زخم کاداستر با سیل سیستان سر باز می‌کند/رد ادعای عدم تخصیص بودجه به سازمان ثبت اسناد

گروه راه و مسکن بازارنیوز: کشور در یکی دو هفته گذشته شرایط ملتهبی را گذراند. ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، شروع این التهابات بود که بهت را در جامعه افکند. پس از آن تشییع پیکر میلیونی این سردار قلب ایرانی‌ها را بیش از پیش به هم متحد کرد. در روز‌هایی که همه خونخواه حاج قاسم بودند، سپاه پاسداران در عملیات موشکی پایگاه امریکایی در عراق را بمباران کرد.

کشور در بحبوحه خوشحالی‌ها از انتقام سخت بود که خبر سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی که سرنشینان آن عمدتا نخبگان دانشگاهی بودند، کشور را باز هم به غم فروبرد. پس از اتفاقات مربوط به سقوط هواپیما، خبر‌هایی از شروع بارندگی بی سابقه در برخی استان‌های جنوبی کشور، خصوصا سیستان و بلوچستان به گوش رسید. بارندگی‌های شدیدی که باعث ایجاد سیل ویران کننده در استان محروم کشور، یعنی سیستان و بلوچستان شد.

با این که دعوا‌های سیاسی بر سر هواپیمای سقوط کرده در کشور بالا گرفته بود، ولی کم کم حواس‌ها به سمت فاجعه سیل سیستان و بلوچستان جمع شد. پست، استوری و توئیت‌ها از سمت کوالا‌های سوخته استرالیا به سمت مردم مستضعف سیستان تغییر مسیر داد و تقریبا همه ایران برای یاری رساندن به سیتان و بلوچستان بسیج شدند.

*سیل دعاوی ارضی را بالا می‌برد

سیل و در کل، بلایای طبیعی خسارات زیادی را به اموال و جان‌ها وارد می‌کند. یکی از معضلاتی که سیل برای محل سیل زده دارد، تخریب زمین‌های کشاورزی، سازه‌ها و ساختمان‌های مسکونی و شهری است. زمانی که این زمین‌ها تخریب شوند و مالکان آن‌ها نتوانند محدوده زمین‌های خود را پیدا کنند، آنجاست که دعاوی ارضی بالا می‌گیرد. عده‌ای کلاهبردار شروع به دست درازی به زمین‌های مردم می‌کنند. عده‌ای متضرر می‌شوند و عده‌ای نیز با کلاهبرداری متنعم.

تمام دنیا برای این معضلات راه حل دارند. «حد نگار» یا به زبان لاتین «کاداستر»، نوعی نقشه برداری ثبتی است که مرز‌ها و مالکیت قطعات زمین را نشان می‌دهد. برخی از نقشه‌های کاداستر جزئیات بیشتری را نشان می‌دهد، مانند نام ناحیه، شماره شناسایی منحصر به فرد برای هر پارسل ملکی، گواهی شماره عنوان، موقعیت ساختار‌های موجود، شماره بخش، نام خیابان‌های مجاور، ابعاد مرز‌ها و....

در این باره،خداییان رئیس سازمان ثبت اسناد کشور،در نشتس در تاریخ 2 دی‌ماه سال جاری،اظهار داشت: در نظام کاداستر بر اساس طول و عرض جغرافیایی، مرزها مشخص می‌شوند و اگر خدای نکرده زلزله و یا سیل به وقوع بپیوندد تاثیری در مرزها ندارد.

کاداستر فقط مختص کشور‌های پیشرفته و درحال پیشرفت نبوده و در قریب به اتفاق کشور‌ها اجرایی شده است و فقط چند کشور معدودی هستند که این سامانه را راه اندازی نکردند که ایران هم یکی از همین کشورهاست.

*کاداستر در ایران
قانون نقشه برداری کاداستر در سال ۱۳۵۲ تدوین شد، ولی پس از انقلاب و با شروع جنگ تحمیلی طرح با نوسان همراه شد و متاسفانه هیچ پیشرفتی نکرد. پس از سالها، مجلس شورای اسلامی در بهمن ماه ۱۳۹۳، به موضوع کاداستر ورود کرد و با تصویب قانونی تحت عنوان «قانون جامع حد نگار کشور»، سازمان ثبت اسناد رسمی را مسئول اجرای طرح و ۵ سال زمان را برای اجرای ۱۰۰ درصدی آن تعیین کرد.

*رئیس سازمان ثبت اسناد کشور چه می‌گوید؟

اما حالا با سررسید زمان معین توسط مجلس، رئیس سازمان اسناد رسمی کشور در مصاحبه با بازارنیوز اقرار کرد که میزان پیشرفت این طرح را تنها ۲۰ درصد بوده است.

ذبیح الله خداییان، رئیس سازمان ثبت کشوردر آن مصاحبه مدعی شد که برخلاف قانون کاداستر، بودجه این طرح به سازمان‌های دیگری، چون هلال احمر تخصیص می‌یابد و این را دلیل اصلی عدم اجرای کامل طرح کاداستر دانست.

بیشتر بخوانید: تکمیل طرح کاداستر، اولویت اول دستگاه قضایی کشور است/ پیشرفت ۲۰ درصدی طرح با وجود اتمام مهلت قانونی

*آمارها در تضاد صحبت های آقای رئیس

اما آنچه که از آمار‌ها به دست می‌آید، خلاف صحبت‌های خداییان را می‌گوید. در بازه چهار ساله ۹۵ تا ۹۸، حدود ۳ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه برای این برنامه مصوب شده که صرفا در دو سال ۹۵ و ۹۶، صد درصد آن تحقق یافته که رقمی حدود هزار میلیارد تومان می‌شود. البته لازم به ذکر است عملکرد سال‌های ۹۷ و ۹۸ هنوز منتشر نشده است.

*علت عدم پیشرفت،بودجه نیست،اشتباهات است

کارشناسان امر مشکل را در جای دیگری می‌بینند. کارشناسان می‌گویند روش اشتباه در اجرای کاداستر، این طرح را با اخلال رو به رو کرده است که اگر سازمان ثبت اسناد بخواهد با همین روش کار را پیش ببرد، بودجه‌های هزار میلیاردی هم کفاف آن را نمی‌دهد.

حسینی، کارشناس حقوقی در برنامه گفتگوی ویژه خبری عنوان کرد که ۲۰ درصدی که تا به حال از کاداستر پیشرفت داشته، مربوط به کوهستان‌ها و بیابان هاست و مناطق اصلی کشور یعنی شهر ها، یا اصلا در کاداستر ثبت نشده اند یا پیشرفت بسیار اندک داشته است.

*مشکلاتی که سازمان ثبت باید به آنها توجه کند
یکی از این ایرادات سازمان ثبت در پیشبرد کاداستر این است که این سازمان خود اقدام به نقشه برداری نکرده و مشخصات زمین را بر اساس معاملاتی که انجام می‌شود وارد کاداستر می‌کند که این دارای اشکالات فراوانی است. از جمله این که بخشی از زمین‌ها و ساختمان‌های کشور، به صورت قولنامه‌ای و خارج از فضای سازمان ثبت است و قاعدتا این سازمان دسترسی به آمار این زمین‌ها نخواهد داشت.

از دیگر اشکالات به هم ریختگی زمین‌های شناسایی شده در کاداستر است. مثلا یک زمین که معامله انجام داده و اطلاعاتش ثب شده در غرب یک محله قرار دارد، زمین بعدی در شرق؛ لذا پیوستگی بین زمین‌ها وجود ندارد.

یکی دیگر از مشکلات این است که زمانی که کاداستر به صورت منظم پیشرونده نباشد، ممکن است یک نفر وارد حریم زمین کنار خود شده باشد، ولی از آنجا که آن زمین وارد کاداستر نشده، این زمین خواری مغفول واقع شود و بعدا که آن زمین بخواهد وارد کاداستر شود، دعاوی شدیدی شکل خواهد گرفت.

*لازم است سازمان ثبت تغییر رویه دهد

این‌ها بخشی از مشکلات طرح کاداستری است که سازمان ثبت آن را پیش می‌برد؛ لذا سازمان ثبت اسناد و قوه قضاییه که رئیس آن مجدانه پیگیر کاداستر است، باید تغییری در روند کاری خود ایجاد کنند که بتوانند هم در مدت زمان کوتاه‌تر و هم با هزینه بسیار کمتر طرح را به سرانجام برسانند.

یوسفیان ملا عضو کمیسیون برنامه بودجه مجلس شورای اسلامی درباره عدم کفایت بودجه های مصوب برای تامین مالی کاداستر به خبرنگار بازارنیوز گفت: اعتقاد من این است که برای کاداستر هر چقدر هم بودجه تعیین کنند، باز هم عقب هستند. باید به فکر راهکار دیگری باشند... . باید مسیر دیگری رفت وگرنه با ۱۰۰ میلیارد و ۵۰ میلیارد بودجه جواب نمی‌دهد.

بیشتر بخوانید: یوسفیان ملا: هیچکس به کاداستر توجهی ندارد/هواپیمای نقشه برداری در آشیانه فرودگاه مهرآباد پوسید

با روند فعلی، آنچه از تجربیات گذشته و سخن کارشناسان مشخص است، دادگاه‌های سیستان و بلوچستان پس از پایان سیل، شاهد دعاوی زیادی بر سر اراضی این استان خواهند بود که علت آن عدم اجرای طرح اصولی کاداستر است.