روحانیون و مداحان؛ نقد تند گروه اول و مماشات با دومی!

سید مهدی حسینی دورود

چندی پیش هنگامی که حجت الاسلام محسن قرائتی از «استقبال از محرم» و این که شمارش معکوش گذاشته بودند که چه روز یشروع می شود یا کم توجهی به قرآن در حوزه ها انتقاد کرد با انتقادات تند و صریحی از جانب برخی هم لباسان خود رو به رو شد ولی چند روز قبل که یک مداح حکایت توهین آمیزی را بر پایۀ تصور یا توهم نقل کنده روی آنتن زندۀ سیمای جمهوری اسلامی نقل کرد واکنش چندانی از حوزویان ابراز نشد و انگار مداحان مجازند به خاطر تحریک احساسات مخاطبان هر سخن نامربوطی را بر زبان آورند ولی روحانیون اگر بخواهند سخنی منطقی بیان کنند و با خرد مخاطب سر و کار داشته باشند با انتقاد رو به رو می شوند.

به بهانۀ نحوۀ مواجهه با سخنان این دو چهره تلویزیونی- یکی روحانی و دیگری مداح - که از حیث اعتبار و پیشینه و اطلاعات دینی و انس با قرآن قابل قیاس نیستند و تنها از این که چهرۀ تلویزیونی اند اشتراک دارند و از منظر برخورد دوگانه و تفاوت واکنش برخی از حوزویان در فضای مجازی با این دو نکاتی را مطرح می کنم:
در ابتدا به دو مفهوم Equaliy یا تساوی حقوق و Equity به معنی برخورد عادلانه اشاره می کنم و به آن می پردازم:

واژه Equality به معنی دادن فرصت مساوی به افراد از طیف‌های متفاوت برای یک موقعیت خاص است.

بر پایۀ این قاعده اگر ظرفیت حضور در یک برنامه مذهبی در تلویزیون مثلا ۱۰ نفر باشد همه افراد اعم از مرد و زن، مداح و روحانی -اصلاح طلب یا اصول‌گرا یا بدون موضع سیاسی مشخص- باید بتوانند به تساوی در آن شرکت کنند و بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده، برای حضور بخت مساوی داشته باشند.

حال اگر از این 10 ظرفیت با فرض فرصت مساوی هر سال ۹ ظرفیت را مداحان در اختیار داشته باشند و تنها یک ظرفیت را روحانیون اشغال کنند باید به این موضوع بیندیشیم که چه اشکالی در جامعه وجود داشته که نتوانسته روحانیون را طوری آموزش بدهد که آمار قبولی آنان معادل مداحان باشد یا اموزش بوده منتها صدا و سیما فرصت بیشتر را به مداحان داده است.

از اینجا دیگر بحث Equity یا برقراری نوعی عدالت اجتماعی به میان می آید.

وقتی قرار است کسی در رسانه ملی برای فکر و عقیده میلیون ها ایرانی خوراک معرفتی و عقیدتی تدارک ببیند و نقش ایفا کند بضاعت علمی و توانایی فرد را باید افراد خبره ارزیابی و نقد و بررسی کنند و این که چه چیزی برای مداحان یک نکته منفی و برعکس برای روحانیون نقطه قوت به شمار می رود و بالعکس.

باید سهم هرکدام در تبیین معارف دینی تعریف و میزان مشارکت هرکدام در تربیت نسل آینده مشخص شود..
آیا روحانیت هم به اندازه مداحان در پرورش روح معنوی جامعه و تبیین معارف دینی حق دارد یا نه؟

پر واضح است که تنها زمانی تساوی حقوق روحانیون و مداحان در رسانه ملی برقرار می شود که روحانیون هم به اندازه مداحان در پرورش جامعه و نسل آینده مشارکت داشته باشند.

برخورد تبعیض آمیز با روحانیون را نه فقط در رسانه زسمی و از جانب مداحان شاهدیم بلکه خود حوزویان هم گاه در حق هم صنفی های خود تبعیض روا می دارند.

کما اینکه پس از شاهد نقدهای تند به حجت الاسلام محسن قرائتی با آن سابقه شاهد عقب نشینی وی از موضع خود بودیم اما در اعتراض به گفته های آقای محمود کریمی مداح در حرم حضرت رضا علیه السلام و نیز نسبت به غیرقانونی و ناعادلانه بودن اقدام آقای منصور ارضی در نادیده گرفتن پروتکل های کرونا و اجرای مراسم در مسجد ارک تهران صدایی از حوزویان نشنیدیم.

هر چند هر دو طیف مداح و روحانی باید برای آن چه به آن اعتقاد دارند تلاش و مبارزه کنند ولی این رقابت باید به گونه‌ای باشد که در نگاه دیگران ( جامعه) همراه با حقوق مساوی و عدالت اجتماعی باشد.