طاهر شعبانی از گروه کاریکاتور مداد قرمز تا مسابقات جهانی گفت

طاهر شعبانی ، تصویرگر، انیماتور و کارتونیست ، متولد ۱۳۵۸ همدان و فارغ‌التحصیل رشته گرافیک از دانشکده شهید مفتح همدان است.

وی مدتی در صدا و سیمای همدان به فعالیت در زمینه انیمیشن پرداخت و در سال ۱۳۸۰ به صورت جدی وارد عرصه کارتون و کاریکاتور شد و در ادامه فعالیت هایش با خبرگزاری‌ها و مطبوعات از جمله خبرگزاری فارس و روزنامه جام جم همکاری کرد.

علاوه بر این، با ناشرین متعددی از جمله انتشارات مدرسه و مجلات رشد (رشد نوآموز، دانش آموز و نوجوان) در زمینه تصویرگری کتاب همکاری کرده است. شعبانی تاکنون در مسابقات و جشنوارهای متعددی هم حضور داشته و موفق به کسب چندین جایزه ملی و بین المللی نیز شده است که از جمله آنها می توان به لوح افتخار و مدال جشنواره «یومیوری شیمبون» ژاپن ۲۰۰۶ اشاره کرد.

شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی و برپائی سه نمایشگاه انفرادی از آثارش، از دیگر فعالیت های این هنرمند بوده است. طاهر شعبانی اخیرا موفق به کسب جایزه ویژه دهمین جشنواره کارتون و کاریکاتور جوان ایرانی شد.

به گزارش شیرین طنز ، ایران کارتون، به همین بهانه با وی گفتگویی انجام داده که می خوانید.

چه طور شد که کارتونیست شدید ؟

از هفت سالگی علاقمند به نقاشی و طراحی بودم و این علاقه با من همراه بود تا در سال ۱۳۷۶ وارد هنرستان هنرهای تجسمی همدان شدم و در آنجا با «محمود نظری» دوست کارتونیست و کاریکاتوریستم آشنا و همکلاسی شدم.

بیشتر کاریکاتور معلم های مان را می کشیدیم. ایشان موضوعی کار می کردند و من هم بیشتر کاریکاتور چهره می کشیدم تا اینکه با پیشنهاد محمود نظری و با همراهی دوست دیگرمان «علی پاک نهاد» گروه کاریکاتور «مداد قرمز» را تشکیل دادیم و تصمیم به برپائی نمایشگاه کاریکاتور همدان گرفتیم. بدین ترتیب به صورتی جدی وارد عرصه کارتون شدیم.

اولین کارتونی که کار کردید چه بود؟ یادتان هست؟

کارتونی با موضوع آب بود که فکر کنم سال ۱۳۷۸ برای هفته نامه «پیک همدان» کشیدم.

آرزوی کودکی تان چه بود ؟

هر کودکی آرزوهای زیادی در آن مقطع سنی دارد ولی بیشتر آرزوی بزرگ شدن و نقاش شدن را داشتم. البته در آن موقع، تنها تصورم از کار در زمینه رنگ و خط و نقش، نقاشی بود.

اکنون چه آرزویی دارید ؟

مردم در صلح و آرامش زندگی کنند و اینترنت هم قطع نشود.

البته این دومی را نمی توان آروز تلقی کرد بلکه یک خواسته است و به نظر می رسد دارید از روی مزاح و شوخی نشأت گرفته از همان روحیه طنز کارتونیستی تان مطرح می کنید؟!

باور کن الان همین آروز را دارم.

اولین جایزه شما چه بود؟

در جشنواره هنرهای تجسمی در بخش طراحی اول شدم.

آخرین جایزه شما چه بود؟

جایزه ویژه دهمین جشنواره کارتون و کاریکاتور جوان ایرانی در بجنورد بود. معمولاً در جشنواره ها و مسابقات، خیلی کم شرکت می کنم مگر اینکه با تمرکز و فکر و ایده خوبی بتوانم کاری با کیفیت ارائه کنم.

آخرین کاری که دست گرفته اید چیست ؟

دارم به جشنواره ترامپیسم فکر می کنم.

شما به شکل دیجیتال کار می‌کنید یا دستی؟

اوائل به صورت دستی کارمی کردم اما اکنون به خاطر سرعت در کار، اتودها را به صورت دستی می زنم اما کار نهائی را به صورت دیجیتالی انجام می دهم.

از چه ابزار و نرم‌ افزاری استفاده می‌کنید؟

فتوشاپ

آیا کاریکاتور و کارتون ایده پردازی را می‌توان آموزش داد؟

بله . قطعاً.

بیشتر ایده برایتان مهم است یا تکنیک ؟

در نگاه اول، ایده مهم است ولی در کل هر دو مهم اند. زیرا ایده ای به ذهن مان می رسد که اجرایی خوب می طلبد اما اگر اجرا ضعیف باشد ، آن ایده مضمحل می‌شود. گاهی اوقات هم ایده ای نه چندان خوب را می توانیم با اجرائی عالی در بیاوریم.

شکل گیری ایده در کار شما چگونه اتفاق می افتد ؟

از هر چیزی ممکن است ایده ای به ذهن متبادر شود. ممکن است سکانسی از یک فیلم باشد یا در کوچه و خیابان. یا اینکه در گفتگویی دو نفره شکل بگیرد و یا از اتود‌زدن‌ها روی کاغذ.

از نظر شما و متخصصان امر، ویژگی اصلی یا نقطه عطف آثار شما از لحاظ فرم و اجرا و محتوا چیست؟

درهر دوره ای، یک طور فکرکرده اند. اوائل می گفتند کارتان فان است و بعد گرایش های مختلف مطرح شد اما الأن بیشتر بحث تحلیل، طنز و طعنه در کارم مطرح است.

به طور معمول چه قدر روی یک اثر کار می‌کنید؟

بستگی به ایده دارد. شاید یک سری عوامل هم در حین اجرای کار دخیل شوند و باعث شوند که تغییراتی در کارم بدهم. بعضی کارهایم نیز دو سه روز زمان می برند؛ نه اینکه همه آن وقت سرکارم باشم. گاهی ممکن است بعد از چند روز به نتیجه بهتری برسم. به طور معمول دو روز بعد از ایده یابی به نتیجه قطعی می رسم و کار را اجرا می کنم.

فرم پیچیده یا ساده ، به پیچیدگی و ساده بودن ایده هم ارتباط دارد ؟

بله ارتباط دارد. اگر آثار نقاشی «رنه ماگریت» را دیده باشید، مشاهده می کنید، موضوعاتی که در نقاشی هایش به آنها می پردازد، با تکنیک هایش همسان هستند. اگر این موضوعات با تکنیک دیگری اجرا شوند، ممکن است این قدر جذاب نباشند.

به نظرم، تکنیک و ایده باید با هم هماهنگ باشند. گاهی کارتونی فان کار می کند که بامزه است ولی گاهی ، کارتونی طنز سیاه کار می کند که خطوط و تکنیک اش با ایده اش همخوانی ندارد.

به نظرشما اثر هنری چقدر باید متکی به فرم و ایده باشد و چقدر در خدمت ارائه محتوا ؟ آیا قائل به ارجحیت و اهمیت یکی از این بحث ها بر دیگری هستید ؟

یک کاریکاتور ممکن است با چند خط ساده یک مفهموم جدی و عمیق را برساند. یک کارتون خوب ، لزوماً نیازمند به فرم نیست بلکه بیشتر مبتنی بر محتوا است.

یا اینکه زاویه دید هنرمند به موضوع مهم است ؟

کاریکاتور چندان قائل به فرم خاصی نیست و ممکن است تکنیک و سبک کاری هنرمندی طوری باشد که قائل به داستانی باشد ولی از لحاظ کلی ، قائل به فرم خاصی نباشد.

قصد دارید در مسابقه بین المللی کارتون و کاریکاتور ترامپیسم شرکت کنید ؟ آثاری با این موضوع کار کرداه اید ؟

بله ؛ دارم به انجام کارهایی فکر می کنم.

ارزیابی شما از مسابقه بین المللی کارتون و کاریکاتور ترامپیسم چیست ؟

به نظرم وقتی که قضیه «ترامپ» پیش می آید، یک نوع دیکتاتور و ابرقدرتی در ذهن همه کارتونیست ها، بخصوص کارتونیست های ایرانی، متبلور می شود و علاقه دارند که چند کاریکاتور درباره ترامپ بکشند. ترامپ، همیشه کشورما را به چالش کشیده و هتاکی کرده است. بنابراین، شرکت کارتونیست ها در این مسابقه، در روندی که ترامپ درباره مردم و کشور ایران در پیش گرفته است ، مهم و تأثیرگذار است.

بهترین کاریکاتوریست خارجی از نظر شما کیست؟

«کینو» و البته «موردیلو» را هم خیلی می پسندم.

از کار کدام هنرمند ایرانی خوش تان می‌آید؟

کارتونیست های ایرانی عمدتاً خوب اند و عمدتاً در جشنوارهای خارجی هم مقام آورده اند و یک پای این جریانند.

بهترین فیلمی که دیده‌اید؟

فیلم خوب که زیاد دیده ام ولی اگر بخواهم چند تا اسم ببرم باید اشاره کنم به فیلم های : گرینچ، کوکو، افسانه هزار و نهصد، آپو کالیپتو (آخر الزمان) و کتاب سبز.

بهترین بازیگر ایرانی و خارجی مورد نظر شما چه کسانی هستند ؟

از ایرانی ها، بازی های علی نصیریان، شهاب حسینی، رضا کیانیان و پرویز پرستوئی را دوست دارم. ازخارجی ها نیز«آل پاچینو»را.

بهترین کتابی که خوانده‌اید چه بود؟

«دنیای دیوانه دیوانه» اثر «شل سیلور استاین».

با کدام یک از هنرمندان ایرانی بیشتر در ارتباط هستید؟

با دوستان همشهری کارتونیستم محمود نظری ، علی پاک نهاد و اکبر تراب پور.

نظرشما درباره سایت ایران کارتون چیست؟

بهترین سایت کاریکاتور و کارتون دنیا است به خاطر اینکه اولین سایت کارتون بود که راه افتاد و کسانی بواسطه این سایت کارتونیست شدند. البته کیهان کاریکاتور، که دیگر منتشر نمی شود، یک نوع آموزش تخصصی کاریکاتور به مخاطبین ارائه می داد.

آقای طاهر شعبانی صحبت خاصی دارید ؟

دو نکته هست که دوست دارم مطرح کنم .یکی اینکه، کارتونیست های ایرانی، که خیلی خوبند و کم هم نیستند، جائی برای ارائه کارهای شان داشته باشند. ارائه کارهایشان فقط به جشنواره و نمایشگاه محدود نشود چون یک هنرمند کارتونیست ، جایش میان مردم است. البته ایران کارتون از حقوق هنرمندان دفاع می کند ولی این جریان باید تا حدودی منظم تر صورت گیرد. بهتر است که انجمن صنفی کاریکاتور هم تشکیل شود.