خانه تاریخی کاج و موزه منوچهر شیبانی

خانه تاریخی کاج و موزه منوچهر شیبانی در شهر زیبای کاشان که از شهرهایی است که خانه های تاریخی و قدیمی زیادی در آن جا دیده می شود،واقع شده است . خانه هایی که با بازدید از آن ها می توانید در تاریخ سفر کنید و چند ساعتی را از شلوغی شهرهای امروزی دور باشید.یکی از این خانه های قدیمی، خانه ی کاج است که اگر علاقه مند به تاریخ و موزه هستید، می توانید به این خانه بروید، از قسمت های مختلف آن دیدن کنید و همچنین از موزه ی منوچهرشیبانی که در این خانه قرار دارد لذت ببرید.

خانه تاریخی کاج در سال ۱۳۸۹ خریداری و مرمت و احیای آن تا اردیبهشت ماه ۹۴ ادامه داشت. آجرچینی‌های حیاط، مقرنس کاری‌ها و گچ بری، آینه کاری و نقاشی‌های بنا، نشانی از هنر و معماری دوران قاجار در کاشان است.خانه تاریخی کاج که از خانه های دوره قاجاری است، در یکی از کوچه های فرعی خیابان فاضل نراقی و تقریبا روبروی خانه احسان و در همسایگی مهینستان راهب قرار دارد. این خانه تاریخی از نوع گودال باغچه است که دارای دو طبقه و طبقه پائین و حیاط آن بسیار پایین تر از سطح کوچه قرار دارد به طوری که درب ورودی خانه همسطح کوچه است. بخشی از خانه محل موزه آثار هنرمند کاشانی، منوچهر شیبانی می باشد.

تابلوها در سه اتاق به نمایش درآمده اند که هر کدام سبک خاصی از نقاشی این هنرمند است. همچنین یک کتابخانه تخصصی ادبیات و سینما نیز در این خانه ایجاد شده که مورد استفاده عموم علاقه مندان است.اهمیت دیگر این خانه به قرارگیری آن در بافت تاریخی کاشان و در نزدیکی خانه‌های تاریحی است. این خانه یکی از خانه‌های قاجاری کاشان است که با معماری گودال – باغچه طراحی و ساخته شده‌است. از مزیت‌های معماری گودال – باغچه می‌توان به دسترسی به آب قنات، عایق حرارت و رطوبت بودن و مقاومت بیشتر در برابر زلزله اشاره کرد. خانه کاج در هشتم دی ماه ۱۳۹۰ به شماره ۳۰۶۲۲ به ثبت ملی رسید.

موزه منوچهر شیبانی

موزهٔ هنرهای تجسمی منوچهر شیبانی در اردیبهشت ۸۴، همزمان با روز جهانی موزه و میراث فرهنگی، به عنوان نخستین موزهٔ غیردولتی کاشان گشایش یافته‌است؛ و در اردیبهشت ۹۴ این موزه به خانهٔ کاج منتقل گردید.در این موزه تابلوهای نقاشی رنگ و روغن، آبرنگ، طرح‌های قلم وسائل شخصی زنده یاد منوچهر شیبانی که از سوی همسرش، سرکار خانم پری شیبانی (صبحی) به مجموعه اهدا شده‌است. این موزه شامل سه اتاق است که در هر اتاق سبک‌های متفاوت نقاشی‌های شیبانی به نمایش درآمده است. علاوه بر نقاشی لوازم شخصی و هم چنین دستگاهی وجود دارد که توسط آقای شیبانی در دههٔ چهل ابداع و ساخته شده‌است.

این دستگاه با استفاده از ترکیب نور تحت زاویه‌های متفاوت و صفحه‌های منحنی وار نور را در فضای خود پخش می‌کند. از ترکیب نورهای متفاوت و چرخش صفحه‌های منحنی گون شکلی بدست می‌آید که این شکل به عنوان ایدهٔ اولیه برای نقاشی در سبک کوبیسم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتاق‌های دیگر شامل سبک‌های اکسپرسیونیسم و سورئال و آبرنگ است.

در طبقه همکف می‌توانید در سه اتاق نقاشی‌های منوچهر شیبانی را مشاهده کنید. در محوطه بیرونی و در ایوان صندلی‌هایی قرار گرفته است که جوانان روی آن می‌نشینند، بحث‌وگفتگو می‌کنند یا کتاب می‌خوانند. در زیرزمین خانه می‌توانید آثاری از سایر هنرمندان تجسمی در حوزه نقاشی، کاریکاتور و گرافیک را مشاهده کنید که به‌نمایش گذاشته شده‌اند.

در اتاق‌های اطراف حیاط صندلی‌هایی می‌بینید که نشان می‌دهد در این اتاق‌ها کلاس‌های فوق‌العاده فرهنگی-‌هنری برگزار می‌شود. نسل جدید کاشان را می‌توان در این مکان دید که مانند نیاکان خود علاقه‌مند به فرهنگ و هنر هستند. آن‌ها برای پیدا کردن راه خود در این مسیر از پیشنیان خود یاد می‌گیرند.

کتابخانه خانه کاج

بخش فرهنگی موزه و گالری منوچهر شیبانی شامل کتابخانهٔ تخصصی ادبیات، سینما و تئاتر و کتابخانهٔ کودک و نوجوان است. کتابخانهٔ تخصصی شیبانی دارای بیش از ۷۰۰۰ جلد کتاب است، که شامل شعر ایران و جهان، داستان و رمان ایرانی و خارجی، نمایشنامه، فیلم نامه تاریخ، جامعه‌شناسی، فلسفه و… است. کتابخانهٔ کودک و نوجوان نیز شامل کتاب‌های آموزشی، علمی، داستانی، شعر، قصه، حکایت و دایرهٔ المعارف علمی و رنگ آمیزی و… است.

هم چنین این کتابخانه دارای دو سالن مطالعه است. یکی از سالن‌های مطالعهٔ این کتابخانه در اتاق شاه‌نشین خانه‌ای با قدمت قاجاری قرار دارد که آثار به جای ماندهٔ تاریخی نظیر نقاشی و گچ بری و آینه کاری‌ها در کنار نور طبیعی در این سالن زیبایی آن را دو چندان می‌کند. همچنین چینش میزهای سالن به نحوی است که زاویه دید به سوی حیات خانه است که وجود گلدان‌های سرسبز و حوض آب در وسط حیات منظرهٔ دلچسبی را به وجود می‌آورد. سکوت و آرامش کتابخانه نیز از مزیت‌های دیگر این بخش است.این کتابخانه همه روزه در نوبت‌های صبح و عصر باز است.

نگارخانه کاج

گالری شیبانی در بخش زیرین خانه تاریخی کاج با معماری سنتی، سقف‌های ضربی و مقرنس کاری شده امکان مناسبی برای نمایش آثار هنری پدیدآورده است. در بخش جانبی گالری مجموعه آثار هنری معاصر هنرهای تجسمی نظیر پرویز تناولی، بهرام دبیری و به نمایش درآمده است