بازگشت خشکسالی به رودخانه‌های مارون و زهره

داریوش بهارلویی روز دوشنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: آورد رودخانه‌های خوزستان از ابتدای سال آبی جاری تا ۶ بهمن، ۵.۸ میلیارد مترمکعب است که نسبت به شرایط طبیعی ۲۳ درصد و نسبت به مدت مشابه پارسال ۴۹ درصد کاهش یافته است.

وی اضافه کرد: میزان کاهش آورد در حوضه مارون ۴۵ درصد، زهره ۴۱ درصد، جراحی ۳۰ درصد، کارون ۳۰ درصد و دز ۱۹ درصد بوده و در حوضه کرخه ۱۰ درصد افزایش بیش از شرایط نرمال است.

به گفته ادامه داد: آورد طبیعی رودخانه‌های خوزستان در این مدت ۷.۶ است در حالی که در مدت مشابه پارسال ۱۱.۴ میلیارد مترمکعب آب وارد خوزستان شده بود.

بهارلویی ادامه داد: گزارش‌ها نشان می‌دهد که حوضه مارون- جراحی شرایط خشکسالی متوسط و حوضه‌های دز و کارون خشکسالی ملایم وجود دارد و حوضه کرخه در شرایط طبیعی است.

وی حجم خالی سدهای خوزستان را هم اکنون ۸.۷ میلیارد مترمکعب بیان کرد و گفت: حجم خالی مخزن سد کرخه ۱.۹ میلیارد مترمکعب، سد دز ۱.۳ میلیارد مترمکعب، سدهای حوضه کارون ۴.۷ میلیارد مترمکعب و مارون ۷۰۰ میلیون مترمکعب است که هر سیلابی را در زمستان می توانند مهار کنند.

بهارلویی افزود: طبق آخرین پیش‌بینی مرکز اقلیم شناسی کشور، بارندگی در ماه‌های بهمن و اسفند نرمال، و در فروردین آینده نرمال متمایل به کمتر از نرمال خواهد بود که اگر طبق این روال پیش برویم، اعمال محدودیت برای کشت‌های تابستانه دور از انتظار نیست.

وی گفت: امسال محدودیت کشت زمستانه در خوزستان اعلام نشده و تاکنون آب مورد نیاز کشاورزی تامین شده و در صورت مدیریت مصرف برای کشت‌های زمستانه مشکلی نخواهیم داشت اما در صورت ادامه روند کاهشی آوردها، احتمال می‌رود که به ویژه در حوضه‌های مارون- جراحی و زهره در کشت‌های تابستانه محدودیت کشت اعمال شود.

سیلاب‌های بهاره در پیش است

مدیر دفتر برنامه‌ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان ادامه داد:بارش‌های اخیر تاثیر محسوسی بر آورد رودخانه‌های خوزستان نداشته، زیرا بخشی از بارش‌ها به صورت برف بوده که می‌تواند بر سیلاب‌های بهاره موثر باشد.

وی با اشاره به رصد ماهواره‌ای پوشش برف در حوضه‌های آبخیز افزود: آخرین تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که سطح پوشش برف مناسب است و پوشش برف نسبت به پارسال ۳۵ درصد و نسبت به متوسط ۱۹ سال گذشته (اطلاعات موجود از سطح پوشش برفی) بیشتر شده است.

بهارلویی با بیان اینکه میزان پوشش و ذوب برف در برنامه‌ریزی منابع آب لحاظ می‌شود، اضافه کرد: کارشناسان سازمان آب و برق، اسفند امسال بازدید میدانی از ایستگاه‌های برف سنجی این سازمان، چگالی و رواناب تولید شده از برف را اندازه‌گیری خواهند کرد.

وی بیان کرد: اگرچه در اسفند و فروردین ذوب برف اهمیت زیادی پیدا می‌کند، اما افزایش سطح پوشش برفی، به معنای افزایش میزان رواناب نیست و باید میزان آن اندازه‌گیری شود.

بر اساس این گزارش، خوزستان پس از ۱۹ سال خشکسالی، سال آبی گذشته، با بارندگی‌ شدید و سیلاب بی‌سابقه روبه رو بود.

به گفته شمسایی مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان، در مهر سال ۱۳۹۷، این استان ۱۹ سال است که در حوضه‌های پنجگانه کارون، دز، کرخه، مارون و رودخانه زهره با خشکسالی هیدرولوژیکی روبه رو است و در ۲۰ سال گذشته دو خشکسالی قابل توجه را (سال های ۱۳۸۷ و ۱۳۹۷) از سرگذرانده که در ۱۰۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

رودخانه‌های خوزستان در سال آبی ۹۷-۹۶ با ۶۳ درصد خشکسالی مواجه بوده است که رودخانه مارون- جراحی۸۰ درصد، کارون ۶۵ درصد، رودخانه زهره ۹۷ درصد و رودخانه ۴۴ درصد خشکسالی نسبت به آمار بلندمدت خود داشته‌اند.

حاجی‌زاده مدیرکل مدیریت بحران خوزستان ۳۰ دی امسال در شورای مدیریت بحران خوزستان اعلام کرده بود که آوردها و میزان ورودی به سد مارون و رودخانه زهره نشان از این است که این ۲ حوضه آبریز از لحاظ کمبود آب در نقطه قرمز و هشدار هستند و باید به درستی مدیریت شوند.