موضع مبهم حزب کارگر در قبال برگزیت از علل شکست انتخاباتی

حمید بعیدی نژاد در مصاحبه‌ای تفصیلی با خبرنگاران خبرگزاری‌های کشورمان در انگلیس به پرسش‌های متعدد مطرح درباره اثار انتخابات اخیر انگلیس و پیروزی حزب محافظه کار این کشور به رهبری بوریس جانسون در مسائل داخلی و بین المللی و منطقه‌ای پاسخ گفت.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در انگلستان با بیان اینکه نتایج نظرسنجی‌هایی که موسسات انگلیسی و بین المللی پیش از انتخابات انجام دادند گویای همین نتیجه‌ای بود که شاهدیم گفت: آن نظرسنجی‌ها به صورت قطعی نشان می‌داد که حزب محافظه کار، برنده این انتخابات خواهد بود.

علت موفقیت حزب محافظه کار در کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان انگلیس
حمید بعیدی نژاد درباره علت موفقیت چشمگیر حزب محافظه کار در کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان افزود: آنچه که به نظر می‌رسد مورد اتفاق نظر تحلیل گران انگلیسی و بین المللی و حتی رهبران احزاب اصلی این کشور است، آنست که علت کسب این اکثریت قاطع را باید در روشن بودن سیاست این حزب درباره خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا موسوم به برگزیت دانست.
سفیر کشورمان در انگلستان افزود: پس از همه پرسی از مردم انگلیس درباره خروج از اتحادیه اروپا که اکثریت مردم به آن رای مثبت دادند (همه پرسی تیر ماه ۹۵ که نزدیک ۵۲ درصد رای دهندگان به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند)، فراز و نشیب فراوانی را در میان احزاب سیاسی و در مجلس شاهد بودیم. با این که حزب محافظه کار در دوران خانم ترزا می، اکثریت را در مجلس در دست داشت، نتوانست با اتحادیه اروپا به توافقی دست یابد که مورد تایید اکثریت نمایندگان مجلس هم قرار گیرد. آخرین توافقی که وی پس از حدود دو سال و نیم گفتگو به دست آورد، با مخالفت پارلمان روبرو شد و در نتیجه به ایجاد یک بحران سیاسی در کشور انجامید به گونه‌ای که کارشناسان و صاحب نظران، آن را بزرگ‌ترین بحران سیاسی پس از جنگ جهانی دوم نامیدند.
وی گفت: آن شرایط نوعی بن‌بست و بحران سیاسی را در انگلیس به وجود آورد که نه دولت می‌توانست توافقش با اتحادیه اروپا را به تصویب مجلس برساند و نه راه ساده‌ای برای برگزاری همه پرسی دوم وجود داشت.

علت ناکامی ترزا می‌نخست وزیر پیشین انگلیس در حل بحران برگزیت؟
بعیدی نژاد علل اصلی ناکامی خانم می‌را جریانی در درون حزب محافظه کار، به رهبری بوریس جانسون دانست و گفت: این جریان با آن توافق مخالف بودند و همین مخالفت درون حزب محافظه کار، موجب شد با این که حزب محافظه کار دارای اکثریت در مجلس بود، توافق دولت محافظه کار خانم ترزا می‌ با اتحادیه اروپا، به تصویب مجلس نرسد.
وی افزود: در این میان با توجه به مخالفت اعضای حزب کارگر با توافق خانم ترزا می، شماری از اعضای ارشد حزب محافظه کار که مناصب مهمی هم در دولت‌های این کشور داشته اند، در همراهی با آقای جانسون، با توافق خانم ترزا می، مخالف بودند و به همین علت، بن بستی در نظام سیاسی پدید آمده بود. این در شرایطی بود که آقای جانسون در مخالفت با سیاست خانم ترزا می‌ به عنوان نخست وزیر درخصوص نحوه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا از مقام وزارت خارجه استعفا داده بود در حالی که آن زمان، هنوز توافق خانم می‌ با اتحادیه نهایی نشده بود. بنابراین واقعیت این بود که درخصوص برگزیت یک بن بست و انسداد سیاسی در نظام سیاسی بریتانیا حاصل شده بود.
سفیر کشورمان افزود: پس از این که خانم «ترزا می» دید توافق دولت وی با اتحادیه اروپا سه بار توسط پارلمان رد شد چاره‌ای جز این ندید که استعفا بدهد و کنار برود تا راه برای رهبری جدید حزب محافظه کار فراهم گردد. در این شرایط آقای جانسون توانست با استفاده از سازوکار موجود و در انتخابات درون حزبی، اکثریت را در حزب محافظه کار به سود خود به دست آورد و رهبر حزب شد.

آغاز قدرت گرفتن بویس جانسون
بعیدی نژاد گفت: آقای جانسون با سیاست هایش توانست حزب را متفق و متحد سازد و به توافقی نیز با اتحادیه اروپا دست یابد و چون جریان مخالفی در حزب محافظه کار وجود نداشت، به آن معنی که در زمان وزارت خود آقای جانسون شکل گرفته بود، توانست به صورت اصولی و کلی، توافق خود با اتحادیه اروپا رابه تصویب پارلمان برساند که حتی قبلا از انتخابات اخیر مجلس، به این هدف دست یافت.
بعیدی نژاد افزود: این موضوع، واقعیت در صحنه را تغییر داد یعنی حزب محافظه کار به صورت متحد، توافقش با اتحادیه اروپا را نهایی کرد و قبل از انتخابات اخیر مجلس در مجلس هم اصول و کلیات را به تصویب رساند که خود موفقیت مهمی محسوب می‌شود.

خروج انگلیس از اتحادیه اروپا موضوعی حزبی یا فراحزبی؟
وی با بیان اینکه در این جا، دو موضوع مهم است گفت: باید به یاد داشت که موضوع خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا یک موضوع حزبی نبوده است که بتوان گفت: اعضای حزب محافظه کار، هوادار خروج یا باقی ماندن در اتحادیه اروپا هستند یا اعضای حزب کارگر، طرفدار خروج یا باقی ماندن در این اتحادیه اند.
سفیر کشورمان افزود: هواداران خروج یا باقی ماندن در اتحادیه اروپا، در هر دو حزب حضور دارند و در واقع خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، اساسا یک موضوع فرا حزبی است و اعضای هر دو حزب نسبت به هر دو گزینه هواداران خود را دارد، هرچند ممکن است در هر حزب، شمار هواداران گزینه خروج از اتحادیه یا گزینه ماندن در اتحادیه، از دیگری کم‌تر یا بیش‌تر باشد.
وی افزود: در این انتخابات آن بخش از طرفداران حزب کارگر که هوادار خروج کشور از اتحادیه اروپا بودند، ملاحظه کردند که این بار، آقای جانسون توانسته است فرمول خروج از اتحادیه را به دست آورد، یعنی به توافقی دست یابد که به تایید پارلمان هم رسید. بنابراین، مسیر آینده کشور، روشن است. اما در برابر، موضع حزب کارگر، مبهم بود و همین موضوع تا حد زیادی به سود حزب محافظه کار شد.

موضع مبهم حزب کارگر در قبال برگزیت یکی از علت‌های شکست انتخاباتی
بعیدی نژاد گفت: موضع حزب کارگر در خصوص برگزیت این بود که اگر به قدرت برسیم، در چند ماه بعد، به گفتگو با اتحادیه اروپا مشغول خواهیم شد تا توافق جدیدی به دست آید و آن گاه آن توافق را به مجلس ارائه خواهیم داد و پس از تصویب، توافق پیشنهادی به همه پرسی مردم گذارده خواهد شد. از نظر مردم، در مقابل این موضع مبهم حزب کارگر، موضع روشن حزب محافظه کار بود که توافقی را برای اجرای برگزیت ارائه می‌کرد و مهم‌تر از همه اینکه با کسب این توافق نگرانی احتمال خروج بدون توافق انگلیس از اتحادیه اروپا نیز منتفی شده بود، زیرا شماری در انگلیس نگران بودند که انگلیس ناچار شود بدون توافق، از اتحادیه اروپا خارج شود که به گفته کارشناسان خسارت بار‌ترین گزینه برای این کشور ارزیابی میشد.
وی افزود: خروج بدون توافق، براساس گزارش‌های اقتصادی، ممکن بود برای انگلیس، مشکلات فراوان پدید آورد، اما مردم ملاحظه کردند توافقی به دست آمده که همه آسیب‌های محدود کوتاه مدت احتمالی ناشی از خروج نیز در آن، محاسبه شده است. مردم فکر می‌کردند که چنین توافقی کم‌ترین آسیب را به اقتصاد انگلیس وارد می‌کند و امید هم وجود دارد که در آینده‌ای کوتاه، آن آسیب‌های اقتصادی نیز رفع شود بنابراین، رای دهندگان ملاحظه می‌کردند که در حزب محافظه کار سیاست روشنی در باره خروج کشورشان از اتحادیه وجود دارد که با توافق، هزینه‌های خروج به حداقل می‌رسد و ضمنا مهمتر اینکه بحث‌های روند خروج نیز پایان می‌یابد. بسیاری از مردم، علاوه بر این، مایل بودند که از شرایط بحران خسته کننده‌ای که نظام سیاسی بریتانیا در سه و نیم سال پس از همه پرسی برگزیت با آن دست به گرییان بود رها شوند.

برگزیت و انشقاق جامعه
سفیر کشورمان در انگلستان با بیان اینکه با همه پرسی برگزیت جامعه انگلیس دچار انشقاق شده و بحران اجتماعی و سیاسی در انگلیس پدید آمده بود گفت: ادامه این روال، خیلی‌ها را در انگلیس نگران کرده بود که ممکن است تداوم وضعیت بلاتکلیفی خسارات را بیش‌تر کند؛ لذا از آن طرف رای دهنده خود را در برابر موضع حزب کارگر می‌دید که روشن نیست و، چون اولویت مردم انگلیس در حال حاضر، تعیین تکلیف برگزیت بود، حتی هواداران خروج در حزب کارگر، از موضع حزب محافظه کار در این مورد، حمایت کردند.
وی افزود: آمار هم نشان می‌دهد که اکثریت هواداران حزب کارگر که طرفدار خروج از اتحادیه اروپا بودند به نامزد‌های حزب محافظه کار رای دادند. این افراد با این که به صورت سنتی، هوادار حزب کارگر بودند، اما، چون اولویتشان حل شدن مساله برگزیت بود، به حزب محافظه کار رای دادند.

آیا نتیجه انتخابات تایید دوباره برگزیت بود؟
بعیدی نژاد گفت: رای به حزب محافظه کار با شعار اجرای برگزیت را می‌توان نوعی تایید برگزیت نیز دانست، یعنی اکثریت مردم، دوباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را تایید کردند که البته اگر آقای جانسون نمی‌توانست به توافقی با اتحادیه اروپا دست پیدا کند که درمجلس به تصویب برسد شرایط این حزب و نتیجه انتخابات به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد، اما هنگامیکه مردم دیدند توافقی بدست آمده و کلیات آن به تایید مجلس نیز رسیده است ان را در حل بحران سیاسی کشور موثر دانستند.
سفیر کشورمان در انگلستان با بیان اینکه جمع بندی ما و واقعیات سیاسی این جامعه و نیز نمونه گیری‌هایی که در کشور شده است، این موضوع را نشان می‌دهد گفت: حصول توافق با اتحادیه اروپا موجب شد حتی کسانی که همیشه به حزب کارگر رای می‌داده اند، بخشی از آنان این بار به حزب محافظه کار رای دهند تا مساله برگزیت حل شود.
وی افزود: درصدی نیز که هوادار خروج این کشور از اتحادیه اروپا نبودند، به علت خستگی از ادامه روند خروج، به محافظه کاران رای دادند، زیرا بحران سیاسی، بسیاری را مستهلک کرده بود. از نطر آنان، تعیین تکلیف این موضوع، در اولویت بود و نمی‌خواستند دو حزب بزرگ، دوباره وارد مناقشه سیاسی شوند و برگزیت بدون راه حل بماند. حتی درصدی از آنانی که در گذشته، گزینه خروج را انتخاب نکرده بودند، برای خروج از بحران سیاسی و با توسل به راه حل نسبی که آقای جانسون به دست آورده بود، به محافظه کاران رای دادند.

جانسون و تحقق شعار اجرای برگزیت
بعیدی نژاد ادامه داد: روند جاری نشان می‌دهد با توافقی که میان دولت انگلیس و اتحادیه اروپا به دست آمده است، این کشور بزودی روند خروج کامل از اتحادیه را آغاز خواهد کرد و، چون براساس مصوبه مجلس این کشور، تا پایان ماه ژانویه برای این کار مهلت دارد، به نظر می‌رسد با اکثریت قاطع کرسی‌های مجلس که در دست دارد، دولت این کشور از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد.
وی گفت: نکته مهم این است که این خروج، به صورت برنامه ریزی شده و از طریق توافق با اتحادیه اروپا صورت خواهد گرفت. یعنی توافق‌های اقتصادی و تجاری انگلیس و اتحادیه اروپا، در زمینه‌های گوناگون دچار اختلال کلی و اساسی نخواهد شد. در اجرای توافق انگلیس با اتحادیه اروپا، یک دوره انتقالی و گذار طراحی شده است از جمله درباره نظام گمرکی در مرز ایرلند شمالی و ساختاری که باید پدید آید، و در این مدت انتقالی دو طرف درخصوص نحوه اجرای کامل ترتیبات گمرکی به توافق کامل دست خواهند یافت.

اولویت‌های اقتصادی انگلیس در پسا برگزیت
سفیر کشورمان در انگلستان در این باره افزود: می‌توان گفت که براساس نظر صاحبان صنایع و کارشناسان اقتصادی اروپایی و بین المللی، اولویت روابط اقتصادی انگلیس، کماکان با اتحادیه اروپا خواهد بود و خروج انگلیس با توافق، زمینه‌های توافقی جامع تجاری این دو طرف را فراهم کرده است. بنابراین، اولویت دولت انگلیس این است که هر چه زودتر، در آینده‌ای نزدیک، توافق جامع اقتصادی و تجاری با اتحادیه اروپا را به دست آورد.
وی با بیان اینکه اتحادیه اروپا نیز خواهان چنین توافقی است عنوان کرد: بنابراین، در آن توافق جامع، شکل روابط آینده بازرگانی دو طرف روشن خواهد شد. در کنار این موضوع، عامل اصلی که موجب خروج انگلیس از اتحادیه اروپا می‌شود، باز شدن دستش در ایجاد روابط جدید اقتصادی و بازرگانی با دیگر کشور‌های جهان است.

نقش برگزیت در باز شدن دست انگلیس برای برقراری روابط جدید اقتصادی با کشور‌ها
سفیر کشورمان در انگلستان یکی از انگیزه‌های اصلی هواداران خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را باز شدن دست انگلیس در روابط با دیگر کشور‌ها دانست و گفت: از نظر آنان انگلیس نباید محدود و وابسته به محدودیت‌های تحمیلی از سوی اتحادیه اروپا باشد. بدین ترتیب، پس از خروج از اتحادیه اروپا، انگلیس تلاش خواهد با دیگر کشور‌های جهان، وارد گفتگو‌ها و عقد قرارداد‌های بازرگانی شود و این می‌تواند شامل اقتصاد‌های بزرگ جهان همچون چین، هند، آمریکا، کانادا و کشور‌های منطقه خلیج فارس و حتی ایران باشد.
بعیدی نژاد افزود: انگلیس می‌خواهد خودش درباره این روابط جدید تصمیم بگیرد، چون از زمان عضویت در اتحادیه اروپا، هرگونه روابط کشور‌های عضو با دیگر کشور‌های غیر عضو، از طریق کمیسیون اروپایی صورت می‌گیرد و کشور‌ها به صورت انفرادی نمی‌توانند در پی این گونه روابط باشند بلکه این اتحادیه اروپاست که با دیگر کشور‌ها مثلا چین، هند و آمریکا قرارداد می‌بندد.
به گفته وی اکنون انگلیسی‌ها برای خودشان، شعار «گلوبال بریتین» را برگزیده اند که به معنای بریتانیای جهانی است، یعنی بریتانیایی که در صدد است به همه نقاط جهان دسترسی آزاد داشته باشد و با همه کشور‌های جهان، با دست باز، روابط تجاری مستقل و بدون چارچوب‌های محدود اتحادیه اروپا داشته باشد.
بعیدی نژاد گفت: هر چند گفتگو‌های بازرگانی و اقتصادی، معمولا زمان بر است و چندان باشتاب به پیش نمی‌رود، زیرا به گفتگو‌های طولانی جزئی و دقیق نیازمند است. سازمان دهی و برنامه ریزی این گونه گفتگو‌ها از کشوری به کشور دیگر، متفاوت است و زمان‌های متفاوتی بخود اختصاص میدهد، اما انگلیس تلاش خواهد کرد در زمانی کوتاه، دسترسی هایش را به بازار‌های اقتصادی در جهان، بیش‌تر کند تا بتواند محدودیت‌های ناشی از خروج از اتحادیه را به سرعت جبران و ارزش‌های اقتصادی و تجاری بیشتری را وارد جامعه انگلیس کند.

چشم انداز‌های روابط اقتصادی انگلیس در پسا برگزیت
سفیر کشورمان دراین باره گفت: کشور‌های حوزه خلیج فارس به علت داشتن منابع نفتی و ثروت روابطشان با انگلیس نزدیک است و می‌توان پیش بینی کرد که این کشور‌ها یکی از بازار‌های هدف انگلیس باشند و درباره ایران نیز انگلیسی ها، ارزیابی‌های روشنی دارند و پیش بینی می‌شود در صورت کنار رفتن و لغو محدودیت‌ها و تحریم‌ها به فرصت‌های جدید برای همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی با ایران بیاندیشند.
وی افزود: هدف گذاری دولت انگلیس بعد از انتخابات و به ویژه رهایی از قیود اتحادیه اروپا تحقق توسعه روابط خود با دیگر کشور‌ها ست و قصد دارد این هدف را با جدیت به پیش ببرد. به هر حال شاید در چند سال اخیر، دولتی با این اکثریت قاطع در مجلس انگلیس وجود نداشته است، زیرا دولت آقای جانسون، بیش از ۸۰ کرسی بیش‌تر از اکثریت را داراست و با این اکثریت قاطع، دولت از نظر سیاسی، با دشواری چندانی در ۵ سال آینده، روبرو نخواهد شد. انتخابات بعدی ۵ سال دیگر برگزار می‌شود و از منظر سیاست داخلی، دولت مشکل سیاسی برای تصویب لوایح اش در مجلس نخواهد داشت و دولت خواهد توانست سیاست هایش را به راحتی به تصویب مجلس برساند.
بعیدی نژاد افزود: به ویژه که این دولت، از موضوع برگزیت هم عبور می‌کند، زیرا قبلا مقدماتش را فراهم کرده است و بزودی بقیه روند را خواهد گذراند و با خارج شدن این کشور از اتحادیه اروپا، دیگر این موضوع برطرف خواهد شد و انگلیس، گفتگو‌ها با دیگر کشور‌ها را برای عقد قرارداد‌های بازرگانی و اقتصادی، آغاز می‌کند.

برگزیت طرحی امریکایی یا خواسته‌ای درونی؟
سفیر کشورمان در انگلستان در این باره گفت: درباره این دیدگاه که خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، پروژه‌ای آمریکایی بوده است که در نتیجه‌ی آن هم انگلیس و هم اتحادیه اروپا به نفع آمریکا ضعیف می‌شوند می‌توان گفت: زمانی که از اتحادیه اروپا و یا انگلیس ضعیف شده در پی این جدایی صحبت می‌شود، باید به موضوع قدرت اقتصادی انگلیس و اتحادیه اروپا در دوره‌ی جدید و هم به موضوع نقش انگلیس و اتحادیه اروپا در نظام امنیت بین المللی توجه کرد.
وی افزود: از منظر اقتصادی باید توجه داشت که اتحادیه اروپا و انگلیس تلاش خواهند کرد بتوانند در خصوص مفاد توافق اقتصادی و بازرگانی با یکدیگر هر چه زودتر به تفاهم دست یابند و این ضامن رشد هر دو‌طرف خواهد شد. زیرا در حال حاضر بیشتر تبادلات اقتصادی و بازرگانی انگلیس با اتحادیه اروپاست و اقتصاد دو طرف در هم تنیده است و با ترتیبات جدید این روابط کاملا از هم گسسته نخواهد شد، زیرا به سود دو طرف نیست و آن‌ها در باز تعریف روابط، به این موضوع توجه خواهند کرد.
وی افزود: اتحادیه اروپا هم به این توافق راضی است، چون مایل نیست که انگلیس از دایره روابط اقتصادی اروپا خارج شود. بنایراین باید با دقت درباره آن بحث کرد که آیا خروج انگلیس از اتحادیه اروپا با این شرایط چقدر باعث تضعیف روابط اقتصادی دو طرف خواهد شد.

برگزیت و اینده پیمان‌های امنیتی
بعیدی نژاد در این باره گفت: زمانی که بحث امنیت اروپا مطرح می‌شود موضوع کاملا متفاوت است. نه تنها انگلیس علاقه‌مند نیست که در حوزه امنیت بین‌المللی و امنیت اروپایی از اتحادیه اروپا فاصله بگیرد بلکه همواره خود مقامات انگلیسی در حوزه امنیت بین‌المللی و امنیت اروپایی تاکید داشته اند که انگلیس حتی پس از خروج از اتحادیه روابط خود با اروپا در این عرصه را حفظ می‌کند. نشان این امر نشست ناتو قبل از انتخابات پارلمانی انگلیس بود. دلیل اینکه این علاقه وجود داشت هم از طرف انگلیس و هم از طرف اعضای ناتو که این اجلاس در لندن برگزار شود یک پیام مهم و نمادین داشت و آن اینکه فارغ از اینکه انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شود یا نشود در حوزه بحث امنیت اروپایی، فرآتلانتیک و امنیت بین المللی کما کان ارتباط انگلیس با اعضای ناتو حفظ خواهد شد؛ بنابراین با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، در حوزه امنیتی انگلیس اروپا را ترک نخواهد کرد، بلکه شاید انگیزه‌های مضاعفی ایجاد شود که این پیوند‌ها را تقویت کند.