آفریقا؛ محل سکونت سه گونه انسا‌ن‌نما

مطالعات نشان می‌دهد که دو میلیون سال قبل سه گونه مختلف انسان‌نما در کنار هم در جنوب آفریقا زیست می‌کرده اند.

این برداشت برای مدتی درحال قوت گرفتن بوده است که وضعیت امروز زمین یعنی غالب آمدن یک گونه از انسان، ممکن است در مقایسه با گذشته پدیده‌ای غیرعادی باشد؛ برداشتی که مطالعه تازه آن را تایید می‌کند. شواهد تازه محصول تلاش برای تاریخ گذاری استخوان‌هایی است که در غاری در نزدیکی ژوهانسبورگ کشف شده.

نتایج این مطالعه در نشریه "ساینس" چاپ شده است.

این پژوهش همچنین قدیمی‌ترین نمونه شناخته شده از یک هومو ارکتوس را آشکار می‌کند، گونه‌ای که تصور می‌شود از اجداد مستقیم انسان امروزی (هومو ساپین) باشد. استخوان‌های شناسایی شده به سه گروه از هومینید‌ها (انسان نما) یعنی آسترالوپیتکوس (گروهی که با کشف فسیل "لوسی" در اتیوپی معروف شد)، پارانتروپوس و هومو تعلق دارند.

اندی هریز از دانشگاه لاتروب در ملبورن استرالیا و همکارانش به سه شیوه مختلف بقایای کشف شده در غار دریمولن را ارزابی کردند. استفانی بیکر از دانشگاه ژوهانسبورگ با اشاره به این که هر سه روش به نتایج مشابهی منجر شد می‌گوید: "ما حالا می‌دانیم که قدمت فسیل‌های موجود در این غار ۲.۰۴ تا ۱.۹۵ میلیون سال است. "

طی سالیان در مجتمع غار‌های دریمولن فسیل‌های متعددی کشف شده است.

اما چند سال پیش محققان دو جمجمه تازه را پیدا کردند. یکی از این‌ها به گونه نسبتا بدوی "پارانتروپوس روباستوس" تعلق داشت. دیگری ظاهری مدرن‌تر داشت و معلوم شد هومو ارکتوس است. آن‌ها جمجمه هومو ارکتوس را "دی ان اچ ۱۳۴" نامگذاری کردند.

هومو ارکتوس یکی از اجداد مستقیم انسان است و ممکن است اولین گونه از انسان‌های اولیه بوده باشد که از آفریقا خارج شد. جمجمه کشف شده نه تنها قدیمی‌ترین نمونه از این گونه‌ها در کل جهان است، بلکه همچنین تنها نمونه کشف شده در آفریقای جنوبی است.

خانم بیکر می‌گوید: "تا قبل از این اکتشاف، همیشه فرض می‌کردیم هومو ارکتوس از شرق آفریقا سرچشمه گرفته. اما دی ان اچ ۱۳۴ نشان می‌دهد که هومو ارکتوس - از اجداد مستقیم ما - احتمالا از جنوب آفریقا می‌آید. "

"این یعنی آن‌ها بعدا رو به شمال به سوی شرق آفریقا حرکت کردند و از آنجا به شمال آفریقا رفتند و از قاره خارج شدند تا به تدریج در اطراف جهان ساکن شوند. "

زمانی تصور می‌شد تکامل روندی خطی داشته، به طوری که انسان مدرن در پایان این روند به وجود آمده. اما به هر کجا که می‌نگریم، بیش از پیش روشن می‌شود که این روند خیلی بی نظم و هرج و مرج زده بوده.

به عنوان مثال، مطالعه دیگری که به تازگی در نشریه "نیچر" چاپ شده از تکنیک‌های مدرن برای تاریخ گذاری جمجمه‌ای که در سال ۱۹۲۱ در کابوه زیمبابوه کشف شده بود استفاده می‌کند.

تصور می‌شد این جمجمه که ابتدایی‌تر از جمجمه انسان مدرن است -، اما از هومو ارکتوس پیشرفته‌تر است - حدود ۵۰۰ هزار سال قدمت داشته باشد؛ تخمینی که محصول بررسی آناتومی آن بود.

بسیاری از پژوهشگران آن جمجمه را متعلق به گونه هومو هایدلبرگنسیس می‌دانند - که جد مشترک انسان مدرن و نئاندرتال‌ها بود. اما حالا دانشمندان با برداشتن نمونه‌هایی از استخوان و دندان این موجود نشان داده اند که خیلی جوانتر است - یعنی ۳۲۴ هزار سال تا ۲۷۶ هزار سال قدمت دارد.

پروفسور کریس استرینگر نویسنده اصلی این مطالعه از موزه تاریخ طبیعی لندن می‌گوید: "این جمجمه برخلاف انتظار ما خیلی جوان است، چون انتظار داشتیم فسیلی با حدود ۳۰۰ هزار سال قدمت دارای مشخصه‌هایی میان هومو هایدلبرگنسیس و هومو ساپین باشد، درحالی جمجمه کابوه زیاد مشخصات گونه ما را ندارد. "

این کشف دال بر آن است که حداقل سه گونه مختلف هومو در آن دوره در آفریقا زندگی می‌کردند.

پروفسور استرینگر اضافه می‌کند: "قبلا تصور می‌شد جمجمه کابوه بخشی از فرآیند تکامل تدریجی و وسیع در آفریقا از انسان اولیه تا انسان مدرن باشد. اما حالا به نظر می‌رسد که گونه بدوی هومو نالدی در جنوب آفریقا به جا ماند، هومو هایدلبرگنسیس در جنوب بخش مرکزی آفریقا زندگی می‌کرد و اشکال اولیه گونه ما همزمان در مناطقی مثل مراکش و اتیوپی می‌زیستند. "