طراحی و ساخت لیزر جامد خورشیدی برای اولین بار در کشور

محمد صباییان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: کار و تحقیق درمورد لیزر حالت جامد خورشیدی در برخی از کشورهای دنیا آغاز شده است و در ایران نیز برای اولین بار این لیزر در دانشگاه شهید چمران اهواز توسط پژوهشگران رشته فیزیک و مرکز تحقیقات پلاسما و لیزر طراحی و ساخته شد، در واقع توانستیم نور خورشید را برای اولین بار در کشور، تبدیل به لیزر کنیم.

وی ادامه داد: برای ساخت لیزر حالت جامد، ماده فعال لیزر را که یک بلور حالت جامد است در یک نوسانگر قرار می‌گیرد و لیرز در آن نوسان می‌کند. لیزر حالت جامد لازم است با نور مادون قرمز نزدیک راه اندازی شود. به طور معمول با استفاده از لامپ‌های فلش یا لیزرهای دی او دی راه اندازی می‌شود ولی ما به جای لامپ فلش از نور خورشید استفاده کردیم.

عضو هیات علمی گروه فیزیک دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: نور خورشید طیف گسترده‌ای است و ما از یک قسمت از طیف خورشید که طول موج ۸۰۸ نانومتر یا همان مادون قرمز نزدیک که با چشم به سختی قابل رویت است، برای تولید لیزر استفاده کردیم. برای این کار نور خورشید را با استفاده از یک دیش مایکروویو متمرکز کردیم. در کانون این دیش نور بسیار زیادی تجمع می‌کند به گونه ای که با سرعت می‌تواند اشیا را بسوزاند. با توجه به انرژی بسیار زیاد، بسیاری از این انرژی خورشیدی اضافه است، بنابراین یک بخش خنک کننده برای لیزر در نظر گرفتیم. پیش از جریان کرونا اولین لیزر را از نور خورشید گرفتیم، این لیزر کاربرد بسیاری در آزمایشگاه‌ها دارد.

صباییان با بیان اینکه انتظار ما این است که بتوانیم از نور خورشید لیزر بیشتری بگیریم، گفت: اما با توجه به تعطیلی دانشگاه، اکنون کار را متوقف کردیم. پیش بینی ما این است که بتوانیم حدود ۶۰ تا ۷۰ وات از نور خورشید لیزر بگیریم.

وی با اشاره به کاربرد این نوع لیزر بیان کرد: کاربرد لیزر متنوع است؛ در صنایع پیشرفته لیزر برای ماهواره‌های فضایی کاربرد دارد به اینگونه که ماهواره‌ها می‌توانند ارتباط لیزری باهم داشته باشند، البته این تکنولوژی بسیار پیشرفته است. اما کاربرد معمولی این لیزر برای عملیات صحرایی و برای اپلیکیشن‌هایی است که آلودگی ناشی از گردوغبار را تشخیص می‌دهند. همچنین می‌توان از این نوع لیزر برای اپلیکیشن‌های صنعتی برای انجام برش یک قطعه در صنایع زمانی‌که برق در دسترس نیست استفاده کرد و یا اینکه می توان این سیستم را بر پشت بام آزمایشگاه‌ها نصب کرد تا خروجی آن را به شکل فیبر نوری بتوان در آزمایشگاه‌ها استفاده کرد و ساعت‌های زیادی در طول روز می‌توان لیزر رایگان تولید کرد.

عضو هیات علمی گروه فیزیک دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: لیزرهای حالت جامد هزینه های بالایی دارند و نیاز به محافظت دارند اما لیزر خورشیدی هزینه‌ای ندارد و به نگهداری خاصی نیاز ندارد. در برابر نوسانات برق نسبت به لیزر دی او دی مقاوم تر است و کارایی بیشتری دارد.

صباییان با اشاره به اینکه این نوع ورژنی که ساختیم، تحقیقاتی است و برای صنعتی شدن نیاز به ارتقا دارد، گفت: این پروژه از حدود ۸ یا ۹ سال پیش آغاز شد و اکنون به نتیجه رسید. با افتخار می‌توانیم بگوییم این لیزر کاملا بومی است، همچنین نسبت به نمونه مشابه خارجی بسیار کم هزینه تر است.

انتهای پیام