کتاب «جنبش‌های اسلامی معاصر» منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «جنبش‌های اسلامی معاصر» نوشته احمدرضا بردبار به‌تازگی توسط انتشارات آرمان رشد منتشر و راهی بازار نشر شده است.

شناخت جنبش‌های اسلامی‌-سیاسی و آگاهی به جهان‌بینی‌ها و روش‌هایی که این‌جریان‌ها برای پیروان و هم‌اندیشان خود ایراد می‌کنند، راه را برای گزینش واکنشی مناسب هموار خواهد ساخت. نویسنده کتاب پیش‌رو که عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی است، تلاش کرده در این‌کتاب، با بیان علمی و دانشگاهی، مبانی جنبش‌های اسلامی-سیاسی را تبیین کند.

بردبار معتقد است اگر این‌جنبش‌ها در قالب گفتمانی به نام اسلام سیاسی مورد تحلیل قرار بگیرند، مفاهیمی چون جنبش، پان‌اسلامیسم یا خود مفهوم اسلام سیاسی را می‌توان به‌عنوان مفاهیم برون‌گفتمانی و دال‌هایی مانند مفهوم سلف، جهاد و... از دال‌های اصلی یا واژگان نهایی این‌جنبش‌ها دانست که تقریباً تمام این‌جنبش‌ها از آن‌ها برای معنایابی و هویت‌بخشی به خود استفاده کرده‌اند.

کتاب «جنبش‌های اسلامی معاصر» ۵ فصل دارد و مطالبش برپایه مستندات تاریخی به ۳ گونه از جنبش‌های افراطی، لیبرال و نهضت‌محور می‌پردازند. نویسنده کتاب می‌گوید چنین‌تقسیم‌بندی‌ای را برای رعایت انصاف به‌کار بسته تا تفکیک بنیادینی در جنبش‌های اسلامی-سیاسی که پایه‌های یکسانی به نام اسلام و اسلام‌خواهی دارند، رعایت شود.

بردبار علت تقسیم‌بندی موضوعی خود در این‌کتاب را این‌چنین بیان کرد: از این‌طبقه‌بندی استفاده کردم تا جنبش‌های رادیکال (افراطی) که شکلی از بازگشت کورکورانه به سنت‌های پیشین دارند، با جنبش‌های لیبرال که تاحد زیادی از مبانی و سرچشمه‌های اسلامی فاصله گرفته‌اند و نیز جنبش‌های نهضت‌محور که در تلاش برای ایجاد حکومتی شایسته جهت ایجاد جهانی متعالی هستند، از یکدیگر بازشناخته شوند و همواره مرز بین این‌جنبش‌ها متمایز باشد.

وی افزود: توجه به این‌نکته بسیار حائز اهمیت است که مخاطبان و افراد کنونی در جوامع اسلامی، مخاطبینی ویژه به شمار می‌آیند که پرورش‌یافته آموزه‌ها و تعالیم آیین اسلام هستند. چنان‌چه در تعریف مسائل مهمی مانند آزادی، مشروعیت، هویت، انتخابات، جایگاه زنان، حقوق بشر و... دچار تشتت شوند و نتوانند با معیارهای خود درصدد پاسخگویی به این نیازها برآیند، گسست‌های ژرف هویتی-دینی دامن‌گیر آن‌ها خواهد شد؛ به‌گونه‌ای که پیامدهای مصیبت‌بار اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و... تا درازمدت اثرات سوء خود را در جامعه نمایان می‌گرداند. بنابراین یگانه نظامی که در چنین ساختاری می‌تواند به حیات خود ادامه دهد، نظامی کاملاً مبتنی بر آموزه‌های دینی خواهد بود و دیگر هیچ.

یکی از مسائل مهمی که مولف کتاب «جنبش‌های اسلامی معاصر» در این‌اثر به آن پرداخته، تلفیقی از آیین اسلام با دیگر شیوه‌های حکومت‌داری بسیار دشوار است. به‌گونه‌ای که گویی مبانی ایدئولوژیک هر نظام سیاسی با مبانی ایدئولوژیک دیگر نظام‌ها باوجود پاره‌ای از هم‌پوشانی‌ها، غیرقابل‌جمع است. به‌تعبیر این‌مولف آیین اسلام، تنها با مبادی و شاکله‌های خودِ این‌آیین است که می‌تواند کارآمد باشد، تلفیق آن با دیگر آموزه‌ها، یا راه را به‌کلی دگرگون می‌سازد و از مبادی اسلامی فاصله‌ای بس بلند می‌گیرد و یا اساساً نمی‌تواند کارایی لازم را داشته باشد. به‌این‌ترتیب آن‌چه به‌عنوان الگوی اسلام سیاسی نهضت‌بنیاد نمایان می‌شود، پیشرفت‌های خود را مدیون پاسبانی از سرچشمه‌های ایدئولوژیک است و چنان‌چه به‌صورت ادغام در ایدئولوژی دیگری عمل کند، نمی‌تواند کارایی خود را حفظ کند.

این‌کتاب با ۲۸۲ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۶۳ هزار تومان منتشر شده است.