بی‌توجهی به تالیف و ترجمه آثار علمی تخیلی برای کودکان

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ژانر علمی تخیلی از ژانرهایی است که علاوه بر اینکه مخاطب را با روایت داستانی پرماجرا و پرهیجان به دنبال خودش می‌کشاند در خلال روایت داستان، با ارائه یک‌سری اطلاعات علمی، علاوه بر اینکه دانش او را افزایش می‌دهد او را به مطالعه کتاب‌های علمی و آثار علمی تخیلی بیشتر نیز تشویق می‌کند. از سویی این کتاب‌ها سبب رشد و تقویت تخیل و خلاقیت در مخاطب می‌شود. اما با نگاهی به آثار منتشر شده در حوزه کودک می‌بینیم توجه زیادی به انتشار این‌ آثار چه در حوزه تالیف و چه در حوزه ترجمه نمی‌شود و مخاطب با کمبود کتاب‌هایی از این دست روبه‌روست.

مجموعه «نبردهای دریایی» از آثاری است که از سوی جمعی از نویسندگان در ژانر علمی تخیلی برای کودکان نوشته شده و تا به‌حال دو مجموعه چهارگانه از آن با عنوان‌های «ورود هیولاها» و «غار ارواح» از سوی بخش کودک و نوجوان انتشارات قدیانی با ترجمه محمد قصاع منتشر شده است.

محمد قصاع درباره مجموعه «نبرد هیولاها» به ایبنا می‌گوید: در کشور ما توجه زیادی به ترجمه کتاب‌های علمی تخیلی برای کودکان نمی‌شود و آثار زیادی برای کودکان در این زمینه ترجمه نشده است. اغلب آثار علمی تخیلی که ترجمه شده برای نوجوانان، جوانان و بزرگسالان است. درحالی‌که در کشورهای پیشرفته هرساله کتاب‌های زیادی در ژانر علمی تخیلی برای کودکان تالیف و چاپ می‌شود و در مدارس جزو مطالعات ثابت دانش‌آموزان قرار دارد.

این نویسنده و مترجم حوزه کودک و نوجوان می‌افزاید: در کشورهای پیشرفته ادبیات علمی تخیلی را نوعی ابزار کمک‌آموزشی می‌دانند و معتقدند ابزاری برای رشد و توسعه تخیل و خلاقیت کودک است، به همین دلیل کتاب‌های زیادی هم در این حوزه تالیف می‌شود. اما در ایران آثار علمی تخیلی تالیفی انگشت‌شماری برای کودکان داریم از سویی تعداد آثار ترجمه هم اندک است و من تلاش می‌کنم آثاری در این حوزه برای کودکان ترجمه کنم.

قصاع درباره آثارش توضیح می‌دهد: براین اساس پیش از این مجموعه‌ای 6 جلدی با عنوان «محافظان کهکشان» را ترجمه کردم که از سوی انتشارات محراب قلم منتشر شد. بعد از آن هم مجموعه‌ای به نام «نبرد هیولاها» را ترجمه کردم که البته در ژانر فانتزی و زیرژانر شمشیر و جادو بود و از سوی جمعی از نویسندگان با نام کلی «آدام بلید» نوشته شده بود. مجموعه «نبردهای دریایی» هم اثری از همان نویسندگان است که مجموعه «نبرد هیولاها» را نوشته‌اند و درواقع نام «آدام بلید» به مجموعه‌ای از نویسندگان اطلاق می‌شود.

او در ادامه می‌افزاید: این مجموعه 32 جلد است و من 32 جلد آن را ترجمه کرده و به انتشارات قدیانی تحویل داده‌ام که در مراحل مختلف آماده‌سازی برای چاپ هستند. و تا به حال دو مجموعه چهارگانه از آن با عنوان‌های «ورود هیولاها» و «غار ارواح» یعنی درمجموع هشت جلد منتشر شده به ترتیب مجموعه‌های بعدی نیز منتشر می‌شود.

قصاع درباره این مجموعه توضیح می‌دهد: در مجموعه «نبردهای دریایی» داستان پسری زمینی به نام «مکس» و دختری دریایی روایت می‌شود که برای نجات سیاره‌ای به نام نموس تلاش می‌کنند. نموس سیاره‌ای است که بیشتر از آب تشکیل شده و فقط چند جزیره کوچک در آن وجود دارد. بیشتر موجودات هم در آب زندگی می‌کنند و بیشتر این موجودات هوشمندند. در هر جلد هیولایی به شهرها و موجودات مختلف دیگر حمله می‌کند و این پسر و دختر کارشان مبارزه با این هیولاهاست.

او در ادامه به تاثیرات این مجموعه بر مخاطبان اشاره می‌کند و می‌گوید: در «نبردهای دریایی» عنصرهای داستانی علمی تخیلی، فناوری‌ها، ماشین‌آلات، زیردریایی‌ها، سلاح‌ها و ماشین‌های حمل و نقل با بینش علمی تخیلی تبیین شده و چون موضوع آن نبرد است، هم برای مخاطبان جذاب است، هم به بچه‌ها بینش علمی تخیلی می‌دهد و هم آن‌ها را به مطالعه علاقه‌مند می‌کند.

به گفته قصاع، نمی‌توان این‌ کتاب‌ها را شاهکارهای ادبی دانست اما در مجموع بچه‌ها را به سوی مطالعه کتاب‌های دیگر سوق می‌دهد. بچه‌ها با مطالعه این کتاب‌ها یا به علم علاقه‌مند می‌شوند یا به ژانر علمی تخیلی و بعد از چند سال علاقه‌مند می‌شوند در این ژانر قلم بزنند. این مساله در امریکا، اروپا و کشورهای پیشرفته غربی یک امر اثبات شده است و به عنوان ابزار کمک آموزش در مدارس استفاده می‌َشود و آن‌ها را به مطالعه این آثار وادار می‌کنند.

این مترجم می‌گوید: وجه دیگر تقویت تخیل سازنده و خلاقیت‌های کودکان و نوجوانان است، به نظر من این تخیل و خلاقیت مهم‌ترین ابزار هم در دنیای علمی و آکادمیک و هم در دنیای ادبیات است.

براساس این گزارش، این کتاب‌ها به صورت 8 جلد جداگانه هم منتشر شده است.

محمد قصاع متولد سال 1343 در تهران و کارشناس مخابرات دریایی است. او کار ترجمه را از سال 1367 با ترجمه‌ کتاب‌های علمی تخیلی شروع کرده است. مجموعه‌های «اسپایدرویک»، «نبرد هیولاها»، «خانه‌ی درختی سحرآمیز» و کتاب‌های «سرنوشت‌سازان»، «مرد عنکبوتی» و «درخت چوب آهنی» از آثار این مترجم‌اند.

بخش کودک و نوجوان انتشارات قدیانی (کتاب‌های بنفشه) مجموعه ۴ ‌گانه «ورود هیولاها» را در ۳۹۲ صفحه، تیراژ ۳۳۰ نسخه و قیمت 36هزارتومان و قیمت هر جلد جداگانه 12 هزارتومان و مجموعه ۴ ‌گانه «غار ارواح» را در 408 صفحه، تیراژ ۳۳۰ نسخه و قیمت 36هزارتومان و قیمت هر جلد جداگانه 12هزارتومان منتشر کرده است.