همه ی آنچه لازم است در مورد خودزنی نوجوانان بدانید

نوجوانانی وجود دارند که برای احساس آرامش و راحتی، سعی می کنند به طور مخفیانه پوست بدن خود را ببرند، بسوزانند یا بخراشند.

در حقیقت آسیب و صدمه زدن عمدی به پوست خود در این گروه از نوجوانان به این منظور انجام می شود که فرد بتواند بر هیجانات خود غلبه کنند. به این عمل خودزنی می گویند.

نکته ی جالب توجه آن است که اگرچه این نوجوانان به خودشان آسیب می رسانند اما به هیچ وجه قصد خودکشی کردن ندارند.

این خودآزاری می تواند برای شما به عنوان والدین بسیار آزاردهنده و گیج کننده باشد و یا شما را با ترس های زیادی مواجه کند.

. با وجود فراگیر بودن این قبیل رفتارها در میان نوجوانان، آن ها این رفتارها را از پدر و مادر خود، اعضای خانواده، معلمان و مشاوران مدرسه مخفی نگه میدارند چون نمی دانند چگونه برخوردی را از جانب دیگران دریافت خواهند کرد.

برای اینکه متوجه شوید علایم و نشانه های خودزنی در نوجوانان چیست؟ و در چه مواقعی این رفتار نگران کننده است و یا احتمال وقوع آسیب وجود دارد، با ادامه مطلب همراه باشید.

علایم و نشانه های خودزنی را بیشتر بشناسید

در ابتدا نیازمند آن هستید تا علایم و نشانه های خودزنی را به طور دقیق تر بشناسید. این نشانه ها می تواند حاکی از آن باشد که فرزندتان خودزنی می کند:

• همیشه پیراهن های آستین بلند، یقه اسکی یا دامن های بلند می پوشند. حتی وقتی هوا گرم است

• وقتی از زخم ها، خراش ها و سوختگی ها از او سوال می شود، پاسخ های گنگ و مبهمی می دهند.

• وقتی از زخم ها، خراش و سوختگی ها از او سوال می شود، بسیار خشمگین و عصبانی می شوند.

• ممکن است همیشه مچ دست خود را با دستبندهای چرمی بلند یا النگوهای پهن بپوشاند.

• ممکن است در حمام و یا ظرف زباله ی اتاقش به کرات دستمال کاغذی های خونی پیدا کنید.

• داروهای مخصوص سوختگی و یا چسب زخم معمولا در وسایل آن ها وجود دارد. همچنین ممکن است در وسایلش قیچی، چاقو و یا تیغ ریش تراش پیدا کنید.

• نوجوان ممکن است مرموز و عجیب و غریب شوند و ازدیگران کناره گیری کرده و یا منزوی شوند.

• ممکن است با کسانی دوست شوند که آن ها نیز به خود آسیب می رسانند و نحوه ی برخورد صحیح با هیجانات شان را نمی دانند.

در صورت مشاهده ی علایم خودزنی چه کنم؟

کاملا طبیعی است که مشاهده ی موارد ذکر شده شما را نگران و آشفته کند اما بهتر است در کمال آرامش از نوجوان تان بخواهید تا برای تان توضیحی ارایه دهد. در صورتی که شاهد طفره رفتن، ناراحتی و یا ابراز خشم و عصیانیت از جانب او شدید وقت آن است تا از یک مشاور متخصص کمک بگیرید.

لازم است این نکته را نیز مذنظر داشته باشید که اگرچه سوزاندن و بریدن و زخمی کردن عمدی قسمت های مختلف بدن در بین نوجوانان بسیار رایج هست اما نوجوانان به روش های مختلفی مثل مشت زدن به خود، مشت زدن به دیوار، کشیدن موی سر، با سر به دیوار کوبیدن، خال کوبی، ساییدن پوست بدن با مداد و دست کاری کردن زخم های خود باعث آزار خود می شوند .

بنابراین مشاهده مکرر این قبیل رفتارها می تواند نشانه هایی از خودزنی نوجوان باشد.

نوجوانان اغلب از ابزارهای خاصی برای خودزنی استفاده می کنند مثل قیچی، چنگال، چاقو، سوزن خیاطی، سنجاق، خرده شیشه، ناخن گیر، کبریت و فندک و از همه مه متر تیغ.

اما صرف داشتن چنین ابزارهایی نمی تواند نشانه ی خودزنی باشد بلکه علائمی که قبلا عنوان شد و تغییر در رفتار اوست که می تواند نشانه ای از آزار خود باشد و نیاز به بررسی مشاوره ای را بیشتر می کند.

مهم ترین تفاوت های خودزنی و خودکشی که باید بدانید

به عنوان والدین نوجوان آگاهی از تفاوت های خودزنی و خودکشی به شما کمک می کند تا بتوانید به خودتان مسلط باشید و بهترین تصمیم را بگیرید.
خودزنی و خودکشی دارای 2 تفاوت عمده هستند.

نخست اینکه در خودکشی، نوجوان رفتارهای پرخطری را به انجام می رساند تا بتواند زندگی اش را پایان دهد این در حالی است که رفتارهای خودآزاری با هدف بقا انجام می شود. در حقیقت نوجوان از طریق آزار دادن خود سعی در برون ریزی اضطراب و کسب آرامش دارد و قصد از بین بردن خود را ندارد.

در ثانی، رفتار خودکشی گرا ممکن است یک یا دوبار اتفاق بیفتد اما رفتارهای خودزنی فراوانی بسیار زیادی دارند. مثلا ممکن است نوجوان تان هر روز پوست دستش را بکند، با تیغ به خودش آسیب بزند و یا به دیوار مشت بکوبد.

توجه داشته باشید که رفتارهای خود زنی به معنای آن نیست که نوجوان تان قصد از بین بردن خود را دارد اما در مواردی ممکن است این دو با یکدیگر همپوشانی هایی هم داشته باشند. یعنی ممکن است یک نوجوان خودکشی گرا، خودزنی هم بکند.

بنابراین در صورتی که این رفتارها را مشاهده کردید، آرامش تان را حفظ کنید و در اولین فرصت با یک مشاور آموزش دیده در تماس باشید.

مهم ترین دلایل خوزنی در نوجوانان چیست؟

شاید برای تان سوال شود که چرا فرزندم خودزنی می کند. بدنیست تا قبل از مراجعه به روانشناس از دلایل خودزنی نوجوانان بیشتر آگاه شوید.

1. تنش و اضطراب:

بسیاری از نوجوانان می گویند که همیشه دچار تنش و اضطراب هستند و فکر می کنند که هرلحظه ممکن است منفجر شوند. برای همین اقدام به خودزنی می کنند تا از فشار روانی که احساس می کنند رها شوند.

2. افسردگی:

برخی از نوجوانان معتقدند که آن ها سزاوار تنبیه شدن هستند، خود را آدم بدی می دانند و فکر می کنند که باید تنبیه شوند و تنها راه هم زخمی کردن کردن و سوزاندن خودشان می دانند.

3. خشم:

نوجوانان خودآزار وقتی عصبانی و خشمگین می شوند، غیر قابل کنترل می گردند، در عین حال نمی خواهند خودشان را خشن نشان دهند بنابراین ترجیح می دهند به جای آسیب رساندن به دیگران، به خود آسیب برسانند.

ناتوانی در ابراز صحیح خشم می تواند یکی از دلایل خودزنی در نوجوانان باشد.

4. زوال شخصیت و افتراق:

نوجوانانی که اضطراب شدیدی را تجربه می کنند ممکن است به زوال شخصیت دچار شوند بطوری که احساس می کنند هیچ چیز واقعی نیست .

آن ها می گویند که انگار ما در بدن خود نیستیم. همین مسئله آن ها را به وحشت می اندازد، چرا که فکر می کنند دیوانه شده اند و سعی می کنند با زخمی کردن خود احساس بدن واقعی داشته باشند.

5. درد:

ممکن است برخی دیگر از نوجوانان به هنگام استرس و اضطراب، فکر کنند که با زخمی کردن و سوزاندن بدن خود می توانند به حالت خلسه رفته و از خود بیخود شوند و از شر مشکلاتی که در پشت سر دارند خلاص شوند.

6. برقراری ارتباط:

بعضی از نوجوانان خودآزار که احساس طردشدگی، انزوا، انتقاد و رنجوری می کنند، تلاش می کنند تا از این طریق با اعضای خانواده و یا دوستان خود در ارتباط باشند. اگرچه این راهبرد معمولا کارساز است و با عث جلب توجه اطرافیان می شود اما گاهی باعث فاصله افتادن بین خانواده و نوجوان می شود و دردسرساز خواهد بود.

7. جلب توجه و کسب پاداش:

خودزنی نوجوانان می تواند گاهی به منظور جلب توجه کردن و مورد تحسین قرار گرفتن انجام شود. وقتی اطرافیان متوجه خودزنی نوجوانان می شوند، نگرانی و مراقبت های آن ها افزایش می یابد.

بنابراین گاهی نوجوان برای متعجب ساختن و یا ترساندن دیگران دست به خودزنی میزنند و گاه به رقابت نیز می پردازند.

در چنین شرایطی بسیار مهم است که بتوانید نوجوان را مورد تشویق و توجه مثبت قرار دهید تا برای جلب آن به رفتارهای آسیب رسان مانند خوذزنی متوسل نشود.

8. احساس تعلق به گروه:

برخی از نوجوانان نیز تنها به این دلیل اقدام به خودزنی می کنند که می خواهند در مدرسه از طرف سایر دوستان مورد تایید قرار بگیرند.

وقتی نوجوانان افکار و احساسات خود را با دیگر نوجوانان خودآزار در میان می گذارند، احساس تعلق به گروه و پذیرفته شدن می کنند. داشتن دوستان خودآزار یکی از دلایلی است که نشان می دهد چگونه نیاز به تعلق داشتن به گروه می تواند رفتارهای خودآزارانه را تقویت کند.

9. کنترل و احساس قدرت:

تغییرات جسمانی، هیجانی، شناختی شگرفی در دوران نوجوانی اتفاق می افتد که نوجوان بر هیچ یک از آن ها کنترلی دارد.

در این میان ممکن است موارد دیگری مانند طلاق والدین، طرد شدن از سوی دوستان، برهم خوردن روابط عاطفی و عاشقانه نیز اتفاق بیفتد که اوضاع را بیش از تصور از کنترل خارج می کند.

در این شرایط برخی از نوجوانان می گویند که خودآزاری تنها چیزی است که می توانند کنترلش کنند. آن ها به واسطه خودزنی احساس قدرت می کنند و آن را ادامه می دهند چون تنها چیزی است که بر آن کنترل کامل دارند.

نویسنده : سایت کودکانه