آیا می‌توان شخصیت انسان‌ها را تغییر داد؟

مدت‌ها اعتقاد افراد بر این بوده است که شخصیت انسان غیرقابل تغییر است و معمولاً چیزی ثابت است که به انسان به ارث می‌رسد. مرور مطالعات اخیر در مورد علم شخصیت‌شناسی نشان می‌دهد که شاید صفات مرتبط با شخصیت را بتوان از طریق مداخله‌ی مداوم و یا تحت تاثیر رخدادهای بزرگ زندگی تغییر داد.

صفات شخصیتی مانند تندمزاجی، برون‌گرا بودن، تجربه‌گرایی، رفتار دوستانه و نیکوکاری می‌توانند پیش‌بینی‌کننده‌ی بازه‌ی وسیعی از خروجی‌های مهم زندگی مانند سلامتی و خوشحالی باشند. بنابراین می‌توان با هدف قرار دادن این صفات برای بهبود وضعیت روحی انسان‌ها تلاش کرد.

در مطالعه‌ی جدیدی که نتایج آن در مجله‌ی American Psychologist منتشر شده است، تیمی بین‌المللی از دانشمندان تلاش داشته‌اند تا درک ما را از تغییر شخصیت افزایش دهند. بنیان‌گذاران این تیم تحقیقاتی پروفسور «ویبکه بلیدورن» و «کریستوفر هاپوود» از دانشگاه دیویس کالیفرنیا بوده‌اند.

پروفسور بلیدورن می‌گوید: «در این مطالعه ما نشان داده‌ایم که صفات می‌توانند به‌عنوان پیش‌گوهای ثابتی از موفقیت به حساب آیند. همچنین می‌توان صفات را به‌عنوان اهدافی برای ایجاد تغییرات و انجام مداخلات در نظر گرفت. والدین، معلم‌ها و کارفرماها همیشه در تلاش هستند تا شخصیت افراد زیر نظر خود را برای همیشه تغییر دهند، زیرا فکر می‌کنند که این کار برای خود افراد نیز مفید است.»

دانشمندان اذعان دارند که اکنون شواهد محکمی در دست دارند که صفات شخصیتی به قدری گسترده هستند که می‌توان آن‌ها را در تعیین رفتارهای اجتماعی مسئول به حساب آورد. این صفات را می‌توان تغییر داد؛ علی‌الخصوص اگر تلاش‌های لازم در سنین مناسب بر روی فرد انجام شوند. با این حال باید در نظر داشت که این صفات تا حدودی نیز ثابت هستند؛ به این معنی که اگر چه قابل تغییر هستند، ولی تغییر دادن آن‌ها بسیار مشکل است.

محققین دریافته‌اند که تعداد نسبتاً کمی از صفات شخصیتی را می‌توان مسئول ایجاد تفاوت بین افراد مختلف در نظر گرفت. این صفات تعیین کننده‌ی رفتارهای افراد هستند. هر چند که این صفات نسبتاً ثابت هستند، ولی اگر در زمان مناسب تلاش لازم صورت گیرد می‌توان آن‌ها را به سمت بهبود برد. به‌عنوان مثال می‌توان در سنین جوانی تند مزاجی و نیکوکاری را تحت تغییر قرار داد. باید در نظر داشت که عوامل تهییج کننده را نیز باید مد نظر قرار داد، زیرا موفقیت در تغییر صفات معمولاً زمانی رخ می‌دهد که افراد تهییج شوند و فکر کنند که تغییر مورد نظر شدنی است.

منبع: مجله علمی ایلیاد