خبرگزاری مهر - گروه استانها، ایرج حشمتی*: با این نگاه میشود گفت که «ما اول صنایع را توسعه دادیم و بعد به فکر محیط زیست افتادیم»؛ در واقع وقتی مشکلات محیط زیستی به وجود آمد، هوا آلوده شد، خاک صدمه دید، آب غیرقابل آشامیدن شد، گونههای گیاهی و جانوری رو به زوال رفتند تازه به این موضوع فکر کردیم که توسعه صنعت بدون ارزیابیهای محیط زیستی شاید در کوتاه مدت دستاوردهای درخشانی داشته باشد اما در بلند مدت خسارت بار است و حتی گاهی آثار آن بر زیست انسان غیرقابل جبران میشود.
کلانشهر اصفهان در یک اقلیم خشک و کم باران واقع شده است. این واقعیتی است که هیچکس نمیتواند آن را انکار کند. در چنین اقلیم شکنندهای هر نوع دستکاری در محیط زیست، آثار شدید و ویرانگری بر جا میگذارد.
در حوالی این شهر استراتژیک بیش از ۱۰ هزار صنعت کوچک و بزرگ مشغول به فعالیت هستند. بسیاری از آنها وقتی آغاز به کار کرده اند که نه موضوع محیط زیست مساله عمومی بوده و نه سازمان آن از قدرتی برخوردار بوده که بتواند مقابل میل سیری ناپذیر به توسعه، مقاومتی بکند و البته رسانهها هم تا این اندازه گسترده نشده بودند و عموم مردم قادر نبودند از طریق آنها صدایشان را به جایی یا کسی برسانند.
امروز اما ماجرا عوض شده است؛ تعطیلیهای پی در پی مدارس شاید دانش آموزان را خوشحال کرده باشد اما حاوی این هشدار بود که شهر زیبای اصفهان؛ قلب تپنده تاریخ و تمدن ایران «هوا» برای نفس کشیدن ندارد.آلودگی هوا سر و صدا ندارد برای همین به اثرات آن مرگ خاموش میگویند.
اینجا فاجعه نه تنها باعث مرگ و میر و گسترش بیماریها میشود بلکه روان شهروندان را هم افسرده میکند و گردشگران را هم برای سفر به این شهر پشیمان میکند، در نتیجه روی اقتصاد هم تأثیر میگذارد. در واقع اگر کسی بگوید آلودگی هوا صرفاً یک مساله محیط زیستی است راه را خطا میرود زیرا مسائل محیط زیستی به هیچ عنوان تک بعدی نیستند بلکه ساحتهای مختلف یک جامعه را تحت تأثیر قرار میدهند.
اگر چه این بحران به وسیله باد و باران در کوتاه مدت حل میشود اما چاره کار نیست. و تنها راه حل اثربخش احساس مسئولیت اجتماعی از سوی همه افراد جامعه به ویژه صاحبان صنایع نسبت به محیط زیست است.
استفاده از سوخت پاک، گسترش حمل و نقل شهری، توسعه پایدار منطبق با اقلیم و محیط زیست منطقه در کنار ارتقای سواد محیط زیستی شهروندان نیز میتواند ما را از این بن بست نجات دهد؛ برای این کار باید برنامههای کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت مبتنی بر قانون هوای پاک به صورت جدی در دستور کار همه دستگاهها و نهادها قرار بگیرد و به آن باور داشته باشند.
فراموش نکنیم غول آلودگی هوا نمرده است، بلکه سال دیگر با قدرت بیشتر بر میگردد و این بار حتی ممکن است نه تنها تعطیلی مدارس بلکه تخلیه شهر هم چاره ساز نباشد. قبل از آنکه دیر شود باید کاری اساسی و منطقی کرد. تا همین امروز هم هزینههای فوق العاده زیادی داده ایم و مشکلی هم به صورت بنیادین حل نشده است.
* مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان