مخاطرات و پیامدهای تحقیق در شریعت بیش از علوم تجربی است/ تأکید بر سنن اصیل حوزه

به گزارش ایکنا، آیت‌الله علیرضا اعرافی، امروز، سوم بهمن‌ماه، در مراسم اختتامیه بیست و یکمین همایش کتاب‌سال حوزه علمیه در مدرسه عالی دارالشفاء گفت: هنگامی پژوهش در قلمرو استنباط اندیشه‌های دینی قرار گیرد از اهمیت و دشواری بیشتری برخوردار است.

وی با اشاره به اخلاق پژوهش افزود: در دوره معاصر به این مسئله توجه زیاد شده است، بنابراین منهج و روش‌شناسی درست و اخلاق پژوهش دو رکن مهم برای در خدمت گرفتن پژوهش برای بشریت است.

حساسیت تحقیقات دینی

اعرافی تصریح کرد: پژوهش آن‌گاه که در خدمت تولید اندیشه دینی باشد حساسیت آن، فوق‌العاده و مضاعف خواهد بود؛ زیرا در تحقیق دینی، می‌خواهیم خروجی نظریه را به خدا نسبت دهیم؛ حتی در جایی که به صورت احتمال هم می‌خواهیم نظریه‌ای را استناد دهیم، کار خطیر می‌شود.

مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: تحقیق در حوزه علوم تجربی، فیزیک، شیمی و ... کار بسیار ارزشمند، کمک به بشر و تحقیق در حوزه فعل خداوند است، ولی وقتی تحقیق به سمت شریعت و فقه می‌رود، از حساسیت، مخاطره و دشواری بیشتری برخوردار است؛ زیرا با سعادت ابدی انسان گره می‌خورد.

وی افزود: با یک اشتباه در تحقیق در امور شریعت جامعه‌ای می‌تواند به انحراف برود و با یک کار درست جامعه اصلاح می‌شود، بنابراین در تحقیق دینی هم باید روش درست داشته باشیم و هم حساسیت لازم در استناد مطلب به دین.

اعرافی اظهار کرد: بشر در سیر تحول علمی خود به روش‌های مهمی در پژوهش دست یافته است، ولی توجه به مناهج نوین نباید ما را از اصالت‌ها و سنت‌های قویم گذشته حوزه باز دارد.

تأکید بر سنن اصیل حوزه

وی تاکید کرد: به شدت باید روش‌های اصیل در حوزه مورد توجه باشد؛ برای نمونه سنت مباحثه استاد و شاگرد سنتی دیرپا، آزاد و عمیق در حوزه بوده است؛ سنت تقریر شفاهی و مکتوب از دیگر سنن اصیل حوزه است و سبب پیشرفت علوم است.

وی افزود: سنت تعلیقه‌نویسی بر متون تفسیری و فقهی از دیگر سنن اصیل در حوزه است؛ همچنین سنت مذاکره علمی، سنت نداشتن نگاه مادی به تحقیقات دینی مانند آنچه علامه طباطبایی در نوشتن تفسیر المیزان کرد، از دیگر سنن اصیل در حوزه است؛ علامه بدون هیچ چشم‌داشت مادی و مخلصانه بزرگترین کارهای علمی را انجام داد و این سنت باید تداوم یابد.

اعرافی تصریح کرد: امروز گرچه معیشت برای طلاب و استادان ما شرایط سختی ایجاد کرده، ولی همواره سنت حوزه این بوده است که کارهای بزرگ را در همین سختی‌ها انجام داده‌اند.

وی با بیان اینکه حوزه وارد قلمروهای نوین و گوناگون شده است، تصریح کرد: هنوز فاقد نقشه جامع هستیم که بتواند همه مراکز را با نگاه کلان و کاربردی به یکدیگر گره بزند.

تجلیل از آیت‌الله خرازی

مدیر حوزه در بخش دیگری از سخنانش با تجلیل از آیت‌الله خرازی گفت: تواضع، تعامل جذاب و زیبای ایشان با همه در هر سطح و پایه، انسانی اخلاقی و فوق العاده پدیدآورده است؛ ایشان چقدر فروتن و متواضع و حسن معاشرت دارند. انصافاً از چهره‌های ممتاز در اخلاق اجتماعی و فردی است. از نظر عبادی نیز فردی عابد و مقید به اصول عبادی هستند؛ تقید به تهجد و نماز جماعت توفیقی برای ایشان است؛ وی چندین دهه امام جماعت الگو و راهنما در قم بوده‌اند و نماز معنوی و اثرگذار دارند.

اعرافی تصریح کرد: زهد و پرهیز از مسائل دنیوی از دیگر ویژگی‌های ایشان است؛ از دنیا به اقل اکتفا دارند و دنیا در چشمشان کوچک است و همین باعث بالا بردن شخصیت ایشان است؛ ایشان همچنین فرزند زمانه خود است و انسانی است که نیازهای زمان را می‌شناسد.

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه روحیه انقلابی و حمایت از امام و رهبری و ارتباط خوب با رهبر انقلاب از دیگر ویژگی‌های بارز ایشان است، اظهار کرد: آثار زیادی از وی چاپ شده و تعداد قابل توجهی هم چاپ نشده است، همچنین تعلیقه نویسی وی بارز است؛ کار عمدةالاصول ایشان از کارهای بسیار مهم است؛ وی یکی از چند چهره بزرگ معاصر است که یک دوره اصول نوشته است.

وی افزود: در حوزه فقه آثار زیادی دارد، ولی قله کار ایشان مکاسب محرمه در 7 جلد است؛ در این اثر به مسائل مستحدثه به خوبی پرداخته شده و جلدهای اخیر آن کاملاً به مسائل روز مانند بانکداری، ربا و ... پرداخته است.

اعرافی بیان کرد: دائرةالمعارف ایشان هم کتابی مستدل و عمیقی است و سال‌ها متن درسی در حوزه بوده است؛ از ویژگی‌های ایشان آن است که همه آثار با قلم خودشان است و قلم روان و خوبی هم دارند.

اعرافی در پایان با بیان اینکه نقد منصفانه و ادب علمی بسیار بالا و تواضع علمی از ویژگی‌های برجسته ایشان است، تصریح کرد: این ویژگی‌ها چیزی است که باید نسل به نسل در حوزه تداوم یابد و این اجلال برای معرفی چنین الگوهایی در جلوی چشم حوزویان و دانشگاهیان است. درس اخلاق ایشان هم از دروس اخلاق خوب در حوزه بود که به علت بیماری تعطیل شده است.

انتهای پیام