پیوند فناوری نوین جهانی با تولید غذا

لزوم حرکت سریع کشاورزی به‌سوی فناوری اینترنت اشیاء:

اینترنت اشیا یا به‌اختصار، IoT، یکی از پیشرفت‌های اخیر جهانی است که در آن، حسگرهایی به اشیاء مختلف متصل می‌شود تا بتوان آن‌ها را از راه دور کنترل و نظارت نمود و درنهایت نیز اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط آن‌ها در کامپیوتر یکپارچه‌سازی می‌شود.

فناوری اینترنت اشیا به‌سرعت در حال رشد است و پیش‌بینی می‌شود که در آینده یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در کسب‌وکارها و صنایع باشد. این پدیده نوین، منجر به افزایش کارایی و دقت، توأم با سود اقتصادی بیشتر و کاهش مداخلات انسانی می‌شود.

برنامه‌های کاربردی اینترنت اشیا می‌توانند بین انسان‌ها، بین انسان‌ها و اشیا و بین اشیا و اشیا توسعه پیدا کنند. بر اساس گزارش‌های معتبر، تا سال 2020 تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا به 43 میلیارد دستگاه در سراسر جهان خواهد رسید. برنامه‌های کاربردی مربوط به اینترنت اشیا نیز در هر صنعتی، از خانه‌ها و ساختمان‌های هوشمند گرفته تا حمل‌ونقل، بهداشت و مراقبت شخصی، خرده‌فروشی، کشاورزی و صنعت ساخت‌وساز را پوشش خواهند داد.

این فناوری، امکان دسترسی سریع به دستگاه‌های متصل شده را از هر نقطه دنیا و در هر زمانی فراهم می‌سازد. ضمن این‌که مداخلات انسانی را به حداقل ممکن کاهش می‌دهد و همین مسئله انجام بسیاری از کارهای سخت را آسان ساخته و کارایی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.

با توجه به اهمیت فراوان و روزافزونی که این فناوری نوین در جهان پیدا کرده است، محققین کشور لزوم به‌کارگیری و جنبه‌های مختلف این فناوری را در بخش کشاورزی بررسی کرده‌اند.

در این تحقیق مروری که توسط پژوهشگرانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفرش و دانشگاه پیام نور انجام شده است، روش‌های هوشمندسازی کشاورزی بر اساس اینترنت اشیا به‌صورت علمی ارزیابی شده است.

بدین منظور محققان، از روش کتابخانه‌ای و مطالعه اسناد و منابع علمی در زمینه فناوری اینترنت اشیا و کاربردهای آن در کشاورزی هوشمند بهره گرفته‌اند.

بنا بر نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، علیرغم آن‌که مفهوم اینترنت اشیا در کشاورزی، مفهومی جدید است، مزایای آن منجر به افزایش محبوبیت این فناوری در کشاورزی شده است. اینترنت اشیا به کشاورزان کمک می‌کند تا با چالش‌هایی چون کمبود آب مقابله کنند.

همچنین به دلیل دسترسی محدود به زمین‌های مناسب برای کشت گیاهان زراعی در نقاط مختلف جهان، مدیریت آبیاری و آفات و همچنین مدیریت هزینه‌ها از طریق اجرای سیستم‌ها و فناوری اینترنت اشیا منجر به کاهش اشتباهات انسانی و به حداکثر رساندن عملکرد با یک روش کارآمد می‌شود.

در این خصوص، محبوبه گاپله، محقق گروه کامپیوتر دانشکده فنی مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفرش و همکارش می‌گویند: «امروزه با گسترش جمعیت جهان و نیاز به تأمین غذا برای چنین جمعیت انبوهی، روش‌های سنتی کشاورزی دیگر پاسخگو نیست و ازاین‌رو راهبرد کشاورزی هوشمند بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

گر چه در سال‌های اخیر، کشورهای صنعتی با هدف بهبود بهره‌وری، به استفاده از روش‌های نوین کشت و برداشت محصولات روی آورده‌اند، اما انتظار می‌رود با هوشمند سازی فرایندها و کشاورزی هوشمند، بیش‌ازپیش بر استفاده بهینه از منابع و افزایش بهره‌وری تمرکز شود».

این محققان می‌افزایند: «ارائه راهکارهای مبتنی بر اینترنت اشیا می‌تواند به کشاورزان کمک کند تا با اتخاذ تصمیمات هوشمندتر، عملکرد تولیدی را افزایش و هزینه‌ها را کاهش دهند که این امر نهایتاً به ایجاد ارزش افزوده برای مشتریان و کشاورزان می‌انجامد. بر این اساس، گزارش موسسه بین‌المللی تحقیقات سیاست غذایی نشان می‌دهد که فناوری‌های کشاورزی می‌توانند تولید جهانی محصولات کشاورزی را افزایش دهند».

طبق یافته‌های این پژوهش که در نشریه «رشد فناوری» منتشر شده‌اند، انتظار می‌رود در ده سال آینده، بازار کشاورزی هوشمند شاهد رشد چهار برابری باشد. در این راستا، بخش سخت‌افزاری صنعت فوق در صف نخست این پیشرفت قرار خواهد گرفت و به سهمی بیش از 50 درصد در راه‌حل‌های فناورانه خواهد رسید.

شایان ذکر است نشریه «رشد فناوری» که به‌عنوان فصل‌نامه‌ای تخصصی برای پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد شناخته می‌شود، توسط مرکز رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی انتشار می‌یابد.

گزارش: محمدرضا دلفیه