توجه! کاپیتان ســارا با شما حرف می‌زند

همشهری آنلاین_ سحر جعفریان:‌ خانم خلبان در رشته‌های مختلفی چون «طراحی محیط‌زیست» تحصیل کرده و این روزها در مقطع دکتری رشته «شهرسازی» تحصیل می‌کند. «سارا ناجی‌زاده»، خلبان یکی از شرکت‌های معتبر هواپیمایی کشور، ساکن محله «مهرآبادجنوبی»، براین باور است: «خلبانی، مردانه و زنانه ندارد و هر انسانی با توجه به علاقه‌مندی‌ها و توانایی‌هایش می‌تواند در مسیر موفقیت قدم بگذارد. » در یکی از روزهای نخستین ماه تابستان با این بانوی موفق درباره مسائل مختلف از خلبان شدن تا آلودگی صوتی مهرآباد به گفت‌وگو نشستیم.

داستان یک هیجان ناتمام

ماجراجویی در آسمان برایش جذاب شد. درست وقتی ۱۱ سال داشت و به مناسبت روز «مادر»، مصاحبه یک بانوی خلبان را از تلویزیون تماشا می‌کرد. آنقدر به صفحه رنگی تلویزیون نزدیک شده و به تصویر آن بانوی موفق خیره مانده بود که تا مدت‌ها خود را در لباس کاپیتانی تصور می‌کرد. شغل مورد علاقه‌اش شده بود خلبانی. گاهی با بیان این خواسته، مورد تشویق قرار می‌گرفت وگاه صدای خنده‌های تمسخرآمیز، گوشش را پر می‌کرد. اما «سارا ناجی‌زاده» تصمیم‌اش را گرفته بود. رویای پرواز در آسمان، همان رویایی بود که می‌خواست. برای همین، مطالعه و تحقیق را در زمینه خلبانی آغاز کرد. سال ۱۳۸۰ در آزمون دوره‌های خلبانی مرکز «آموزش فنون و خدمات هوایی کشور» شرکت کرد و نفر چهارم پذیرفته‌شدگان معرفی شد و کمی بعد، کلاس‌های پرواز را در آموزشگاه «قلعه مرغی» گذراند. البته از تحصیل در رشته مهندسی طراحی محیط‌زیست نیز غافل نماند.

فرهنگ خلبانی برای بانوان

این بانوی خلبان هم‌محله‌ای می‌گوید: «یادگیری در رشته خلبانی را از طریق آموزشگاه‌های خصوصی ادامه دادم. ۴ سال گذشت و با پر کردن ساعت‌های آموزشی پرواز به تدریج به هدفم نزدیک شدم. تا اینکه نخستین پرواز مستقل مسافربری خود را پس از پروازهای solo در سال ۱۳۹۱ با ۱۶۰ مسافر تجربه کردم. خیلی خوشحال بودم. استرس، هیجان و احساس توانمندی و پیروزی در من گره خورده بود و تمام مدت، تصویر کسانی در ذهنم تداعی می‌شد که یا مشوقم بودند یا سد راهم. » ناجی‌زاده ادامه می‌دهد: «به گمانم آنچه دست یافتن به حرفه خلبانی را برای بانوان دشوار جلوه می‌دهد، مراحل یا آموزش‌های جامع آن نیست؛ فرهنگ و مسائل ناشی از طبقه‌بندی شغل‌های مردانه و زنانه است که سال‌های بسیار مانع از تحقق آرزوی پرواز در آسمان برای دختران سرزمینم شد. »

همسایه پر سر و صدا

او همچنین از دردسرهای همسایگی فرودگاه مهرآباد با منطقه ۹ به‌ویژه محله مهرآباد می‌گوید: «آلودگی‌های ناشی از این همسایگی، یکی از معضلات شهری و محیط‌زیستی در پایتخت است. میزان آلودگی آن در روز، بیش از ۷۰ دسی‌بل و در شب، ۸۰ دسی‌بل است که به مرور زمان، مشکلات بسیاری در محله از جمله بیماری‌های شنوایی، عارضه‌های قلبی را برای ساکنان محله مهرآباد ایجاد می‌کند. برای رفع این بزرگ‌ترین معضل شهری غرب تهران، راهکارهایی مانند انتقال فرودگاه مهرآباد به خارج از شهر، کاهش تعداد پروازها، افزایش چشمگیر فضای سبز در محله‌های غربی، نونوار کردن ناوگان هواپیمایی، بهره‌گیری از تکنیک NADP کاهش صوت یا همان هدایت ترافیک هوایی در مسیرهای متنوع، ایجاد دیواره‌های عایق صوتی در اطراف فرودگاه وجود دارد. . متأسفانه در این سال‌ها، به هرکدام از این راهکارها کمترین بودجه تعلق گرفته است. »

چاله هوایی نقص فنی یا خانم خلبان؟

بانوی خلبان در ادامه از واکنش‌های متفاوت مسافران به هدایت هواپیما از سوی بانوان می‌گوید: «گاهی پیش می‌آید که خودم را در بدو ورود مسافران به هواپیما، معرفی کردم و خوش‌آمد می‌گویم. تعدادی از مسافران می‌خندند و زیر لب می‌گویند اگه چاله هوایی یا نقص فنی ما را نکشد، این خانم بی‌شک می‌کشد! البته مزاح است. چون پس از فرود، کلی تشویق می‌کنند. تعدادی هم که معمولاً بانو هستند با غرور ابراز می‌کنند خانم‌ها هم در آسمان سهم دارند و خوشحال هستیم که شما این سهم را در اختیار دارید. بعضی از دختران نوجوان مسافر با شور و اشتیاق از روند رسیدن به این شغل به ظاهر مردانه می‌پرسند. اینجاست که ابتدا برایشان شرح می‌دهم خلبانی، مردانه و زنانه ندارد. توانایی، پشتکار و هوش می‌خواهد. »

ترجمه یک کتاب مرجع

ناجی‌زاده همچنین از مؤلفان و مترجمان کتاب‌های مؤثر در رشته «هوانوردی» است. او توضیح می‌دهد: «وقتی کتاب طراحی محوطه فرودگاهی را به چاپ رساندم به فکر ترجمه یکی از مهم‌ترین کتاب‌های هوانوردی با عنوان ppm یا همان راهنما و مرجع کامل دانش خلبانی و پرواز افتادم. ۱۴ سال زمان برد تا یک ترجمه با بخش‌های تألیفی قابل استناد به نگارش دربیاوریم و امروز در بسیاری از دانشگاه‌های هوانوردی، دانشجویان به آن ارجاع داده می‌شوند. » او می‌افزاید: «تحقیق و مطالعه در هر کسوت و پیشه‌ای بسیار راهگشا است. اگر اطلاعات و دانستنی‌ها به روز نشود، ضریب احتمال خطا، آن هم به هر شکلی، افزایش می‌یابد. این در حالی است که همین مطالعه و تحصیل مرا به نوشتن کتاب‌های مرتبط با فعالیت‌هایم علاقه‌مند کرد. پویایی فکری یک خلبان به اندازه سلامت جسمانی او حائز اهمیت و ضروری است. »

چطور خلبان شویم؟

یکی از مشاغل پرطرفدار بین کودکان و نوجوانان، خلبانی است. رویایی که برای بسیاری از آنها در بزرگسالی محقق می‌شود. اما سؤال این جاست که برای دست یافتن به این شغل هیجان‌انگیز چه باید کرد؟ شرط نخست، سلامت جسمانی فرد است. از وضعیت فک و دندان گرفته تا میزان توده بدنی و شکل استخوان‌بندی. شرط دوم، ویژگی‌های شخصیتی و روانی است. مانند مسئولیت‌پذیری و قدرت مقابله با استرس و هیجان. شرط سوم، ثبت‌نام در آموزشگاه‌های معتبر هوانوردی زیر نظر سازمان هواپیمایی کشور است که این روزها تعدادشان کم نیست. در این آموزشگاه‌ها باید پس از اثبات دانش علمی، مهارت پرواز، تسلط بر مکالمه با زبان‌های دیگر، دوره‌های تئوری و عملی خلبانی را گذراند. پس از دریافت مدارک ppl یا گواهینامه شخصی، cpl یا گواهینامه تجاری، Ir یا گواهینامه پرواز کور و نیز مدرک آموزش خلبانی، می‌توان فرد را خلبان نامید.