پاسخ به سؤال نابه‌خردانه ابوطالب حسینی، مجری استندآپ کمدی؛ چرا تسلیت گفتن برای درگذشت کوبی برایانت هیچ اشکالی ندارد

طرفداری - ابوطالب حسینی، «استندآپ کمدین»، در یکی از جدیدترین آثار خود واکنش‌ها به مرگ کوبی برایانت و سایر افراد مشهور را دست‌مایه حرف‌هایش قرار داده است. در این مطلب به‌دور از هرگونه کینه و با استفاده از مفاهیم علمی توضیح می‌دهم که چرا آقای حسینی مرتکب اشتباه شده است.

مرگ سلبریتی‌ها همیشه اتفاق می‌افتد و معمولاً هم غیرمنتظره رخ می‌دهد. بر اثر این رخداد، هواداران شخص مشهور با وجود آنکه او را از نزدیک نمی‌شناختند در معرض حسی مبهم و ناگهانی آکنده از غم و اندوه قرار می‌گیرند. ناراحتی بابت مرگ فردی که شما در عمل هیچ شناختی از او ندارید با نگاه منطقی جور درنمی‌آید. با این وجود، زمانی که مرگ ناگهانی اسطوره بسکتبال NBA و تیم لس آنجلس لیکرز یعنی کوبی برایانت و دختر 13 ساله‌اش، جیانا برایانت (که او نیز یک بسکتبالیست نوجوان و بااستعداد بود) طی یک سانحه هوایی به تیتر اول خبرگزاری‌ها تبدیل شد، همه به‌یادآوردند که زندگی ممکن است پوچ به‌نظر برسد و در چشم‌برهم‌زدنی از دست برود.

برایانت نه فقط یکی از چهره‌های تاریخی NBA، بلکه کل ورزش است. او 20 فصل در زمین بسکتبال حضور داشت و همراه با لیکرز پنج قهرمانی را جشن گرفت. مامبای سیاه در این مسیر خود را به‌عنوان یکی از سخت‌کوش‌ترین و رقابت‌طلب‌ترین بازیکنان نسلش اثبات کرد. پس از این حادثه تلخ، مربیان، رقیبان، هم‌تیمی‌ها، دوستان و سایر افراد مشهور ناراحتی خود بابت درگذشت برایانت را ابزار کردند. و البته، هواداران او چه در لس آنجلس، چه در آن سوی دنیا نیز برای کوبی و جیانا سوگواری کردند.

فردی مشهوری که درگذشتش واکنش ما را به همراه دارد برای زمان قابل توجهی عضو ثابتی از زندگی‌مان بوده و با هنر یا عملکرد خود خالص‌ترین احساسات را درون‌مان زنده کرده است. حتی شاید جدا از حس علاقه و تحسین، تنها احترام باشد که بین ما و یک ستاره وجود دارد. از طرفی دیگر، ممکن است نحوه مرگ یا حتی سبک زندگی آنها مشابه یکی از افراد زندگی خودمان بوده باشد و خاطرات او را برای‌مان زنده کند. فرد موردنظر با کارهایش همیشه برای آرامش و خشنودی ما تلاش کرده است. پس از مرگ، چهره او را در همه‌جا می‌بینیم. لحظات دوران حرفه‌ای یک فرد مشهور یادآور لحظه‌لحظه خاطرات شخصی و گذشته از دست‌رفته خودمان است. در انتها، بدترین چیز درباره مرگ یک چهره خاص این است که او نه‌فقط دیگر قادر به ارائه هنر و توانایی‌اش به ما نیست بلکه حتی دیگر نمی‌توانیم هیچ حرفی را از او بشنویم.

وبسایت وِل‌اَندگود که از سال 2010 در زمینه سلامت جسم و روان فعالیت دارد واکنش افراد عادی به مرگ یک سلبریتی را مورد بررسی قرار داده و برای آن دلایلی آورده که که جنبه روان‌شناختی دارند. متخصصان می‌گویند چنین واکنشی برای سوگواری مرگ یک ورزشکار یا یک سلبریتی منطقی است، به‌خصوص اگر فرد موردنظر کسی باشد که تحسین ما را برمی‌انگیخت و با خاطرات و لحظات خاصی از زندگی ما پیوندی ناگسستنی داشت. این افراد شامل ورزشکارانی می‌شوند که ما با تماشای آنها بزرگ شده‌ایم، یا آن دسته از ستارگان سینما و تلویزیون هستند که برای دیدن بازی‌شان شوق داریم و همچنین شاید موسیقی‌دان‌هایی باشند که آثارشان با نقاط عطف اصلی زندگی‌‌مان گره خورده است. رابطه ما با افراد مشهور لزوماً از قوانین فضا-زمان پیروی نمی‌کند و همین باعث می‌شود که آنها در ناخودآگاه ما فناناپذیربه‌نظر برسند. جیل گراس، یک روانشناس در سیاتل که روان‌درمانگر است و در زمینه اندوه پس از مرگ مشاوره می‌دهد در این رابطه گفته است:

انگار هرگز قرار نیست افراد مشهور بمیرند. در ذهن ما، آنها هنوز 25 ساله هستند. زمانی که آن ها می‌میرند یک بخش کوچک از وجود ما هم می‌میرد. معصومیت ما هم با آنها می‌میرد. با این وجود، هرزمان احساس غم و اندوه کردیم معتبر است. این که بدانید افراد خاصی در این دنیا حضور دارند آرامش‌بخش است اما زمانی که دیگر زنده نباشند، ما مجبوریم تکه‌هایی از زندگی خود را که دیگر شامل آنها نمی‌شود، مجدداً کنار هم بچینیم.

بنابراین هرزمان که خبر درگذشت برایانت روی شما تأثیر گذاشت یا احساسی را که در زمان شنیدن خبر فوت هیث لجر، مرتضی پاشایی و مایکل جکسون داشتید به‌خاطر آوردید باید این را بدانید که احساسات‌تان کاملاً معتبر هستند. هرچه باشد، مردم قادرند روی شما اثر بگذارند حتی اگر یکدیگر را اصلاً نشناسید. روان‌شناس ناتالیا اسکریتسکایا، دکتر مرکز اندوه پیچیده در دانشگاه کلمبیا می‌گوید:

احساسات مهم هستند و نباید آنها را نادیده گرفت. احساسات نشانه هستند. اگر در رابطه با یک فقدان احساس غم می‌کنید، این بدان معناست که آن فرد برای شما ارزشی داشته است.

سوگواری برای از دست دادن کسی که او را نمی‌شناسید اما نسبت به او احساس وابستگی دارید، شباهت بسیاری با سوگواری برای هرنوع فقدان دیگر دارد. پذیرفتن واکنش‌های‌مان در زمانی که اندوه در نزد خود فرد عزادار چندان منطقی نباشد ممکن است تفاوت اصلی را ایجاد کند. به‌جای دوری از اندوه بهتر است با آن کنار بیاییم. همچنین، یادتان نرود که از احساسات خود با دیگران صحبت کنید و بهتر است که این کار را با کسی انجام دهید که اندوه مشابه شما را پشت سر می‌گذارد. دکتر گراس پیشنهاد می‌کند حتما برای صحبت درباره کسی که تحسینش می‌کردید با دیگران ارتباط برقرار کنید و از ارزشی که او برای‌تان داشت سخن بگویید، این ارتباط می‌تواند از راه مراسم‌های یادبود باشد یا از طریق پلتفرم‌های آنلاین صورت بگیرد. همچنین انجام کارهای خیریه مرتبط با علایق آن فرد مشهور نیز می‌تواند به آرام شدن‌تان کمک کند.

اما قدرتمندترین نیرویی که در سایه یک فقدان به کارتان می‌آید چیست؟ گراس معتقد است باید زنده بودنِ خودتان را حس کنید. این کار ممکن است با قدم زدن، کمک کردن به جامعه، تجربه یک سفر انفرادی یا هر روش دیگری که باعث بازیابی روحیه‌تان شود صورت بگیرد. شما باید بتوانید پس از یک فقدان به قدرتمندترین و پرتحرک‌ترین نسخه از وجود خود بازگردید. غم و اندوه یکی از احساسات فطری نوع بشر است؛ بروز آن و صحبت کردن درباره آن، خصوصاً که ناشی از فقدان، جدایی و از دست دادن فردی باشد که احساسات خاصی را در شما برانگیخته بود یا لحظاتی خاص را با شما به اشتراک گذاشته بود هیچ مانعی ندارد. هیچکس حق ندارد احساسات ناشی از سوگواری شما برای از دست دادن یک الگو و شخصیت خاص را دست‌مایه تمسخر و به‌اصطلاح کمدی قرار دهد و از آن برای بالا بردن لایک و فالوور استفاده کند. پس هرچقدر که دوست دارید در شبکه هاى اجتماعی، کوبی برایانت را با لفظ «کوبی عزیز» خطاب کنید یا اکانت او را در استوری و پست خود منشن کنید.

در نهایت، موضوع خیلی جدی‌تر از آن است که در ویدیوی کمدی اینستاگرامی به تمسخر گرفته شود. همچنین، به‌یاد داشته باشید اگر بیش از حد درگیر یک اندوه ناشی از فقدان شدید و علائم و نشانه‌های افسردگی در شما بروز کرد، حتماً برای سلامت روان خود تقاضای کمک حرفه‌ای کنید.