فرکانس‌ها آزاد نباشند، شبکه 5G جان نمی‌گیرد

در سومین رویداد تهران هوشمند بیش از ۱۲ پنل با موضوعات مختلف برگزار شد، صبح روز سه‌شنبه پنل «عدم قطعیت‌های توسعه نسل پنجم ارتباطات ۵G در شهرهای هوشمند» با حضور نسترن محسنی معاون امور رادیویی تنظیم مقررات، محمود جراحی عضو شورای راهبردی تهران هوشمند و مرتضی طاهری بخش معاون فنی و توسعه شبکه شرکت ارتباطات سیار برگزار شد و آن‌ها چالش‌هایی که در این حوزه وجود دارد را مورد بررسی قرار دادند.

تحمیل هزینه سه برابری به اپراتورها

محمود جراحی عضو شورای راهبردی تهران هوشمند در ابتدای این پنل گفت: در کشور ما این ادعا وجود دارد که اکنون اهالی تلکام سرویسی به مردم ارائه می‌دهند که فاصله معناداری با دنیا ندارد، دلیل این اتفاق صرفا سرمایه گذاری است اگر این اتفاق رخ نداده بود قطعا تکنولوژی به راحتی به دست مردم نمی رسید.

وی افزود: سرمایه گذارها برای سرمایه گذاری در این حوزه آماده نیستند، نمی دانند باید به این حوزه ورود کنند یا نه؟ نمی دانند زیرساخت ها برای ورودشان آماده است یا نه؟ این یکی از نبود قطعیت های مهم در حوزه سرمایه گذاری کلان است.

جراحی با تاکید بر این که در دنیا بهره‌مندی از فرکانس و اسمارت فون را مانند حقوق بشر، حق تمامی افراد می‌دانند و این امکان باید خیلی راحت در اختیار آن ها قرار گیرد گفت: اکنون ما در حاکمیت بر سر مسائلی مانند فرکانس درگیری داریم و این موجب شده تا هزینه سه برابری بر اپراتور تحمیل شود که این مساله از سود سرمایه‌گذار کم می‌کند، این در حالی است که فرکانس در دست عده‌ای است که آن را تحویل نمی‌دهند، در این شرایط فشارها بیشتر روی سرمایه گذار است.

وی خاطرنشان کرد:IOT و ۵G در کنار یکدیگر هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) را به وجود می‌آورند، اگر AI وجود نداشته باشد هیچکدام از این دو تکنولوژی پیشرفت نخواهند کرد، اعلام شده که دنیا با کمبود ۲ میلیون متخصص AI رو به رواست و ما برای پیشرفت در این حوزه باید به سرعت برنامه تقویت ۵۰ تا ۱۰۰ هزار متخصص AI را در دستور کار قرار دهیم. مساله بعدی داده هایی است که قرار است در زمان توسعه اینترنت نسل پنجم وارد دیتاسنترها شود، اکنون هیچکدام از دیتاسنترهای ما توان، ظرفیت و تخصص مورد نیاز در این حیطه را ندارند.

اپراتورها باید خودشان را برای نسل بعدی شبکه آماده کنند

زمانی که از شهر هوشمند و نسل پنجم ارتباطات ۵G صحبت به میان می‌آید، تلاقی ان دو بحث را کنار هم می‌بینیم. بنا بر اعلام سازمان ملل متحد اکنون ۵۵ درصد جمعیت دنیا در شهرها مستقر شده‌اند و تا چند سال دیگر این عدد به ۷۰ درصد ارتقا پیدا می‌کند. با این برآورد بالغ بر ۲.۵ میلیارد نفر در کلان شهرها حضور پیدا خواهند کرد. برای مدیریت این افراد و منابعی که قرار است توزیع شود باید از بستر ارتباطات استفاده کرد.

نسترن محسنی معاون امور رادیویی تنظیم مقررات با اشاره به این که ۵G منجر به تحقق شهر هوشمند می‌شود، گفت: از منظر رگولاتوری بیزینس مدل موفق اپراتورها زمانی شکل می‌گیرد که میزان تقاضا زیاد باشد. صنایع عمودی و یوز کیس‌ها (شناسایی موارد کاربرد سیستم و نیازهایی که قرار است برآورده سازد) هستند که تحقق فایو جی را مقرون به صرفه و توسعه آن را ممکن می‌ کنند، اپراتورهای ما به تازگی اینترنت نسل۴ را عرضه کرده‌اند حالا که باید خودشان را برای نسل بعدی اینترنت آماده کنند، نیاز به سرمایه دارند، زمانی باید این بستر آماده شود که تقاضا از سوی مردم وجود داشته باشد.

وی تصریح کرد: با توجه به تحریم‌های ظالمانه این‌ موارد جزو نبود قطعیت‌ها است، برای موفقیت در عرضه و توسعه ۵G باید رگولاتوری بخش‌های مختلف با هم حرکت کنند، تدوین ضوابط و مقررات در حوزه توسعه ۵G از رگولاتوری وازرت ict می‌گذرد اما دیگر صنایع نیز باید در این بین ایفای نقش کنند، توسعه تعاملات بین رگولاتوری‌ها رمز موفقیت در این کار است.

معاون امور رادیویی تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی خاطرنشان کرد: زمانی صحبت از هوشمندسازی به میان می‌آید که بتوانیم دیتا را روی زیرساخت ارائه دهیم اما کدام دیتا؟ دیتای ارتباطات یا دیتای مدیریت شهری؟ چه میزان از این دیتاها آزاد شده‌اند؟ کسب و کارهای جدید با تحلیل داده و پیدا کردن نقطه عطف داده‌هایی که از سورس‌های (منشا) مختلف بیرون می‌آیند شکل می‌گیرند.

وی اظهار داشت: برای توسعه تکنولوژی نسل پنجم، باندهای مختلف زیر یک گیگ و بالاتر در فرکانس ۱۷.۲۵گیگاهرتز در نظر گرفته شده که این اتفاق بزرگی است. ما باید بدانیم در این حوزه چقدر فرصت داریم و چطور باید برای آن برنامه‌ریزی درستی انجام دهیم، این میزان پهنای باند برای واگذاری به سرویس‌های ۱۲گیگ به شکل جهانی (global) انجام می‌شود اما بر اساس مقررات ارتباطات رادیویی کشور ما در سرویس ۵ گیگ نیز قرار دارد و این فرصت برای ما فراهم است که بتوانیم سرویس‌های فعالی که در این باندها هستند را جا به جا کنیم و به حوزه ۵G تخصیص دهیم.

محسنی ادامه داد: تخیله یک باند فرکانسی و رجعت دادن دادن فعالان روی این سرویس به سمت دیگر یعنی هزینه، این‌ها نیاز به برنامه ریزی دارند، نزدیک دو سال زمان برای بهسازی باندهای فرکانسی زمان داریم، وقتی صحبت از باند ۷۰۰ -۸۰۰ به میان می‌آید ما با یک توقف رو به رو می‌شویم که کار را کمی سخت می‌کند، البته ما این مساله را عدم قطعیت نمی‌دانیم و سعی در حل کردن مساله این فرکانس ها داریم.

وی گفت: ضمن این که باند ۳.۵ گیگاهرتز در اختیار دارندگان پروانه FEW (پروانه انتقال داده مبتنی بر فناوری بیسیم ثابت) قرار گرفته است، ما این را فرصتی می‌دانیم برای این که شبکه های اینترنت به سمت ادغام شدن با هم پیش روند تا بتوانیم از بستر بی‌طرفی دارندگان پروانه‌ نسبت به فناوری استفاده کنیم. توسعه نسل پنجم ارتباطات ۵G هزینه بالایی دارد و اپراتورها نمی‌‎توانند به شکل انفرادی پیش بروند چرا که اکنون نیز تعدد، نصب و پیاده‌سازی سایت‌ها از مشکلات اپراتورها به حساب می‌آید. به همین دلیل نیاز است که اپراتورهای تلفن همراه به شکل مشترک به استقبال نسل پنجم اینترنت بروند.

محسنی تاکید کرد: مدیریت شهری، محیط زیست و انرژی اتمی جزو مجموعه ‌هایی هستند که درباره نصب و پیاده‌سازی سایت قوانینی دارند و برای نصب هر دکل تازه نیاز به مجوز است، اگر قرار باشد هر اپراتور به صورت جداگانه فعالیت کند قطعا به مشکل برمی‌خورد. تا امروز دست در دست شدن اپراتورها با الزام رگولاتور همراه بوده و در مباحث نسل‌های رگولاتوری بحث الزام کم رنگ شده و بیش از گذشته مباحث تشویقی مطرح است، الزامات زمانه ای که در آن زندگی می کنیم و همینطور ۵G اپراتورها را به این سمت می‌برد که در موضوعات کلان به شکل مشترک پیش بروند.

معاون رادیویی سازمان تنظیم مقررات اشاره کرد: برای توسعه هر فناور، به آمادگی نیاز است، ما به عنوان رگولاتور به این مساله ورود کرده و جلسات متعددی را با صنایع برگزار کرده‌ایم، از مردادماه امسال مطالعات ما به پایان رسید و به سمت برنامه‌ریزی اولیه برای طراحی نقشه راه حرکت کردیم، این برنامه را اکنون به بخش‌های مختلف منعکس کردیم تا نظرات آن‌ها را نیز جمع‌بندی کنیم.

وی گفت: تا سال ۲۰۲۱ به شکل پایلوت ۵G را توسعه می‌دهیم تا سال ۲۰۲۴ به پوشش خوبی دست پیدا کنیم، توسعه نسل پنجم ارتباطات به این شکل نیست که به صورت یکباره تمام کشور را پوشش داد، این کار مدل‌های متفاوتی دارد و در ابتدای راه قطعا به شکل هات‌اسپاتی انجام می‌شود و رفته رفته شکل آن تغییر می‌کند.

فرکانس‌ها آزاد نباشند، شبکه ۵G جان نمی‌گیرد

‌یکی از پایه‌های مهم در توسعه اینترنت ۵G اپراتورها هستند. سرمایه گذاری اپراتورها و حرکت‌شان در این مسیر است که می‌تواند به این کار سرعت دهد. مرتضی طاهری‌بخش معاون فنی و توسعه شبکه شرکت ارتباطات سیار در این پنل گفت: سال ۹۳ همراه با اپراتور ایرانسل اینترنت ۳g و ۴g را وارد کشور کردیم اما زمان بهینه‌سازی نمی‌دانستیم KPI (تعریف شاخص کلیدی عملکرد) چیست، نمی‌خواستیم از رابط‌ها نیز استفاده کنیم، امروز با افتخار می‌گویم با این‌که ۵G هنوز وارد کشور نشده اما نشست‌هایی برگزار می‌شود که نوید خوبی از آینده این تکنولوژی در کشور می‌دهد.

وی افزود: اولین بحث به فرکانس‌ها مربوط می‌شود، فرکانس‌هایی که آزاد نیستند و تا آزاد نباشند شبکه جان نمی‌گیرد. ۵G قرار است تاخیر زیر ۱۰میلی‌ثانیه را به کاربر تحویل دهد و بناست پایداری آن نزدیک به ۱۰۰درصد باشد چرا که باید سرویس‌های پر ریسکی روی آن ارائه شود. پایدار نگه داشتن شبکه برای توسعه این نسل از ارتباطات کار سختی است و ما باید از الان برای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ آماده باشیم تا زمانی که توسعه گسترده‌تر در سال‌های ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۵ اتفاق بیفتد.

طاهری بخش ادامه داد: رساندن فیبر به سایت‌های تلفن همراه و طراحی دیتا سنترهای قوی بحث موثر بعدی است که شاید با آمدن ۵G شاید دیگر نتوان از دیتاسنترهای جداگانه استفاده کرد و نیاز باشد تا محلی از شهر را به دیتا سنتر تبدیل کنیم، این‌ها بحث‌های جدی است که باید به آن پرداخته شود.

وی اظهار داشت: یکی از عدم قطعیت‌های اصلی توسعه نسل پنجم ارتباطات در حوزه صنعت است که اگر صنایع از دیتا استفاده نکنند یا دیتایی به واسطه فعالیت آن‌ها تولید نشود، اپراتورها باید شبکه‌های‌ خود را خاموش کنند، ما هنوز نمی‌دانیم باید چه سرویسی را به مخاطب ارائه دهیم و او چه انتظاراتی در این حوزه دارد. ۵G نیاز به سه لایه سرویس دارد. باند فرکانسی ۳.۵ برای رساندن اینترنت به تقاطع چهارراه مورد نیاز است، برای داخل ساختمان باید از باندهای ۲۶-۲۸ و ۶ گیگاهرتز استفاده کرد و برای پوشش سراسری قطعا به باند ۷۰۰-۸۰۰ نیاز داریم که اکنون در دست صدا و سیما است و نمی‌توان از آن استفاده کرد.

طاهری در پایان با اشاره به این که در کشور ما نمونه موفقی از سرمایه‌گذاری مشترک اپراتورها دیده نمی‌شود، افزود: اگر سیاست‌های تشویقی از سوی رگولاتوری اعمال شود، می‌توان به آینده ۵G امیدوار بود. یکی از راه‌حل‌ها این است که یک سرمایه گذار بی‌طرف زیرساختی مانند فیبر و پاور را آماده کرده و اجاره بدهد. من چشم انداز روشنی در مشارکت اپراتورها نمی‌بینم مگر این که رگولاتور سیاست‌های تشویقی مانند ارائه فرکانس مشترک داشته باشد تا هر دو کنار هم برای این کار فعالیت کنند.

سومین همایش و نمایشگاه تهران هوشمند، روز گذشته دوشنبه ۱۸ آذر ماه با همکاری دانشگاه صنعتی امیرکبیر در مرکز همایش‌های برج میلاد و با حضور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مسئولان شهرداری تهران آغاز به کار کرد و امروز سه شنبه ۱۹ آذرماه به کار خود پایان داد.

از جمله محورهای این همایش دو روزه می‌توان به مباحثی همچون داده‌ باز و حکمروایی هوشمند شهری، آگاه‌سازی، آموزش و توانمندسازی شهروندان در حوزه شهر هوشمند، مشارکت ذینفعان، بهره‌وری و اقتصاد پایدار مبتنی بر داده، شهر نوآور و توسعه کسب و کارهای فناورانه بر پایه داده اشاره کرد.

کلان داده، داده کاوی و استخراج داده‌های سودمند و قابل اعتماد، شهر هوشمند و شاخص‌های ارتقای کیفیت زندگی در شهرها، توسعه پایدار و چالش‌های محیط زیست شهری، جابه‌جایی هوشمند، مدل‌سازی و تحلیل داده‌های حمل و نقل شهری، کاربردها و روندهای مبتنی بر هوش مصنوعی در خدمات شهر هوشمند نیز از دیگر محورهای این رویداد فناورانه است.