غذاهای مقوی برای کودک هفت ماهه

پرسش: حلمای من هفت ماهشه. بخاطر مشکلاتی که برام پیش آمد شیرم خشک شد و از شیر مادر تغذیه نمیکنه. الانم داره دندون در میاره احساس میکنم صورتش لاغر شده. چه غذاهایی بهش بدم ک مقوی باشه. و اینکه شکمش هم رو چهار بار کار میکنه.

پاسخ: غذای کمکی باید حجم کم ولی انرژی زیاد داشته باشد، نرم بوده وهضم آن آسان باشد،تازه بوده وبه روش بهداشتی تهیه شود ،کاملا پخته شده وبعد از خنک شدن استفاده شود.هنگام تغذیه شیرخوار باید دستهای مادر وشیر خوار با آب وصابون شسته شود وتغذیه با غذای کمکی بعد از تغذیه با شیر مادر انجام شود .از دادن غذا به شیر خوار قبل یا در فواصل تغذیه با شیر مادر باید خودداری شود. غذا حتی الامکان به مقدار لازم روزانه تهیه شود ولی غذای کمکی اضافی را می توان در ظرف تمیز که پوشش داشته باشد در یخچال حداکثر به مدت 24ساعت و در فریزر به مدت طولانی تر نگه داری کرد. حجم ظروف نگه داری بهتر است به میزان لازم برای مصرف یک وعده کودک باشد. مواد غذایی از نظر نوع وهمچنین حجم باید به تدریج به برنامه تغذیه کودک اضافه شده وابتدا با یک ماده ماده غذایی ساده شروع شود.

حجم تغذیه با یک غذای ساده از یک قاشق مربا خوری شروع شده وبه تدریج به مقدار آن افزوده می شود .تغذیه با یک غذای ساده وبا حجم کم که غلظت آن اندکی از شیر مادر غلیظ تر است وبه تدریج به غلظت آن افزوده می شودشروع می شود.

یک هفته به شیر خوار فرصت داده می شود تا به آن عادت کند ،سپس غذای جدیدی به او داده می شود.همزمان با شروع غذای کمکی باید تغذیه با شیر مادر که دفعات آن بر حسب میل وتقاضای شیر خوار تعیین می شود ادامه داده شود.

نکته: بهترین غذا برای شروع در هفته اول ماه هفتم، فرنی آرد برنج است که از یک قاشق مربا خوری یکبار در روز شروع شده و به تدریج روزی یک قاشق مرباخوری تا روز چهارم اضافه می شود.از روز چهارم به بعد به حجم غذا در هر وعده یک قاشق مربا خوری اضافه می شود. با شروع غذای کمکی دادن آب جوشیده خنک شده به میزانی که کودک علاقه دارد لازم بوده وقطره آهن ومولتی ویتامین نیز تا دو سالگی ادامه داده می شود.

بعد از دادن قطره آهن، خوردن آب جوشیده سرد شده وتمیز کردن دندانهای کودک با یک دستمال کاغذی یا مسواک مانع سیاه شدن دندانها می شود. از هفته دوم ماه هفتم حریره بادام به تدریج به روشی که در مورد فرنی گفته شد جایگزین فرنی می شود.با افزایش حجم حریره بادام از میزان فرنی آرد برنج کاسته می شود تا تمام دفعات تغذیه جایگزین فرنی شود .ضمن ادامه تغذیه با شیر مادر قبل از هر وعده تغذیه کمکی باید در دو هفته آخر هفت ماهگی سوپ به رژیم غذایی کودک اضافه شده وبه تدریج جایگزین حریره بادام شود .

در این زمان برحسب اشتهای کودک حجم تغذیه به 3-6 قاشق مربا خوری در هر وعده رسانده می شود. از ماه هشتم زرده تخم مرغ که کاملا به مدت (30-20) دقیقه جوشانده وسفت شده است میزان یک نخود در کمی شیر مادر نرم وحل شده است شروع می شود .به تدریج هر روز صبح همراه با فرنی زرده تخم مرغ اضافه شده تا ظرف 10روز به یک زرده کامل برسد وبعد از آن روزانه نصف زرده تخم مرغ یا یک روز در میان یک زرده کامل به جای غذای صبح داده می شود. در طی ماه هشتم بهتر است هر 4-3 روز یک بار یک سبزی نشاسته ای مانند سیب زمینی یا نخود فرنگی به سوپ اضافه شود. سوپ شیر خوار باید حاوی گوشت، هویج، برنج، لوبیا، سبزیجات وگوجه فرنگی باشد.

اگر بعد از غذا یک قاشق مربا خوری ماست نیز داده شود شیر خوار به تدریج با طعم ماست آشنا می شود. زمانی که غلظت سوپ افزایش یافته ومانند حلیم شده است می توان در اواخر ماه هشتم از پوره به جای یک وعده غذایی استفاده کرد. از ماه نهم حبوبات به سوپ شیر خوار اضافه شده وبا عدس وماش که هضم آسانتری دارند شروع می شود. سایر حبوبات باید ابتدا خیس شده وبعد از پختن وپوست کندن به سوپ اضافه شوند.

در اواخر ماه نهم آب میوه تازه وتهیه شده در منزل از میوه های فصل ،از یک قاشق مربا خوری در روز شروع شده وبه تدریج افزایش داده می شود. از ماه دهم بجای آب میوه می توان از خود میوه های مجاز مانند سیب ،هلو ،موز که نرم شده است استفاده کرد وبهتر است در ساعت 10صبح داده شود.تا یک سالگی از کیوی وتوت فرنگی ،تمشک ،آلبالو،گیلاس وخربزه که حساسیت زا هستند باید خود داری شود.

اواخر ماه دهم کته نرم که حاوی رشته های گوشت مرغ یا گوشت بوده ودر آب گوشت; پخته می شود اضافه شود. درماه یازدهم تنوع غذایی رعایت شده وانواع غذاهایی که ذکر شد داده می شود . درماه دوازدهم به تدریج غذای سفره شروع می شود.

به علت افزایش حساسیت به شیر گاو ،سفیده تخم مرغ،انواع توت،کیوی،گیلاس،آلبالو،خربزه وبادام زمینی در زیر یک سالگی باید احتراز شود وغذاهایی مانند کشمش، انگور، تنقلات، تکه های هویج و نخود به علت احتمال خفگی نباید داده شود . غذاهای کمکی خانگی به جای غذاهای تجارتی وآماده ارجحیت دارند.سلامت کودک وتکامل روانی وجسمی او به تداخل نزدیک مادر واشتیاق او به تغذیه کودک و یک الگوی صحیح غذایی بستگی دارد.

عوارض عدم استفاده از غذای کمکی در تغذیه نوزاد
به همانقدری که زمان لازم برای شروع غذای کمکی مهم است، به تاخیر انداختن آن هم عوارض خودش را به همراه خواهد داشت. در واقع تغذیه نوزاد از سن هفت ماهگی به بعد به تنهایی با شیر مادر تامین نمی‌شود و استفاده از غذای کمکی سبب می‌شود کودک بتواند با طعم غذاها آشنا شود و به آنها تمایل داشته باشد، تعداد کثیری از نوزادان هستند که به دلیل استفاده طولانی مدت از شیر مادر، تمایلی به مصرف غذاهای کمکی نداشته و باعث اختلال در رشد آنها می‌شود.

تعداد دفعات شیر و غذای کمکی در هفته اول هفت ماهگی
سحر یا سپیده دم : شیر مادر
صبح : شیر مادر
ظهر : شیر مادر + حریره بادام یا پوره میوه (با یک قاشق مربا خوری شروع نمایید و به تدریج بر حسب اشتهای کودک روزی یک قاشق اضافه نمایید) + آب جوشیده سرد شده
بعد از ظهر : شیر مادر
غروب : شیر مادر
آخر شب : شیر مادر
آخر شب تا سحر : شیر مادر (در صورت بیدار شدن کودک)
تعداد دفعات شیر و غذای کمکی در هفته دوم هفت ماهگی
سحر یا سپیده دم : شیر مادر
صبح : شیر مادر
ظهر : شیر مادر + فرنی یا شیر برنج یا حریره بادام (5 تا 10 قاشق مربا خوری) + آب جوشیده سرد شده
بعد از ظهر : شیر مادر
غروب : شیر مادر
آخر شب : شیر مادر
آخر شب تا سحر : شیر مادر (در صورت بیدار شدن کودک)
تعداد دفعات شیر و غذای کمکی در هفته های سوم و چهارم هفت ماهگی
سحر یا سپیده دم : شیر مادر
صبح : شیر مادر
ظهر : شیر مادر + پوره سبزیجات (یک تا ده قاشق مربا خوری)
بعد از ظهر : شیر مادر
غروب : شیر مادر + سوپ (یک تا ده قاشق مربا خوری) شامل گوشت و سبزیجات به صورت پخته و نرم شده + آب جوشیده سرد شده
آخر شب : شیر مادر
آخر شب تا سحر : شیر مادر (در صورت بیدار شدن کودک)

توصیه هایی در مورد تغذیه در هفت ماهگی
ماست تازه به دلیل اینکه به تعادل میکروب های طبیعی روده کودک کمک می کند بسیار غذای خوبی می باشد و هم چنین به علت اینکه قند آن لاکتوز است به اسید لاکتیک تبدیل شده و هضم آسانی دارد. همچنین ماست دارای ویتامین B می باشد.
در صورتی که کودک در هنگام اجابت مزاج، زور می زند و به خود فشار می آورد، به جای حریره بادام یا فرنی به او پوره سبزیجات بدهید.
در صورتی که کودک با شیر خشک تغذیه می شود، در جداول بالا شیر خشک را با شیر مادر جایگزین نمایید.
سبزیجات استفاده شده در این ماه می توانند متشکل از سیب زمینی، هویج، جعفری، گشنیز، کدو سبز، لوبیا سبز و ... باشد.
تا یک سالگی تنها سبزی که مصرف آن برای کودک مجاز نمی باشد اسفناج است.