نقل‌گیری در امتحان؛ فرهنگ ریشه‌دار و آینده تاریک/ عوامل نقل‌گیری در مراکز تحصیلی و تعلیمی

گرفتن نقل در امتحانات به یک فرهنگ ریشه دار در میان دانشجویان و دانش آموزان افغانستان مبدل گردیده است، به گفته آگاهان، عوامل و دلایل مختلف سبب شده تا نقل گیری به یک فرهنگ ریشه دار در فضای اکادمیک کشور مبدل گردد، که این امر برای آینده تحصیلی کشور بسیار مضر خواهد بود. خبرنگار آوا در بلخ، در جریان امتحانات سالانه، با شماری از آگاهان، روان‌شناسان،...

گرفتن نقل در امتحانات به یک فرهنگ ریشه دار در میان دانشجویان و دانش آموزان افغانستان مبدل گردیده است، به گفته آگاهان، عوامل و دلایل مختلف سبب شده تا نقل گیری به یک فرهنگ ریشه دار در فضای اکادمیک کشور مبدل گردد، که این امر برای آینده تحصیلی کشور بسیار مضر خواهد بود. خبرنگار آوا در بلخ، در جریان امتحانات سالانه، با شماری از آگاهان، روان‌شناسان، اساتید دانشگاه، دانشجویان و دانش‌آموزان مصاحبه کرده است. آنان ترویج نقل در فضای علمی را خطری جدی برای آینده کشور می‌خوانند و خواهان توجه مسوولین به ریشه‌کن کردن عوامل زمینه‌ساز آن گردیدند. خدیجه محمدی روانشناس و استاد دانشگاه بلخ، با اشاره به علت نقل‌گیری دانش‌آموزان و دانشجویان از لحاظ روانشناسی، نداشتن هدف و انگیزه برای درس خواندن و نبود اعتماد به نفس را زمینه ساز نقل گرفتن در امتحانات عنوان کرد. به گفته وی زمانی که دانشجو با مشکلات فوق وارد فضای آموزشی می گردد، ناگزیر است برای کامیاب شدن و ارتقا به صنوف بالاتر دست به نقل در امتحان بزند. به گفته این روانشناس، عوامل دیگر نقل‌گیری وجود مشکلات در فضا و سیستم آموزشی کشور است که زمینه‌ساز نقل‌گیری دانشجویان را در امتحانات فراهم می‌سازد. محمدی اهمیت بیش از حد به نمره و درجه در دانشگاه ها و مکاتب کشور به جای توجه به استعداد، مهارت، خلاقیت و خروش دانشجویان و دانش آموزان را عامل اصلی نقل گیری دانست که فرد برای به دست آوردن نمره و درجه بهتر در امتحان به نقل پناه می‌برد. او همچنین سخت بودن امتحان و آوردن سوالات بسیار دشوار از سوی شماری از آموزگاران را از دیگر علل نقل گیری دانشجویان عنوان کرد و گفت: شماری از اساتید سوالات عجیب و غریبی در امتحان می آورند؛ در حالی که روزمره بالای آن درس ها تاکید نداشته‌اند. تبدیل شدن نقل به یک فرهنگ در میان دانشجویان از دیگر دلایلی است که این روانشناس به آن اشاره کرد و گفت: نقل در میان دانشجویان چنان ریشه دوانده است که اگر دانشجویی به دیگری نقل ندهد، نشان دهندۀ بی فرهنگی او محسوب می‌گردد. محمدی عادت کردن به نقل گیری شماری از دانشجویان و دانش آموزان را از دیگر عوامل آن یاد کرد که حتی با وجود یاد داشتن جوابات دست به نقل می زنند. این روانشناس وجود مضامین بی ارزش در نصاب تعلیمی و تحصیلی کشور را عامل دیگر نقل می داند که بنا به بی ارزش بودن مضمون دانشجو وقت برای خواندن آن نمی گذارد و در امتحان نقل می گیرد. به گفته او شرایط سخت رقابتی در مراکز اکادمیک و علمی کشور سبب گردیده تا دانشجو برای اینکه مورد تمسخر و تحقیر هم‌قطاران قرار نگیرند دست به گرفتن نقل و نمره گرفتن می زند. محمدی می گوید تنفر شماری از دانشجویان از استاد، مضمون و خشک بودن شماری از مضامین درسی از دیگر مشکلاتی است که بستر نقل گیری را در ذهن دانشجو فراهم می سازد. در کنار این شماری از دانشجویان و دانش آموزان بلخ با نگرانی از افزایش نقل گیری از سوی دانشجویان و دانش آموزان می گویند که نقل گیری در مراکز تحصیلی و تعلیمی بسیار سخت رواج یافته است که برای آینده تحصیلی افغانستان خطرناک است. آنان تاکید می کنند که علاوه بر نقل، رشوه دادن، واسطه کردن شماری از مقامات برای گرفتن نمره خوب هنوز در دانشگاه های کشور وجود دارد که سبب تلف شدن حق شماری از دانشجویان می گردد. در این میان اسدالله همراز دانشجوی دانشگاه بلخ می گوید که نقل دادن و نقل گرفتن از جمله تقلب به شمار می رود و دانشجوی که نقل می کند هم در حق خود و هم در حق دیگران ظلم می کند و دلیل اینکه دانشجویان نقل می کنند به استاد بر می گردد. در همین حال سهیل، دانش آموز لیسه باختر در شهر مزارشریف می گوید: زمانی که یک دانش آموز درست درس نخواند در امتحانات نمره کم می گیرد و این دلیل می شود که پیش دوستان و فامیل خود کم بیاید، بنابراین مجبور می شود که برای کم نیامدن پیش آنان دست به نقل بزند. به گفته او خانواده هایی که بالای فرزندان شان فشار می آورند تا در امتحانات نمرات بالا کسب کنند اگر و کسب نکنند از سوی والدین شان تنبیه می شوند، مجبورند دست به نقل بزنند. این دانش آموز از خانواده ها می خواهد که فرزندان‌ شان را زمانی که نمره بالا نمی گیرند تنبیه نکنند بلکه آنان را به درس خواندن تشویق نموده و زمینه‌ای برای آنان ایجاد کنند که بتوانند به شکل بهتر، درس بخوانند. شمار دیگری از دانشجویان ضعف مدیریتی تعدادی از اساتید را عاملی زمینه ساز برای نقل دانشجویان در زمان امتحان می دانند و می گویند اگر استاد در صحنه امتحان کنترول مدیریت داشته باشد زمینه نقل فراهم نمی گردد. غلام رضا پژوه دانشجو دانشگاه بلخ، نداشتن مهارت و جرأت نقل را، دلیل بر گرفتن نقل می خواند و می گوید که من به دلیل نداشتن مهارت و جرأت نمی توانم نقل بگیرم. پژوه گفت: من در دوران مکتب کمی نقل می کردم که یکبار گیر رفتم و از آن خاطره خوشی ندارم، از آن هنگام به بعد دیگر نقل نکردم. این دانشجو دلیل نقل گرفتن دانشجویان امروزی را تنبلی و ضعف مدیریت بعضی استادان می داند و می گوید: همان گونه که در اساتید روزمره درست درس داده نمی توانند در صحنه امتحان نیز درست کنترول نمی کنند که این عمل آنان منجر به نقل گیری دانشجویان می شود. به گفته پژوه نداشتن امید و آرزو به آینده، بحران ها و مشکلات کشور و تشویق نشدن دانشجویان از طرف والدین دلایلی اساسی اند که مانع درس نخواندن دانشجویان گردیده و آنان را مجبور به گرفتن نقل می کند. حبیب الله نظری، دانشجوی رشته ژورنالیزم دانشگاه بلخ می گوید: خودم نه نقل می گیرم و نه به کسی در صحنه امتحان نقل می دهم و کسانی که نقل می کنند آنان اعتماد به نفس ندارند و یا اعتماد بنفس پائین است. نظری می گوید: دانشجویان زمانی که بی انگیزه درس می خوانند درس را یاد نمی گیرند و روز امتحان به دلیل یاد نگرفتن دروس به نقل گیری می پردازند به گفته این دانشجو در واقع این استادان هستند که زمینه نقل را فراهم می کنند، استادانی که روز امتحان برای اخذ امتحان حضور پیدا می‌کنند، اگر توانایی کنترول دانشجویان، حین امتحان را داشته باشند، زمینه نقل مهیا نخواهد شد و بر عکس اگر استادان کنترول نداشتند اینجاست که زمینه نقل به وجود می آید. او نداشتن انگیزه و هدف و گذاشتن دروس به شب امتحان را دلیل درس نخواندن دانشجویان دانست و می گوید که دانشجویان دروس را برای نزدیک شدن امتحان و شب امتحان می گذارد که این کار آنان سبب می شود آنان از درس عقب بمانند. دوازده سال درس خواندن در مکاتب افغانستان و سپس بی سواد فارغ شدن شماری از دانش آموزان مشکل است که در تمام ولایات کشور وجود دارد، معضلی که تاکنون به آن پرداخته نشده است اما صدمه جدی برای آینده کشور دارد. فاطمه نام دارد امسال از مکتب در بلخ فارغ شده است، او در پاسخ به مروج بودن نقل در مکاتب بلخ گفت: نقل گیری در مکاتب خیلی زیاد است، و دانش آموزان با گرفتن نقل از یک صنف به صنف دیگر ارتقا می یابند. او گفت که در هیچ امتحانی نبوده است که من و هم صنفانم نقل نکرده باشیم و زمینه و فضای نقل نیز فراهم است. فاطمه با اشاره به گرفتن نقل در امتحان سالانه امسال شان گفت: در تمام امتحانات نقل گرفتیم چون صنف دوازه بودیم استادان به ما زیاد سختگیری نمی کرد، اما استاد ریاضی اجازه نقل را نمی داد ولی ما جوابات را به روی پنسل پاک نوشته کرده بین همدیگر تبادله کردیم و استاد ما متوجه نشد. به گفته او امسال که سال اخیرشان در مکتب بوده است و مجبور بوده برای راه یافتن به دانشگاه و سپری کردن امتحان کانکور آمادگی کانکور را در یکی از آموزشگاه ها بخواند و در امتحان مکتب برای کامیاب شدن مجبور بودند نقل بگیرند. فاطمه با وجود که از نقل گرفتن در امتحان سخت ناراض است می گوید: روزمره در مکتب استادان مسلکی نداریم، استادان خلاف رشته تدریس می کنند، مجبور هستیم در مکتب حضور نداشته باشیم و به صنف های آموزشی خارج مکتب شرکت کنیم. او می گوید شمار از استادان مکتب خود برای اینکه اگر شاگرد ناکام یا مشروط نشود و او مجبور به گرفتن دوباره امتحان از او نگردد، زمینه نقل را فراهم می سازد. فاطمه گفت: شمار زیاد دانش آموزان بعد از فراغت از صنف دوازه حتی توان خواندن خط فارسی را ندارد که علت آن نقل گرفتن و ارتقای بی جا از یک صنف به صنف دیگر است. او از وزارت معارف می خواهد تا اساتید مسلکی را به جای اساتید غیر مسلکی در مکاتب بفریستند تا وضعیت تعلیمی کشور بهبود یابد. از سوی هم مبینه ساعی، استاد دانشگاه بلخ، به آوا گفت که نقل کردن دانش جو یا دانش آموز عادت یا وسیله برای فریب دادن خود و طرف مقابل (استاد) است. به گفته او اصلا دوست ندارم که در صنف دانشجو و استاد حاضر باشند اما برخوردشان صادقانه نباشد. حداقل انصاف میان دانشجویی که زحمت کشیده و آنی که راحت خوابیده وجود داشته باشد. این استاد دانشگاه افزود که او نه تنها از این برخورد غیر اصولی عده‌ای از دانشجویان ناراحت نمی شود بلکه نگرانی وی از آینده آنان است. ساعی همچنین افزود که تنها نقل نه بلکه واسطه کردن و رشوه دادن برای گرفتن یک نمره هم مایه نگرانی است که هنوز در مکان های اکادمیک کشور وجود دارد. وی امیدوار است دانشجویان و مسوولین نهاد های آکادمیک این روش نا مناسب را جدا نظارت کنند و اجازه حق تلفی را ندهد. این استاد دانشگاه ریشه نقل گیری در امتحانات را آلوده بودن فضا و مکان های تحصیلی می داند که دانشجو از آن سوءاستفاده می کند و دست به نقل گیری می زند. در سال های اخیر با فراهم شدن دسترسی به اینترنت، شبکه های اجتماعی نیز شماری از دانشجویان را از درس خواندن دور می سازد و دانشجو برای کامیاب شدن از هر وسیله ای کار می گیرد.

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه افغانستان

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!