آیا خشکسالی های آینده جنگ و درگیری به بار می‌آورند؟

گفته شده که با بدتر شدن شرایط جوی زمین و تغییرات آب و هوایی،‌ انتظار می‌رود که هم‌زمان با بروز خشکسالی های آینده و مشکلات محیط زیستی دیگر درگیری‌های شدید رخ دهد؛ اما آیا ممکن است که از این درگیری‌ها جلوگیری کرد؟

خشکسالی های آینده با وجود تغییرات آب و هوایی کره زمین و گرم‌تر شدن تدریجی سیاره غیر قابل اجتناب هستند و در حالی که احتمال بروز درگیری و جنگ بر سر منابع مختلف از جمله آب،‌ بارها توسط بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی ‌شده، برخی معتقدند که می‌توان از برزو این درگیری‌ها در آینده جلوگیری کرد؛ اما چگونه؟

انتظار می‌رود که وقوع خشکسالی های آینده باعث کمتر شدن زمین‌های حاصلخیز قابل بهره‌برداری و کاهش حجم منابع مهمی از جمله آب شود و به همین دلیل احتمال درگیر شدن کشورهای مختلف برای تصاحب منابع وجود دارد. با این حال مقاله جدیدی به چاپ رسیده که بر اساس آن می‌توان گفت که پیش‌بینی بروز چنین درگیری‌هایی پیچیده‌تر از آنچه انتظار می‌رود است. در ادامه با گجت نیوز همراه باشید تا جزئیات این مقاله را مورد بررسی قرار دهیم.

مقاله جدید در مورد خشکسالی های آینده

نویسنده‌های تحقیق جدید با ترکیب نتایج به دست آمده از پژوهش در حوزه‌های مختلف از جمله آب شناسی و اقتصاد،‌ اعلام کرده‌اند که انسان‌ها این قابلیت را دارند که در چالش‌های مختلف نکات مثبت و منفی موجود را به خوبی تشخیص دهند و این احتمال وجود دارد که مشکلات آب و هوایی در آینده به جای بروز درگیری‌های مسلحانه،‌ تاثیر عکس داشته و انسان‌ها را به هم نزدیک‌تر کند.

تحلیل‌های پیشین این نکته را خاطرنشان می‌کنند که با بروز مشکلی مانند خشکسالی،‌ منافع به دست آمده از طریق درگیری از صلح بیشتر هستند و به همین دلیل جنگ رخ خواهد داد؛ اما اگر این خشکسالی‌ها ادامه پیدا کنند و قرار باشد که سال‌های کم‌آبی همچنان ادامه داشته باشند،‌ چه اتفاقی می‌افتد؟

میشل مولر ایتن (Michele Muller-Itten)، میکرو اقتصاددانی از دانشگاه برکلی کالیفرنیا می‌گوید که در چنین شرایطی احتمال درگیری کم می‌شود. او می‌گوید که اگر خشکسالی به عنوان پدیده‌ای غیرمعمول باشد،‌ حمله به کشوری با منابع بیشتر عاقلانه‌تر به نظر می‌رسد؛ اما اگر قرار باشد که خشکسالی‌های دیگری هم رخ دهند و آینده پیش رو کم‌آب‌تر و کم‌آب‌تر باشد، دیگر تصاحب منابع بیشتر از طریق جنگ و درگیری سودی نخواهد داشت و شانس چنین اتفاقی کاهش خواهد یافت.

برای دستیابی به این نتایج،‌ مولر ایتن و همکارانش از مدلی که در سال 2009 برای بررسی شرایط درگیری با بروز خشکسالی های آینده طراحی شده بود،‌ استفاده کردند. البته این دانشمندان اعلام کرده‌اند که نتایج تحقیقات آن‌ها نباید در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های آینده تاثیر گذار باشند و هدف این گروه از محققان تنها بررسی منافع و خطرات درگیری‌های نظامی و کم‌آبی بوده است.

در مدل مورد نظر دو گروه کشاورز که در محیطی رقابتی در زمین‌هایی زراعی کار می‌کنند، در نظر گرفته شده‌اند. مدل سال 2009 نشان می‌دهد که با وجود بروز خشکسالی به صورت غیر سیستماتیک و نامنظم، شانس درگیر شدن کشاورزان برای تصاحب زمین‌های مرغوب‌تر و منابع بهتر،‌ افزایش می‌یابد. با این حال همین مدل نشان می‌دهد که کمبود آب صرفا نمی‌تواند به درگیری نظامی منجر شود و در حالتی که خشکسالی‌ها به صورت منظم و سیستماتیک رخ می‌دهند، شبیه‌سازی استفاده شده نشان می‌دهد که کشاورزان کمتر با یکدیگر وارد جنگ خواهند شد.

بنابراین کشاورزان سناریو ما هم خطرات احتمالی حمله به همسایه‌های خود را در صورت بروز کم‌آبی‌های مداوم،‌ بیشتر می‌دانند. به بیان دیگر ممکن است که تغییرات آب و هوایی باعث تعریف نوع جدیدی از واقعیت در میان انسان‌ها شود که به شکلی منطقی‌تر با خشکسالی های آینده کنار بیایند.

نویسندگان مقاله منتشر شده می‌گویند که تحقیقات آن‌ها واقعیت را بیش از اندازه ساده می‌کند،‌ اما با این حال می‌توان نتیجه گرفت که واقعیت رابطه‌ی کاهش منابع آبی و درگیری‌های نظامی از آنچه انتظار می‌رود پیچیده‌تر است و نمی‌توان در این خصوص یک رابطه صرفا خطی را پیش‌بینی کرد.

البته گفته شده که تحقیق این دانشمندان در مقیاس کوچکی انجام شده و تمامی فاکتورهای دخیل در چنین مشکل بزرگی در نظر گرفته نشده‌اند. در همین رابطه جالب است بدانیم که کمی پیش مقاله‌ای در ژورنال “Environmental Research Letters” به چاپ رسید که نشان داد در صورت بی‌توجهی به مشکلات گازهای گلخانه‌ای و تغییرات آب و هوایی،‌ بروز جرم و جنایت در آمریکا در بین سال‌های 2020 تا 2099 حدودا 3.2 میلیون مورد بیشتر خواهد شد.

به این ترتیب می‌توان به صورت کلی نتیجه گرفت که دنیای ما یک جهان متغیر است در حالی که تنش‌های سیاسی بالا می‌گیرند و دمای سیاره هم روز به روز بیشتر می‌شود، پیش‌بینی دقیق‌تر آینده عاقلانه‌تر خواهد بود.

مقاله تیم مولر ایتن و همکارانش در ژورنال “PNAS” به چاپ رسیده است.