص میشود از کل بیماران با علائم ساب کلینیکال چند درصد به کلینیکال تبدیل میشوند و اینکه چند درصد از کسانی که علائم بیماری را دارند به فرم شدید مبتلا میشوند، و فرم سنگین بیماری که بستری در آی سی یو همراه با فوت است. به رغم اینکه بیماری در حال حاضر همچنان گردش سریعی دارد اما پاتوژنسیتی بالایی ندارد، اما این وضعیت ثابت نیست و شاید تا هفته آینده پاتوژنسیتی بالا برود.
حق دوست افزود: در کل روند بستری در آی سی یو و بیمارستان در ۲۰ روز گذشته جز سه یا چهار دانشگاه که آن هم کوچک هستند روند یا ضریب رگرسیون منفی بوده است. حتی در استانهایی که به نظر آلودگی در آن بالا رفته است مثل خوزستان اولاً تعداد مرگها از ابتدا تا الآن هنوز به ۵۰۰ نفر نرسیده در حالی که در خراسان رضوی این عدد بالای ۷۰۰ است. بنابراین در خوزستان یک پیک ابتلاء وجود دارد. استانهای جنوبی و گرم به خاطر شرایط آب و هوایی که افراد در گرما در محیط در بسته قرار میگیرند و احتمال انتقال بالا میرود احتمال دارد ابتلاء در این استانها هم بالا برود و به میانگین کشور نزدیک شوند.
وی گفت: نکته جالب اینکه ما در خوابگاهها بررسی کردیم؛ بچههایی بودند مثل رزیدنتها، انترنها، دانشجوهای دوره پی اچ دی که در خوابگاه ماندهاند و با کمال تعجب میزان آلودگی PCR در بعضی جاها ۲۰ درصد بود. این افراد وقتی قرنطینه شروع شده در مدت ۱۰ روز حتی یک علامت ابتدایی مانند سرفه هم پیدا نکردند. با توجه به این توضیحات ما با یک اپیدمی فعال و گسترده در سطح کشور اما کم علامت و کم خطر مواجه هستیم. هرچند هیچ تضمین نیست که وضعیت همیشه همین طور باشد و هفته آینده این اعداد عوض نشود.
حق دوست ادامه داد: در حال حاضر ما هنوز میانگین متوسطی از فوت داریم مثلاً روزی ۶۰ یا ۸۰ نفر، نکته مثبت این است که این ۸۰ نفر در کل کشور پخش هستند. این طور نیست که فوتیها در یک نقطه متمرکز و خاص باشد که در آن صورت نگرانی بیشتر میشد. میانگین سنی افرادی که فوت میکنند هم بالا است و این از ماهیت اپیدمی است که از گروههایی که در سطح جامعه هستند به گروههایی که ایزوله هستند، سرایت میکند. افراد مسن و افرادی که خیلی خودشان را حفظ کردند و تماس نداشتند الآن اگر تماسی باشد مبتلا میشوند. همچنین درصدی از افرادی که فوت میکنند افرادی هستند که چند هفته در آی سی یو بستری بودهاند و به نوعی بیماری در آنها مزمن شده بود. متأسفانه از این تعداد افراد هم کم نداریم و نزدیک ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر در آی سی یو هستند. احتمال فوت این افراد کم نیست. در کل کسانی که مزمن شدهاند و در آی سی یو ماندهاند احتمال فوت بالاتری نسبت به مبتلایان جدید دارند.
معاون وزیر بهداشت، تاکید کرد: هنوز نه واکسن و نه دارویی برای این بیماری پیدا نشده و به این زودیها هم وارد بازار نخواهد شد و باید با این بیماری بسازیم. هر جا دیدیم اتفاقی نگران کننده میافتد به شدت باید ورود کنیم و نباید بی خیال شویم مثل کاری که سوئد انجام داده است. باید دقیق رصد کنیم و اگر اتفاقی افتاد سعی کنیم کنترلهای مربوطه را بالا ببریم تا در یک مقطع از زمان با حجم سنگین بیماری مواجه نشویم.
وی افزود: با ایمنی جمعی واقعی خیلی فاصله داریم اما اعداد سروپازتیو ما در خیلی از استانها بالای ۱۰ الی ۱۵ درصد شده است. ما نمیدانیم ایمنی ذاتی داریم یا خیر البته به نظر میرسد ایمنی ذاتی وجود دارد و درصدی از افراد جامعه به دلایل مختلف مثل ژنتیکی مصونیت ذاتی دارند. باید اطلاعات ما کاملتر بشود و بدانیم این میزان چقدر و چند درصد است.
رئیس کمیته اپیدمیولوژی در ستاد مقابله با کرونا، گفت: یک مقدار اطلاعات اولیه که از چین تولید شده گمراه کننده بود. اولین سیگنال از همان کشتی کروز دایموند آمد که کمتر از ۳ هزار نفر در آن بودند و هیچ کشوری اجازه پهلو گرفتن به آنها را نداد تا بعد از ۳ هفته ژاپن اجازه پهلو گرفتن به کشتی داد. در داخل کشتی نسبت آر زیرو به حدود ۱۶ رسید و بعد از اینکه کشتی پهلو گرفت و ژاپن تحقیقات کامل انجام داد حدود ۷۰۰ نفر PCR مثبت شدند. در نهایت اعلام کردند ۱۱۰۰ نفر با علائم رادیولوژی و علائم دیگر آلوده شدهاند. پس در این کشتی که اوج آلودگی بود بیشتر از ۵۰ درصد افراد اصلاً آلوده نشده بودند. در کشتی و فضای بسته کنترل بسیار بوده و نمونهگیری بسیار بوده است. علائم بالینی و رادیولوژی که کنارش گذاشته شده این عدد به ۱۱۰۰ میرسید. باید باور کنیم حداقل ۴۰ درصد از افراد با تماس مستقیم آلوده نشدهاند.
هفت کشتی کروز دیگر هم در این مدت بودند که مشابه همین آمار کروز دایموند بود. مشاهدات عینی ما هم همین را نشان میدهد. مثلاً در آسایشگاه کهریزک فضا بسته است و افرادی که در آنجا بستری هستند یا تحت مراقبت هستند هم های ریسک هستند و برخی کاملاً در بستر مطلق هستند. در آنجا اتاقهایی را داریم که چند نفر آلوده هستند و یا پرسنل آلوده بودهاند اما چندین نفر هم آلوده نشدهاند. نه توانستیم ویروس را پیدا کنیم و نه سرولوژیشان مثبت شد.
وی افزود: ما امیدواریم ایمنی ذاتی ما بالا باشد. در مورد مکانیزم انتقال حرف زیاد است. امیدواریم چرخش ویروس به همین شکل کم علامت و بی علامت و کم خطر ادامه پیدا کند و در نهایت اینکه با حدود ۶۵ درصد به ایمنی گروهی برسد اما این طور نیست که فکر کنیم تا ۶۵ درصد با سرعت خیلی بالا جلو میرود و آنجا ترمز میکشد. شکل نمودار آن سهمی است و تا حدود ۳۰ درصد سرعت بالا است و از ۳۰ درصد سرعت کاهش محسوسی پیدا میکند و چرخش ویروس هم کاهش خواهد یافت. البته وقتی به ۶۵ درصد برسد هم بیماری یک باره خاموش نمیشود. بیماری هست و ذره ذره منتقل میشود اما دیگر شعلهور که سوزانندگی داشته باشد، نخواهد بود.
حق دوست گفت: حواس مردم باید جمع باشد. سیاست فاصله گذاری و در صورت نیاز قرنطینه با دقت و فشار زیاد باید ادامه پیدا کند هرچند به نظر من این سیاست، کنترل کننده انتقال بیماری نیست چون اشکال بی علامت و کم علامت زیاد شدهاند و هرچقدر افرادی که شناسایی میکنیم را ایزوله کنیم نمیتواند به حدی چرخش ویروس را در جامعه کاهش بدهد که اپیدمی را متوقف کند. تنها ابزار برای ریشه کنی کامل، قرنطینه مطلق و کامل بستن است که شرایط اجتماعی ما اجازه این کار را نمیدهد.
آغاز فازم سوم کنترل کرونا/ «سالمندان» و «بیماران خاص» غربالگری می شوند
رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت گفت: در فاز سوم کنترل و مدیریت کرونا برای ما مهم است افرادی را که بیشتر در معرض خطر قرار دارند، زودتر شناسایی کرده و مورد مراقبت قرار دهیم و اجازه ندهیم که این افراد به فرمهای شدید بیماری کووید-۱۹مبتلا شوند.
به گزارش ایسنا، دکتر محمد مهدی گویا درباره پایان کرونا در کشور، گفت: فکر نمیکنم کسی اکنون بتواند به این سوال پاسخ دهد که کرونا چه زمانی از کشور خارج می شود، اما دعا میکنیم که هرچه زودتر این اتفاق رخ دهد.
چرا آمار ابتلا به کرونا صعودی شده است؟
وی درباره دلایل صعودی بودن آمار مبتلایان به کرونا طی روزهای اخیر، افزود: باید توجه داشت که تمام دنیا و تقریبا در ۲۱۳ کشور و منطقه بروز این بیماری را گزارش کردند و گرفتار کرونا هستند. زمانیکه این بیماری آغاز شد، شاید کسی تصور نمیکرد که در یک بازه زمانی چهار تا پنج ماهه بیش از ۶.۵ میلیون مبتلا داشته باشد و بیش از ۴۰۰ هزار نفر جانشان را از دست بدهند. هنوز هم نمیتوان پیشبینی کرد که آینده این بیماری چه خواهد شد.
گویا ادامه داد: وقتی که همهگیری در کشور ما آغاز و موارد اولیه بیماری مشاهده شد، بلافاصله کاری که کردیم این بود که ببینیم چطور میتوانیم در برابر این بیماری دفاع خوبی داشته باشیم. منظور از دفاع خوب این بود که بتوانیم بیماران را زودتر شناسایی کنیم، زودتر درمان کنیم و اجازه ندهیم که بیماران بیماریشان را به دیگران منتقل کنند. به سرعت همه این اتفاقات رخ داد و ما یک دفاع جانانه کردیم. به طوری که همکاران پزشک و پرستار ما با زحمات شبانه روزیشان جانشان را کف دست گرفتند و دفاع کردند.
وی تاکید کرد: اما بعد از مدتی باید تاکتیکمان را تغییر میدادیم. بر همین اساس مرحله بعدی اقدامات ما حمله به این بیماری بود. اینکه چگونه با این بیماری برخورد کنیم تا بتوانیم سریعتر از پس آن برآییم. حمله ما بسیار سنگین بود که ۳۵ هزار نفر نیروی بهداشتی در سراسر کشور این حمله را سازماندهی و اجرا کردند که همچنان در حال اجراست. در فاز حمله منتظر نشدیم که بیمار به بیمارستان مراجعه کند، بلکه ما به سراغ بیمار رفتیم و آنها را شناسایی کردیم. ما بیماران را در مرحله اولی که هنوز علائم بیماری در آنها ظاهر نشده بود یا بسیار خفیف بود، شناسایی کردیم، تحت مراقبت قرار دادیم و برخی از آنها را تحت درمان های ویژه قرار دادیم. بر همین اساس غربالگری انجام دادیم و در وهله اول و ظرف یک ماه ۷۰ میلیون نفر از جمعیت کشور را غربالگری کردیم و کسانی که علائمی از بیماری را ذکر میکردند، تحت مراقبت قرار دادیم.
گویا با بیان اینکه یکی از مهم ترین دلایل افزایش آمار این است که ما افراد بدون علامت یا کم علامت را شناسایی و توصیه کردیم در منزل بمانند و مراقب باشند تا عفونتشان را به دیگران منتقل نکنند، گفت: اما افزایش بیماریابی، تنها علت افزایش موارد بیماری در کشور نیست. در کنار این فاصلهگذاری اجتماعی را اجرا کردیم که در مقطعی بسیار کمک کننده بود. اینکه مردم نکات و توصیههای بهداشتی را رعایت میکردند، اینکه در منازل بمانند، کمتر مسافرت روند، کمتر در اجتماعات ظاهر شوند و... همچنین بسیاری محلهای کار و مراکز آموزشی و تحصیلی برای کنترل کرونا تعطیل شدند و همه این اقدامات کمک کننده بود. بعد از مدتی به تدریج بازگشاییها آغاز شد که کمابیش در تمام دنیا اتفاق افتاده است.
در صورت نیاز باید در بازگشاییها تجدیدنظر کنیم
رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه در بازگشاییها باید با احتیاط زیادی پیش رفت و باید سعی کنیم به گونهای اقدام کنیم که به عقب بازنگردیم، تاکید کرد: بازگشاییها باید به تدریج و زیر ذربین و با همکاری همه سازمانها باشد و به محض اینکه مشاهده کردیم که موارد در حال افزایش است، بلافاصله روشمان را تغییر دهیم. بازگشایی این نیست که امروز مدارس باز شود و شاهد افزایش موارد بیماری باشیم، باز هم تاکید کنیم که مدارس تعطیل نشوند و باز شوند. به عنوان مثال کره جنوبی زمانیکه اولین علائم را مشاهده کردند وقتی دیدند مدارس منجر به افزایش موارد بیماری میشود، مجددا به عقب بازگشتند. معنی فاصلهگذاری اجتماعی همین است. من فکر میکنم اگر لازم باشد، ما هم باید در تصمیماتمان تجدید نظر کرده و تصمیمات جدید بگیریم.
کرونا تمام نشده است
گویا گفت: در حال حاضر برخی فکر میکنند، کار تمام شده است. اصلا اینطور نیست و هنوز مبارزه سنگینی را با این ویروس پیشرو داریم و نمیتوانیم قاطعانه بگوییم که در برابر این ویروس موفق شدیم و باید این احتیاطها را داشته باشیم.
غربالگری کرونایی گروههای آسیب پذیر
گویا درباره غربالگری کرونایی سالمندان و بیماران خاص، گفت: در حال حاضر برای ما مهم است که افرادی که بیشتر در معرض خطر قرار دارند، زودتر شناسایی کرده و مورد مراقبت قرار دهیم و اجازه ندهیم که این افراد به فرمهای شدید بیماری مبتلا شوند. در حال حاضر هدف عمده برنامههایی که تدوین میشود، این است که به سراغ افراد آسیبپذیر روند. برخی از این افراد ممکن است به دلیل وضعیت جسمی، سن و... اصلا به ما مراجعه نکنند.
وی تاکید کرد: بر این اساس انرژی اصلیمان را در بیماریابی بر روی این گروهها که آسیبپذیرترین گروههای اجتماعی هستند، میگذاریم، اما سایر افراد را هم فراموش نمیکنیم. با همین سیاست پیش میرویم تا زودتر این افراد را شناسایی کرده و مورد مراقبت قرار دهیم. عمده اقداماتی که در این زمینه انجام میدهیم، از طریق نظام مراقبتهای بهداشتی اولیه است. باید توجه کرد که تمام مردم در کشور یک پرونده خانوار دارند که ما در این پروند همه اطلاعات مردم را داریم و دقیقا میدانیم که چه میزان افراد بالای ۶۰ سال داریم، چه تعدادی از افراد ضمن اینکه سن بالا دارند، به بیماری قلبی یا بیماریهای مزمن تنفسی و... نیز مبتلا هستند. با این افراد تماس گرفته و دسترسی ما به این افراد از طریق نظام مراقبتهای بهداشتی اولیه کار سختی نیست و به راحتی میتوانیم این اقدام را انجام دهیم.
میزان متفاوت ابتلا به کرونا در استان های مختلف
رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت درباره میزان مواجه جمعیت کشور با کرونا، گفت: در اعلام این اعداد باید مقداری احتیاط کنیم. اولا اینکه میزان ابتلا در استانهای مختلف بسیار متفاوت است. به طوری که استانهایی داریم که موارد آلودگی در آنها نسبت به استانهای دیگر بیشتر بوده است. در این زمینه برآوردم این است اعداد ۲۰ درصدی که در زمینه میزان مواجهه مردم کشورمان با این بیماری مطرح شده است، بیش از آن چیزی است که ما تصور میکنیم. اگر این موضوع را اعلام کنیم، این تصور ایجاد میشود که موج های بعدی بیماری موارد کمتری از مواجهه و ابتلا را خواهد داشت. در حالی که چنین چیزی نیست.
همچنان در موج اول کرونا قرار داریم
گویا با بیان اینکه ما هنوز موج اول کرونا را در کشور تمام نکردهایم که به سراغ موجهای بعدی رویم، گفت: فکر میکنم هر عددی را درباره میزان مواجهه بگویم، دور از واقعیت است. تنها چیزی که میتوانم اعلام کنم این است که در برخی استانها موارد بیماری بیش از استانهای دیگر بوده است. در عین حال هنوز موج اول تمام نشده، باید موج اول تمام شود، سپس مطالعه کنیم و سپس نتیجه را اعلام کنیم.
گویا درباره فاز سوم کنترل و مدیریت کرونا، گفت: تاکید میکنم که هدف از این فاز دنباله برنامه بیماریابی فعال در حوزه کروناست. در حال حاضر مهم ترین استراتژی وزارت بهداشت، پیشبرد برنامه بیماریابی فعال است. منتها در مرحله قبلی به سراغ عموم مردمی که علامت داشتند، میرفتیم که بر اساس خوداظهاری افراد بود و مراقبت و پیگیری میکردیم. اکنون مقداری هدفمندتر پیش میرویم و هدفمان این است که آسیبپذیرترین گروهها را زودتر شناسایی کنیم و مورد مراقبت قرار دهیم و آموزش دهیم تا خودشان مراقب خودشان باشند.
وی تاکید کرد: البته آموزشها و اطلاعرسانی ما برای کل خانواده است، نه برای یک فرد خاص. منتها در خانواده افرادی را که آسیبپذیرتر هستند، زودتر انتخاب میکنیم و تحت مراقبت قرار میدهیم.
وضعیت کرونا در پاییز قابل پیش بینی نیست، اما...
گویا درباره وضعیت کرونا در پاییز، گفت: اصلا دوست ندارم که در این زمینه پیشبینی کنم و فکر میکنم که پیشبینی کردن، موجب گمراهی ما میشود. اگر بگوییم وضعیت در پاییز خوب میشود، نمیدانیم. اگر بگوییم وضعیت بدتر میشود، باز هم نمیدانیم، اما ما باید احتیاط های لازم را انجام دهیم. در عین حال به هیچ عنوان نباید انتظار داشت که ظرف یک مدت کوتاه و در چند ماه آینده آن هم در سطح تمام مردم کره خاکی به واکسن دسترسی داشته باشیم. از طرفی داروی قطعی هم تاکنون برای کرونا نداریم.
وی تاکید کرد: پروتکلهایی که تدوین شده و برای بازگشایی دانشگاهها و برگزاری امتحانات نوشته شده، با تلاش تهیه شدند و امیدوارم مطابق آنها عمل شود. در این صورت شانس اینکه یک دانش آموز یا یک دانشجو به کرونا مبتلا شود، به حداقل میرسد.
گویا که در یک برنامه تلویزیونی صحبت میکرد، درباره احتمال یک رقمی شدن مبتلایان و فوتیهای ناشی از کرونا، گفت: خیلی بعید است که در آیندهای نزدیک منتظر باشیم که فوتیهایمان یک رقمی شود، اما باز هم هیچ چیز قابل پیشبینی نیست. فعلا در شرایطی نیستیم که خوشبینانه به این موضوع نگاه کنیم. زیرا اگر خیلی با خوشبینی نگاه کنیم، ممکن است فردا مردم به ما بگویند که چرا این حرف را زدید.