اجرایی‌شدن طرح موقوفه مشارکتی قرآن با احداث زائرسرا 

علی مهدوی‌خواه، رئیس اداره قرآن، عترت و نماز اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، اظهار کرد: با توجه به اینکه در کشور موقوفات قرآنی کمی داریم و آموزش و پرورش یک رسالت فرهنگی و فرهنگ‌سازی در این زمینه‌ها برای خود قائل است، در سال 96 بحث طرح موقوفه مشارکتی قرآن، عترت و نماز ویژه دانش‌آموزان را راه انداختیم با این هدف که موقوفات قرآنی را توسعه دهیم و یک پشتوانه مالی ماندگار و پایدار برای توسعه فعالیت‌های قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزان ایجاد کنیم.

وی با بیان اینکه این طرح برای اولین بار کلید خورد، عنوان کرد: این طرح در بستر موقوفات جمعی است و با توجه به اینکه خراسان رضوی در این زمینه تجربیاتی مانند موقوفه مهر فاطمی را داشت، بر همان مبنا با همکاری و همفکری اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان در بخش معاونت فرهنگی، این کار رقم خورد. از اجرای این طرح دو هدف داشتیم؛ هدف اصلی توسعه و ترویج سنت حسنه وحی است و در مرحله دوم به دنبال مسائل مالی بودیم.

رئیس اداره قرآن، عترت و نماز اداره کل آموزش و پرورش استان در خصوص فاز نخست طرح موقوفه مشارکتی قرآن، عترت و نماز ویژه دانش‌آموزان، بیان کرد: این طرح تقریبا از آبان‌ماه سال 96، آغاز شد. در قالب این طرح دانش‌آموزان با حداقل مبلغ هزار تومان می‌توانستند نام خود را در زمره واقفین قرآنی ثبت کنند؛ پاکتی به آن‌ها داده می‌شد و در ازای مبالغی که می‌دادند رسید دریافت می‌کردند. بر این اساس، حدود بیش از 200 هزار نفر از دانش آموزان و فرهنگیان استان با حداقل مبلغ هزار تومان در این طرح شرکت کردند، مبالغ یک تا دو میلیون تومان نیز داشتیم.

فرهنگیان با مفهوم وقف بیشتر آشنا شوند

مهدوی‌خواه ادامه داد: برای اینکه این طرح توسعه پیدا کند و دانش‌آموزان و فرهنگیان با مفهوم وقف بیشتر آشنا شوند، در اثنای کار پویش‌های تبلیغی نیز برای این کار انجام دادیم، از جمله پویش «من واقف قرآنی‌ام». در راستای این پویش دانش‌آموزان هم در فضای مجازی و هم در فضای حقیقی با همان تگ آماده شده‌ «من واقف قرآنی‌ام» عکس می‌گرفتند و آن‌ها را ارسال می‌کردند. این کار یک رقابت، جوشش و پویش ایجاد کرد و خروجی آن در مرحله اول این بود که بخش عظیمی از دانش‌آموزان و فرهنگیان با مفهوم وقف به صورت عملیاتی آشنا شدند. افراد می‌توانستند نیت کنند و مبلغی را برای فعالیت‌های قرآنی وقف کنند ومبلغی نیز جمع‌آوری شد.

وی گفت: این مبالغ قرار است تبدیل به عین شود و این موضوع فرآیندی را دربر می‌گیرد که تاکنون به طول انجامیده است. حتی یک ریال از مبالغ جمع‌آوری شده نباید صرف فعالیتی، حتی فعالیت‌های قرآنی، شود بلکه خود این مبلغ باید یک عین منفعتی شود. مثلاً یک پروژه اقتصادی تعریف شود، از محل این مبالغ، پروژه خریداری شود یا سرمایه‌گذاری شود و از عواید آن پروژه، فعالیت‌های قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزان استان پوشش داده و از آن‌ها حمایت شود.

رئیس اداره قرآن، عترت و نماز اداره کل آموزش و پرورش استان افزود: در این فرآیند تبدیل به عین گزینه‌های متعددی معرفی شد و واقفین و خیرین موارد مختلفی را برای سرمایه‌گذاری مطرح کردند. با توجه به اینکه این کار بدیع بود و نیاز داشت که مراحل قانونی، اوقاف و... طی شود اجرای آن زمان برد. این طرح برای اولین بار بود که در کشور و در وسعت بالایی اجرا می‌شد لذا تبدیل این مبالغ به یک عین منعتی تاکنون زمان برده است.

مهدوی‌خواه اظهار کرد: در هفته قرآن، عترت و نماز مقدمات کار را برای تبدیل مبالغ به یک عین منفعتی طی کردیم. یک واقف منزل مسکونی خود را که در یکی از خیابان‌های منتهی به حرم مطهر و در یک موقعیت خوب قرار دارد اهدا کرد و قرار است به زودی این وقف‌نامه نهایی شود و یک پروژه اقتصادی، تحت عنوان یک زائرسرا در این محل ساخته شود و عواید آن زائرسرا تماماً صرف توسعه کمی و کیفی فعالیت‌های قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزان استان شود.

وی ادامه داد: این واقف زمین ملکی خود را که اکنون منزل مسکونی خود او است در اختیار ما قرار داده است تا آن را بکوبیم و زائرسرایی چند طبقه بسازیم اما مبلغی که در اختیار داریم کم است و بیشتر نفس کار برای ما اهمیت دارد. امیدواریم که واقفین در این حوزه کمک کنند هم در تکمیل این پروژه هم در موقوفات جدید.

رئیس اداره قرآن، عترت و نماز اداره کل آموزش و پرورش استان بیان کرد: یکی از اتفاقات جالبی که در طی این فرآیند افتاد این بود که افرادی بودند که حتی قصد داشتند باغ خود را در اختیار ما قرار بدهند اما شکل کار چون بیشتر نقدی و دانش‌آموزی بود و بیشتر دنبال فرهنگ‌سازی بودیم زیاد قصد نداشتیم که واقفین سرشناس را وارد گود کنیم. بیشتر هدف ما فرهنگی بود تا اقتصادی، اما اکنون که این طرح به جایی رسیده است از این موضوع استقبال می‌کنیم و از همه دعوت می‌کنیم تا با نیت وقف قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزی در تکمیل این پروژه و ساخت پروژه‌های جدید کمک کنند تا این اتفاق مبارک به ثمر بنشیند.

مهدوی‌خواه با اشاره به اینکه ساخت این زائرسرا عیناً با پول‌های جمع‌آوری شده در این طرح نیست، بیان کرد: بنا داشتیم این کار را در هفته قرآن، عترت و نماز شروع کنیم اما این اتفاق نیفتاد ولی در همین روزها این کار را شروع خواهیم کرد. امید داریم که واقفین و خیرین کمک می‌کنند و می‌توانیم این کار را زودتر به اتمام برسانیم.

وی گفت: در اثنای اجرای این طرح در خراسان رضوی، چند استان دیگر به تبعیت و الگوگیری از خراسان رضوی این کار را شروع کردند، از جمله استان فارس، اردبیل و یزد مقدمات اجرای این کار را در استان خود آغاز کردند. این طرح موقوفه مشارکتی که خراسان رضوی به صورت آزمایشی اجرا کرد مبنایی برای کل کشور شد. وزارت آموزش و پرورش نیز قصد دارد با سازمان امور اوقاف و خیریه شیوه نامه‌ی منسجمی را تنظیم کند و به ادارات کل آموزش و پرورش ابلاغ کند تا به صورت رسمی این طرح از سال آینده در تمام استان‌ها اجرا شود.

رئیس اداره قرآن، عترت و نماز اداره کل آموزش و پرورش استان اظهار کرد: اگر چه در بحث فعالیت‌های قرآنی سخت افزار و فضا کم داریم اما آنچه که اکنون با آن درگیر هستیم و به آن نیاز داریم در حوزه مسائل نرم افزاری است. مثلاً ادارت، مراکز دارالقرآن و مدارس ما حتی برای تهیه یک جایزه حداقلی برای دانش‌آموزانی که موفق به حفظ جزء 30 قرآن شده‌اند مشکل دارند. درآمدی که از محل این موقوفه تامین می‌شود قرار است ماهیانه به حساب ادارات و مراکز دارالقرآن استان به میزان آورده‌ای که در ایجاد موقوفه داشتند واریز شود.

مهدوی‌خواه بیان کرد: امیدواریم از محل این حرکت و فعالیت‌هایی که ادامه خواهد داشت بتوانیم منابعی حداقلی ولی مستمری برای مسائل نرم افزاری در حوزه فعالیت های قرآن، عترت و نماز ایجاد کنیم تا مبادا اداره ما برای گرفتن ده جایزه حداقلی مانند لوازم تحریر به مشکل بخورد. بنا داریم پس از اینکه وقف‌نامه این موقوفه نهایی شد فاز دوم طرح را نیز در استان خراسان رضوی کلید بزنیم تا بتوانیم کمک‌های بیشتری را برای تکمیل آن پروژه اقتصادی زائرسرا جمع‌آوری کنیم و اگر زمینه ای شد موقوفه مستقل دیگری را نیز کلید بزنیم.

در حوزه فعالیت‌های قرآنی کمترین موقوفات را داریم

وی بیان کرد: استان خراسان رضوی بزرگ است. 1 میلیون و 200 هزار دانش‌آموز داریم. نزدیک به 9 هزار واحد آموزشی پرورشی، یعنی مدرسه داریم و این گستردگی ایجاب می‌کند که چندین موقوفه مشارکتی این چنینی داشته باشیم.

رئیس اداره قرآن، عترت و نماز اداره کل آموزش و پرورش استان گفت: در حوزه فعالیت‌های قرآنی به معنای عام، کمترین موقوفات را داریم. در حوزه وقف احساس می‌کنم تاثیرگذارترین و تاثیرپذیرترین مخاطب، مخاطب دانش‌آموز است، یعنی این سن بهترین سن تاثیرپذیری به لحاظ معارف قرآنی و آموزه‌های دینی است. لذا از همه واقفان دعوت می‌کنیم که در زمینه فعالیت‌های قرآن، عترت و نماز دانش‌آموزی شرکت کنند زیرا این موقوفات جزو بهترین و اولویت‌دارترین موقوفاتی است که اکنون به شدت به آن نیاز داریم و معتقدیم اگر واقفان ما به آن ورود پیدا کنند می‌توانند یک پشتوانه بسیار خوب برای همه فعالین و علاقه‌مندان به حوزه قرآن، عترت و نماز ایجاد کنند.

مهدوی‌خواه اضافه کرد: اصل سرمایه این واقفین ثابت است. قطعاً این موقوفه زیر نظر اوقاف است یعنی تمام ساز و کارهای یک موقوفه را دارد و آموزش و پرورش تنها بحث اجرای آن را قرار است برعهده بگیرد و منافعش به دست دانش‌آموزان می رسد. هیچ حق التولیه‌ای برای متولیان این موقوفه تعریف نشده و تمام عواید آن صرف دانش آموز خواهد شد.

وی بیان کرد: گاهی اوقات بسیاری از کارها انجام می‌شود که نیت خیر هم دارد اما از خیرین دعوت می‌کنم تا اهمیت وقف را بخوانند. اولویت با وقف قرآنی در زمینه دانش‌آموزی است. قطعاً اگر هزینه‌ای را اینجا انجام بدهند خیر آن به تعداد زیادی می‌رسد. شاید موقوفه‌ای را که مخاطب آن یک میلیون نفر باشد کم داشته باشیم اما اینجا مخاطب بیش از یک میلیون نفر است که اثر آن را خیلی خوب و سریع می‌توانند ببینند.