آمار ثبت اختراع در ایران با توجه به بودجه قابل توجه است

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، پژمان آزادی با اشاره به این‌که در کشورهایی مثل آمریکا و کانادا به ازای هر اختراع، ۲.۸ تا ۳ میلیون دلار در زمینه تحقیقات سرمایه گذاری می‌شود اظهار داشت: نسبت به بودجه بسیار کم تحقیقات در کشور، وضعیت نوآوری در ایران نه تنها بد نیست که قابل توجه است.

وی گفت: براساس مطالعه‌ای که در زمینه دفاتر انتقال فناوری (TTO) در دنیا داشتیم، این مراکز عمدتا دارای ۳ زیربخش توسعه فناوری، ارتباط با صنعت و تجاری سازی و نیز مالکیت فناوری و انتقال فناوری هستند. با پیگیری های صورت گرفته بیش از ۸۰ درصد این چارت را در پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی تشکیل داده ایم و شکل گیری کامل آن را دنبال می کنیم.

آزادی با بیان این که یکی از بخش هایی که در این حوزه کمتر روی آن کار شده، مطالعه فناوری است، اظهار داشت: بدین منظور لازم است افرادی را در پژوهشگاه داشته باشیم که فقط پتنت ها را سرچ کنند و گروهی دیگر که با بررسی سمت و سوی فناوری های مختلف، همکاران را راهنمایی کنند که تکنولوژی در دنیا به کدام سمت می رود. در این زمینه، کشور چین واحدهای عظیمی را راه انداخته تا محققان و صنعتش را راهنمایی کنند که متناسب با روند تحولات فناوری، مسیرشان را اصلاح کنند. ایجاد چنین مرکزی در پژوهشگاه هم کاملا ضروری است.

قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان این که در زمینه مطالعات امکان سنجی کسب و کار، فعالیت های خوبی در این پژوهشگاه انجام شده و قراردادهایی با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای امکان سنجی فناوری های مختلف به سفارش دستگاه های مختلف در دست اجرا است، خاطرنشان کرد: البته اتکای ما الزاما بر امکان سنجی فناوری ها نیست بلکه جلب همکاری بخش خصوصی را نیز دنبال می کنیم.

وی با بیان این که امروزه در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی دنیا بیش از درآمدزایی به اثربخشی طرح ها توجه می شود، اظهار داشت: طبق گزارش انجمن دانشگاه های آمریکا، طی سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۵ با انتقال فناوری از دانشگاه ها به صنعت بالغ بر ۱.۳ تریلیون دلار به جامعه کمک شده و ۵۹۱ میلیارد دلار به تولید ناخالص ملی آمریکا افزوده شده است. در سایه این ارتباط و انتقال فناوری، ۱۱ هزار استارت‌آپ جدید شکل گرفته، ۴.۳ میلیون شغل جدید ایجاد شده و ۳۸۰ هزار مورد افشای اختراع صورت گرفته که ۸۸ هزار مورد ثبت پتنت را به دنبال داشته است.

آزادی ادامه داد: ارتباط دانشگاه و صنعت در آمریکا از سال ۱۹۸۰ به تولید ۲۰۰ محصول دارویی جدید نیز منجر شده است.

به گفته قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، تنها در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۶۸ میلیارد دلار برای تحقیقات (نه حقوق محققان بلکه مستقیما برای تحقیقات) هزینه شده که به شکل گیری هزار و ۸۰ استارت‌آپ و افشای ۲۴ هزار اختراع منجر شده که البته ۱۵ هزار مورد برای ثبت، فایل شده اند و نهایتا ۷ هزار اختراع به ثبت نهایی رسیده اند. این تحقیقات نهایتا به ۷ هزار و ۸۰۰ لایسنس و ارائه ۷۵۵ محصول در سال مالی ۲۰۱۷ منجر شده اند.

وی با اشاره به سرمایه گذاری عظیمی که در کشورهای پیشرفته در بخش تحقیقات و فناوری صورت می گیرد اظهار داشت: به ازای هر اختراع در آمریکا، ۲.۸ میلیون دلار، کانادا سه میلیون دلار، اتحادیه اروپا ۳.۸ میلیون دلار و در کشوری مثل شیلی ۱.۱ میلیون دلار صرف می شود. این در حالی است که در خوشبینانه ترین حالت ۲۵ درصد این نوآوری ها به مرحله عقد قرارداد و انتقال فناوری می رسند و در نهایت ۳ درصد اختراعات به بازار می رسند.

آزادی افزود: این مساله نشان می دهد که برای رسیدن به یک محصول قابل ارائه در بازار چه سرمایه گذاری سنگینی لازم است و کشورهای صنعتی با اختصاص بودجه ای عظیم به بخش تحقیقات خود تا چه حد امکان بیشتری برای رسیدن به اختراعات قابل تجاری سازی در مقایسه با کشورهایی مثل ایران دارند. بر این اساس به نظر می رسد وضعیت ما در حوزه نوآوری به نسبت بودجه ای که در کشور به بخش پژوهش اختصاص می یابد خوب است.

به گفته وی براساس آیین نامه تسهیم منافع که پس از تصویب نهایی مبنای عمل قرار می گیرد، اگر بودجه طرح های واگذاری شده توسط پژوهشگاه بیوتکنولوژی تامین شده باشد سهم محققان از رویالیتی فناوری انتقال یافته تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان، ۲۵ درصد است که با افزایش این رقم کاهش می یابد و البته به ازای هر ۱۰ درصد تامین هزینه پروژه از خارج پژوهشگاه ۴.۵ درصد بر سهم محققان از رویالیتی افزوده می شود؛ به طوری که اگر ۱۰۰ درصد بودجه یک طرح توسط محقق تامین شده باشد در صورت انتقال فناوری و تجاری سازی طرح از سوی بخش خصوصی تا ۷۰ درصد رویالیتی دریافت شده به محقق تعلق خواهد گرفت.