رسوایی بزرگ؛ امتیاز کدام گوشی‌های اندرویدی غیر واقعی است؟

احتمالاً به یاد دارید سامسونگ در سال 2013 با گوشی گلکسی S4 نتایج بنچمارک ها را دست‌کاری کرده بود تا امتیازهای این گوشی بالاتر از مقدار واقعی باشد. حالا در سال 2020 میلادی دست MediaTek رو شده و امتیاز بنچمارک بسیاری از گوشی‌های اندرویدی بازار به شدت غیر واقعی است. جزئیات شوکه کننده را در ادامه همین نوشتار بخوانید.

تقلب MediaTek در نتایج بنچمارک های اندروید برای اولین بار از سوی وب سایت Anandtech کشف و افشا شده است. یکی از کارکنان آنها به طور اتفاقی متوجه می‌شود نسخه اروپای گوشی جدید Oppo Reno3 Pro با چیپست ضعیف‌تر MediaTek Helio P95، امتیاز بالاتری نسبت به نسخه چین آن با چیپست بسیار قوی‌تر MediaTek Dimensity 1000L به دست می‌آورد. آنها از توسعه دهنده بنچمارک PCMark می‌خواهند تا یک نسخه ویژه از آن را در اختیار آنها بگذارد که قابل تشخیص نباشد. در نهایت با اجرای نسخه ناشناس بنچمارک PCMark، نزدیک به 30 درصد اختلاف کارایی پدیدار می‌شود که معنی جز تقلب نمی‌دهد. در برخی نتایج هم اختلاف کارایی به 75 درصد می‌رسد که مطمئناً غیر قابل چشم پوشی است.

با به دست آمدن چنین نتیجه حیرت انگیزی، آنها به دنبال یافتن ساز و کار تقلب در گوشی می‌گردند که در نهایت متوجه وجود یک فایل به نام power_whitelist_cfg.xml در مسیر /vendor/etc بسیاری از گوشی‌های مجهز به چیپست های MediaTek می‌شوند.

کارکرد این فایل بسیار ساده است، هنگامی که کاربر یکی از بنچمارک های موجود در لیست (برای نمونه: PCMark) را بر روی گوشی خود اجرا می‌کند، محدودیت‌های مصرف انرژی و احتمالاً دما، موقتاً تغییر می‌کند تا امتیاز بالاتری به دست آید. به این ترتیب امتیاز گوشی در بنچمارک اجرا شده بالاتر از کارایی واقعی است و دیگر نمی‌توانید با مقایسه امتیاز گوشی‌های مختلف، کارایی واقعی آنها را مقایسه کنید.

در لیست تقلب MediaTek، شناسه بنچمارک هایی چون GeekBench ،AnTuTu ،3DBench ،PCMark و بنچمارک محبوب Master Lu در بین چینی‌ها یافت می‌شود. همچنین نتیجه بنچمارک های هوش مصنوعی Master Lu AIBench and the ZTH AI دست‌کاری می‌شود.

این چیت که یک حالت مدیریت مصرف انرژی و کارایی ویژه به نام Sports Mode را فعال می‌کند، باعث می‌شود برخی از تنظیمات چییست چون فرکانس کنترلر حافظه بر روی بالاترین مقدار ممکن قرار بگیرید و Scheduler پردازنده هم با حساسیت بسیار بالایی کار می‌کند تا پردازش‌ها با کمترین تأخیر و با بالاترین فرکانس اجرا شوند. البته وجود مکانیزم های تقویت کننده دیگری نیز مشهود است اما هنوز کارکرد آنها روشن نیست.

در صورتی که سازنده گوشی یا مدیاتک حالت Sports Mode را همیشه فعال بگذارد، مطمئناً به عملکرد سریع‌تر و روان‌تر گوشی کمک می‌کند اما این کار باعث افزایش شدید مصرف باتری، گرمای بیشتر و احتمالاً ناپایداری خواهد شد. پس این چیت تنها در مواقع اجرای بنچمارک های شناخته شده فعال می‌شود و همین موضوع باعث می‌شود نتایج بنچمارک ها ابداً واقعی نباشند.

این وب سایت در گام بعدی وجود این تقلب را در گوشی‌های مختلف مجهز به چیپست های ساخت مدیاتک بررسی کرده که نتایج شوکه کننده‌ای داشته است. به ادعای Anandtech، این تقلب تقریباً در تمامی گوشی‌های مجهز به چیپست های ساخت کوالکام یافت می‌شود. البته آنها تمامی این گوشی‌ها را تهیه نکرده‌اند و صرفاً به وجود فایل power_whitelist_cfg.xml در فیرمویر آنها اکتفا کرده‌اند.

جالب‌تر اینکه وجود این فایل در گوشی Sony XA1 تأیید شده که متعلق به سال 2016 میلادی است، پس به نظر می‌رسد این تقلب از مدت‌ها قبل در جریان باشد. البته در برخی گوشی ها هم این فایل وجود داشته اما غیرفعال شده است.

مدیاتک به طور رسمی به این رسوایی واکنش نشان داده است. مدیاتک مدعی شده آنها تقلب نکرده‌اند و این کاری است که کلیه سازندگان چیپست های موبایل انجام می‌دهند. به ادعای مدیاتک کلیه سازندگان تلاش می‌کنند کارایی چیپست خود را در بهترین حالت در بنچمارک ها بازتاب دهند و این تقلب نیست.

مدیاتک به توجیه‌های فنی نیز متوسل شده و بر روی آزادی عمل سازندگان گوشی در فعال یا غیر فعال کردن این چیت دست گذاشته است. با این حال در مجموع مدیاتک پاسخ قانع کننده‌ای نداشته است.

البته مدیاتک از یک جهت درست می‌گوید و در برخی گوشی‌ها یک حالت با عناوینی چون High Performance Mode Prompt یافت می‌شود که فعال کردن آن اختیاری است و باعث افزایش سرعت گوشی می‌شود اما صریحاً افزایش مصرف باتری و گرما به کاربر گوشزد شده است.

در پایان Anandtech نتیجه گیری کرده مدیاتک قادر نیست چیپست های خود را به گونه‌ای بهینه سازی کند که قادر به ارائه همان کارایی حالت فعال بودن چیت باشند و این یک امتیاز منفی برای این کمپانی است.

شاید جالب باشد که بدانید ما هم در استفاده عملی از گوشی ردمی نوت 8 پرو متوجه عملکرد ضعیف تر از انتظار آن شده بودیم. در آن زمان ما متوجه شدیم سرعت گوشی ردمی نوت 8 پرو با چیپست در ظاهر بسیار پرقدرت Mediatek Helio G90T و حافظه داخلی UFS 2.1، در نصب و اجرای برنامه ها اغلب کُندتر از گوشی ارزان قیمت ردمی 7 با چیپست Snapdragon 632 بود. با این حال توجیه دقیقی برای آن نداشتیم.