«عملیات غیرممکن» نجات اصلاحات با تعویض اسم‌ها و آدم‌ها

به گزارش مشرق، دو ماه از انتخابات مجلس یازدهم می‌گذرد اما همچنان پس لرزه‌های آن ادامه دارد. یکی از تازه‌ترین موارد سه روز قبل رخ داد: «سید عبدالواحد موسوی‌لاری، نایب‌رئیس شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان در نامه‌ای خطاب به محمدرضا عارف، رئیس این شورا استعفای خود را اعلام کرد.»

موسوی لاری در متن نامه خود دلیل استعفا را شرایط جسمی‌عنوان کرده و نوشته است: «شما خود به شرایط جسمی‌بنده واقفید و در گذشته نیز کراراً به عرض دوستان رسانده بودم که به دلیل شرایط جسمی‌امکان تداوم مسئولیت و ایفای نقش ندارم. لذا بدینوسیله استعفای خود را به حضرت‌عالی، اعضاء محترم هیات‌رئیسه و اعضای محترم شورا تقدیم می‌دارم.»

بیشتر بخوانید:

«فراکسیون جهادی» پادزهر «القای ناکارآمدی»!

مرعشی: انتخابات مجلس را باختیم انتخابات ریاست‌جمهوری را هم می‌بازیم

رفوزه‌های انتخابات در روزهای آخر برای خود قانون اختصاصی نوشتند

لاری در بخش دیگری از نامه خود نوشته است: «تا چند هفته دیگر عمر مجلس دهم به پایان می‌رسد و مجلس دیگر با حال و هوایی متفاوت پا به عرصه وجود می‌نهد. دولت فعلی نیز آفتابش بر لب پشت‌بام است و هرچه بود و هرچه هست به ماه‌های پایانی خود نزدیک می‌شود.»

در ادامه سطری آمده که نشان می‌دهد وضعیت جسمی ‌بهانه‌ای ظاهری است و دلیل اصلی این استعفا چیزهای دیگری باید باشد. نایب‌رئیس شورای عالی اصلاح‌طلبان نوشته است: «در چنین شرایطی نباید از بازنگری در ساختار و سازوکار نهادهای اجماعی اصلاح‌طلبان در عرصه‌های گوناگون غفلت نمود.»

به عملکرد بد خودمان باختیم

روزنامه اعتماد (از جمله روزنامه‌های طیف موسوم به اصلاح‌طلب) دیروز در گزارشی نوشت: «اصلاح‌طلبان انتخابات مجلس یازدهم را از دست دادند... شکستِ اصلاح‌طلبان در این انتخابات اما به‌واقع پای صندوق رای رقم نخورد. آنها اگر شکست خوردند، بخشی به عملکرد بد خودشان در سال‌های گذشته باختند و بخشی مهم‌تر، به این دلیل قافیه را به رقیب باختند که مطالبات پایگاه رای‌شان به‌واسطه شعارهایی که ازجانب کاندیداهای غیراصلاح‌طلب موردحمایت اصلاحات مطرح شده بود، بالا رفت.»

این روزنامه اصلاح‌طلب دو دلیل برای باخت این جناح در انتخابات مطرح کرده است: نخست عملکرد بد اصلاح‌طلبان؛ دومین نکته‌ای که این روزنامه مدعی شده این است که کاندیداهای غیراصلاح‌طلبی که مورد حمایت این جناح قرار داشتند با شعارها و وعده‌های خود مطالبات مردم را بالا برده بودند!

می‌گویند اولین قدم در جبران کاستی‌ها پذیرفتن آنها و علل رخ دادنشان است اما در ادامه این گزارش آمده: «اصلاح‌طلبان از آنجا که خودشان مستقیم رئیس دولت و مجلس نبودند، وقتی وارد میدان عمل شدند، نتوانستند همه آنچه دیگران شعارش را سر داده بودند، عملیاتی کنند[!]»

به هر روی شکست اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس یازدهم زلزله‌ای بود که همچنان پس لرزه‌های آن ادامه دارد. استعفای موسوی لاری نیز از جمله همان پس لرزه‌ها است که نشان می‌دهد تشتت و اختلاف در حلقه بالایی اصلاح‌طلبان بسیار زیاد است.

نخستین قربانی تصمیم شورا

اصلاح‌طلبان به دلیل عملکرد بسیار ضعیف فراکسیون امید و دولت مورد حمایت آنها از قبل می‌دانستند که انتخابات مجلس را واگذار خواهند کرد. به همین دلیل تعداد افرادی که از این طیف برای نام نویسی به وزارت کشور رفتند مورد انتقاد روزنامه‌های این جریان قرار گرفت. پس از آن اصلاح‌طلبان که می‌دانستند در انتخابات شکست سنگینی خواهند خورد چیزی به نام ردصلاحیت‌های گسترده را بهانه کردند تا لیست واحد ندهند چرا که می‌دانستند شکست خواهند خورد.

خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در گزارشی به این موضوع پرداخت و نوشت: «به‌نظر می‌رسد ناکامی‌در انتخابات مجلس و ریشه‌یابی دلایل آن در تصمیمات شورای عالی سیاست‌گذاری یکی از همان بسترهای مهم اما ناگفته نامه موسوی لاری است. شورای عالی سیاست‌گذاری برای یازدهمین دوره انتخابات مجلس استراتژی کناره‌گیری اتخاذ و اعلام کرد که به دلیل رد صلاحیت‌های گسترده از انتشار فهرست انتخاباتی و حضور پررنگ و حمایت از گروه و جریانی امتناع خواهد کرد اما احزاب می‌توانند با توجه به داشته‌های خود فهرست ارائه کنند. احزابی چون کارگزاران سازندگی و مردم سالاری فهرست منتشر و تلاش‌هایی را برای اثرگذاری بر انتخاب مردم انجام دادند اما پیروزی قاطع اصولگرایان در این انتخابات تلاش‌های آنها را بی‌ثمر ساخت. پس از انتخابات اما گلایه‌ها از این تصمیم شورای عالی به‌ویژه از سوی اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ادامه یافت.»

گزارش فوق در ادامه آورده: «هنوز مشخص نیست که آیا موسوی لاری هم در باطن با کناره‌گیری شورا از انتخابات مخالف بوده یا نه. اما... نگاهی به... گفت‌وگوهای تفصیلی و یا کوتاه موسوی لاری هم نشان می‌دهد که موضوع عدم ارائه لیست انتخاباتی از نظر او با توجه به شرایط موجود قابل قبول بوده است.»

پس‌لرزه‌های شکست یازدهم!

یدالله طاهرنژاد، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی دیروز در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایرنا درباره استعفای عبدالواحد موسوی لاری، نائب رئیس شورای عالی سیاست‌گذاری جبهه اصلاح‌طلبان، اظهار کرد: «شورای‌عالی سیاست‌گذاری از دو طیف نمایندگان احزاب و اشخاص حقیقی تشکیل شده است که بعضا هماهنگی و سازگاری لازم در ارتباط با موضوعات کلان ملی را نداشتند.»

این عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی افزود: «برخی نهادها هم شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان را در چارچوب قانون احزاب نمی‌دیدند و معتقد بودند اعضای این شورا نه از شخصیت‌های حقیقی بلکه باید از احزاب باشد و به دلیل ایجاد این نوع محدودیت‌ها، طیف احزاب شورا مجبور شدند برای انتخابات مجلس یازدهم به‌عنوان جبهه از وزارت کشور مجوز اخذ کنند. به همین منظور موسوی لاری در اقدامی پیش‌دستانه استعفا کرد تا بستر برای اجرای قانون جدید احزاب هموار شود.»

شورای اصلاح‌طلبان نیازمند خانه‌تکانی

اما در ادامه طاهرنژاد که خود روزگاری رئیس کمیته استان‌های این شورا بوده است به ایرنا گفت: «شورای عالی سیاست‌گذاری را مسئول نرسیدن اصلاح‌طلبان به تصمیم واحد در انتخابات مجلس است و این شورا باید این مسئولیت را بپذیرد و به تاریخ پاسخگو باشد. بنابراین اصلاح‌طلبان به اصلاح ساختار و شورای مذکور به خانه‌تکانی نیاز دارند.»

اختلافات در شورای عالی اصلاح‌طلبان از قبل از انتخابات مجلس یازدهم وجود داشت و به‌نظر می‌رسد شکست در انتخابات مجلس یازدهم بر آتش اختلافات دمیده و آن را شعله‌ورتر کرده است. در سال‌های گذشته نیز برخی از احزاب اصلاح‌طلب نسبت به ماهیت این شورا و نیز عملکرد آن انتقادات شدیدی داشتند که در روزنامه‌های زنجیره‌ای انتشار می‌یافت. حزب اعتماد یکی از منتقدین این شورا بود که خوشحالی خود را از تغییرات در شورای عالی اصلاح‌طلبان بیان کرده است.

در گزارش روزنامه اعتماد آمده بود: «اصلاح‌طلبان حالا به‌ جبر این شکستِ ناگزیر، بیرون گود مانده و دست‌کم تا بخواهند فرصت دارند تا ایرادهای ریز و درشت‌شان را رفع و رجوع کنند و پایه‌های جنبش و گفتمان سیاسی متبوع‌شان راترمیم و بازسازی. این اما نیازمند عزمی جدی است و البته ابزار و لوازم مقتضی. اینکه اصلاح‌طلبان عزم‌شان برای بازسازی گفتمانی، جزم است یا نه، به خودشان مربوط است و کسی لااقل از حالا که هنوز یک ماه مانده تا آغاز به کار دوره چهار ساله مجلس اصولگرای یازدهم، نمی‌داند آنها چه خواهند کرد. اما آنچه معلوم است این بازسازی گفتمانی، پیش و بیش از هر چیز نیازمند روح تازه و نیرویی جوان و پویاست و این مهم محقق نمی‌شود مگر با خالی کردن میدان ازسوی قدیمی‌ها برای جوانان و به ‌نفع جوانی و پویایی اصلاحات.»

اصلاحات نیازمند اصلاح!

این گزارش در ادامه آورده است: «آخرین ساعات هفته‌ای که گذشت، نشانه‌ای از اینکه اصلاح‌طلبان (لااقل بعضی بزرگان این جریان سیاسی) به فکر خالی کردن میدان برای جوانان افتاده‌اند، دیده شد. وقتی حجت‌الاسلام موسوی‌لاری، وزیر کشور دولت اصلاحات و نایب رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در نامه‌ای به محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس و رئیس این شورای عالی، از ادامه حضور خود در این مقام استعفا داد تا چنانکه در نامه استعفایش هم نوشته، «تغییرات اساسی در ساختار و سازوکار شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان ایجاد شود و نقش احزاب پررنگ‌تر شود.»

سپس در ادامه این نوشتار از برخی خبرهای پشت پرده سخن گفته شده است از دلخوری «محمدرضا عارف». این گزارش افزوده: پیگیری‌های «اعتماد» از چند عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نیز از این حکایت دارد که آنها در حال تدارک جلساتی با حضور موسوی‌لاری و دیگر بزرگان اصلاحات برای یافتن راهکاری برای اصلاح‌ِ اصلاحاتند و احتمالا تا پایان هفته جاری، بیش از این از اصلاحِ اصلاحات خواهید شنید. هرچه هست اما همان‌طور که موسوی‌لاری هم نوشته، «آفتاب دولت فعلی بر پشت‌بام است» و کارِ مجلس دهم را هم که از همین حالا عملاً باید تمام ‌شده دانست. همین دیروز حزب اتحاد ملت جلسه‌ای مهم برگزار کرده تا ابعاد موضوع را دقیق‌تر بررسی کند. با این حساب، اصلاح‌طلبان دست‌کم تا انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، بیش از یک سال فرصت دارند تا فکری به حال اصلاحات کنند و طرحی نو برای اصلاح امور اصلاحات و مملکت دراندازند... روزها و هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو تا افق ۱۴۰۰ به همان سرعتی خواهند گذشت که روزها و هفته‌ها و ماه‌هایی که اصلاح‌طلبان در مجلس دهم، صاحب فراکسیونی بودند به ‌نام «امید.»

مشتاق استعفای عارف!

در این میانه تغییرات اما برخی مکنونات جریان‌ها و احزاب و شخصیت‌ها رو می‌شود. چنانکه از مطالب روزنامه سازندگی (ارگان حزب کارگزاران) پیداست این حزب که پیش از این زمزمه جدایی‌اش از طیف موسوم به اصلاح‌طلب مطرح شده بود اکنون از کناره‌گیری موسوی لاری خوشحال است و مشتاق کناره‌گیری عارف نیز هست.

در گزارش دیروز سازندگی آمده بود: «بعد از بالا گرفتن انتقادات به عملکرد شورای عالی اصلاح‌طلبان، بالاخره اولین‌ترک‌ها به بدنه این شورا با استعفای موسوی لاری نایب‌رئیس آن رقم خورد. این استعفا پس از شکست اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس و افزایش انتقادات از محمدرضا عارف رئیس این شورا صورت می‌گیرد. برخی از اصلاح‌طلبان معتقدند که اصلاحات باید اصلاح شود و شورای عالی سیاست‌گذاری که از یک مقام ستادی به یک حزب تبدیل شده بود، بازسازی شود و ذیل احزاب قرار گیرد. با استعفای موسوی لاری از شورای عالی اصلاحات، قدم اول برای بازسازی اصلاحات برداشته شد. قدم بعدی نیز می‌تواند استعفای محمدرضا عارف و سپردن این مسئولیت به فردی است که آشنا به سیاست و کار تشکیلاتی باشد.»

باید دید در روزهای آینده پس لرزه‌های شکست اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس به چه جاهای دیگری خواهد رسید.