معمایی به نام «معنا» در زندگی/معنای زندگی مولفه‌ای متافیزیکی نیست

به گزارش خبرنگار مهر، نشر بان پنجمین چاپ کتاب «معنای زندگی» اثر تری ایگلتون و ترجمه عباس مخبر را با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه، ۱۲۸ صفحه و بهای ۲۰ هزار تومان منتشر کرد. چاپ پیشین (چهارم) این کتاب در زمستان سال گذشته (۱۳۹۷) با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و بهای ۱۶ هزار تومان روانه کتابفروشی‌ها شده بود.

نخستین چاپ این کتاب را نشر آگه در سال ۱۳۸۹ با شمارگان سه هزار و ۳۰۰ نسخه و بهای پنج هزار و ۵۰۰ تومان منتشر کرده بود. چاپ نخست نشر بان از این کتاب نیز در سال ۱۳۹۶ با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و بهای ۱۰ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

تری ایگلتون، یکی از خلاق‌ترین نظریه‌پردازارن و برجسته‌ترین متفکران در قید حیات روزگار ما، کتاب معنای زندگی را براساس پرسشی نوشته است که برخی آن را عجیب و جالب می‌بینند و برخی بی‌مورد. او در این کتاب به بررسی این مساله می‌پردازد که چگونه نویسندگان بسیاری در طول قرن‌ها، از مارکس گرفته تا شوپنهاور و شکسپیر و سارتر یا بکت در پی پاسخ به مساله معنا بوده‌اند.

با این‌حال و به باور او، صرفاً در دوران مدرن است که این مساله به مسئله‌ای بغرنج بدل می‌شود، اما بسیاری از ما به‌جای سرشاخ شدن با آن، با نوعی احساس بی‌معنا بودن در زندگی خود کنار می‌آییم که از چیزهایی مثل فوتبال و کابالا و انواع عرفان‌بازی‌هایِ «عصر جدید» گرفته تا پناه‌بردن به بنیادگرایی، پرشده است.

از سوی دیگر، ایگلتون بحث می‌کند که بسیاری از افراد تحصیل‌کرده فکر می‌کنند که زندگی حادثه‌ای تکاملی است که هیچ معنای فی‌نفسه‌ای ندارد. با این حال به باور او، اگر زندگی ما معنایی داشته باشد، این معنا چیزی است که می‌توانیم آن را در زندگی خود سرمایه‌گذاری کنیم و چیزی نیست که به صورت حاضر و آماده در اختیارمان قرار گیرد. بنابراین، ایگلتون استدلال می‌کند که معنای زندگی نه راه‌حلی برای یک مساله، بلکه زیستن به یک شکل مشخص است. و این مساله نه متافیزیکی بلکه اخلاقی است. پس چیزی جدا از زندگی نیست، بلکه چیزی است که آن را سزاوار زیستن می‌سازد.

در بخشی از این کتاب آمده است: «معنای زندگی راه‌حلی برای یک مساله نیست، بلکه زیستن به شیوه‌ای معین است. این پرسش ماوراءالطبیعی نیست، بلکه اخلاقی است. چیزی جدا از زندگی نیست، بلکه چیزی است که زیستن را به امری ارزش‌مند بدل می‌کند می‌توان گفت حد معینی از کیفیت، عمق، فراوانی و فشردگیِ زندگی است. به این تعبیر، ‌ معنای زندگی خودِ زندگی است که به شیوه‌ای معین به آن نگریسته می‌شود. سوداگرانِ معنای زندگی عموماً در مقابل چنین ادعایی احساس دل‌سردی می‌کنند، زیرا به اندازه‌ کافی رازآمیز و شاهانه به نظر نمی‌رسد.»