تفکر تنویر از یک بستر تاریخی کهن آب می‌ خورد

عبدالرحمان خان وقتی از قتل عام هزاره‌ ها فارغ شد به رسم دلجویی دختر «عظیم بیگ سه پای» را به عقد پسرش سردار حبیب‌ الله در آورد و سپس اعلام کرد که «شورشیان فراری» به مسکن خود برگردند او در ادامه بین چراگاه هزاره‌ ها و کوچی‌ ها نیز حدود تعیین کرد.

میر غلام محمد غبار در جلد اول «افغانستان در مسیر تاریخ» در صفحه 670 می‌نویسد: «وقتیکه بقیه مردم هزاره بعد از ختم جنگ‌ های دو ساله به ساکن خود برگشتند آنقدر کم بودند که مثلا از 20 هزار خانوار مردم بهسود فقط شش هزار خانوار باقی مانده بودند. تمام قلعه‌ها و مساکن مردم هزاره تخریب و مزارعشان پایمال شده بود. طبق امر امیر هزارها دختر و پسر بیگناه هزاره در داخل افغانستان و هم در ماورای سرحدات شرقی افغانستان فروخته شدند.»

در ادامه‌ی همین تفکر عبدالرحمانی نادرخان، سردار محمد داوود و ملاعمر هر یک در حد توان خود به تک‌ قومی سازی کشور کوشیدند. اکنون جلسات مهم ارگ ریاست جمهوری را نیز اگر به دقت نگاه کنید رگه‌هایی از همین تفکر را در آن می‌بینید مثلا سرور دانش در هیچ جلسه‌ی مهم به‌ حیث معاون رییس جمهور حضور ندارد. جنرال دوستم به‌ عنوان معاون رییس جمهور از همان آغاز در جلسات مهم جای نداشت.

در همین دستگاه اداره‌ی اشرف غنی بود که ثواب‌ الدین مخکش رهنمود قومگرایانه نوشت و برای حذف غیرپشتون‌ ها از ادارات نقشه‌ کشی کرد. حال که حلیم تنویر بصورت عریان حرف از نابودی رهبران دیگر اقوام و به ازدواج دادن دختران یک قوم به قوم دیگر سخن می‌زند باید گفت که تفکر او از یک بستر تاریخی کهن آب می‌خورد در بستر همین تفکر تاریخی است که تاکستانات شمالی به آتش کشیده می‌شود، در یکاولنگ و مزار مردم قتل عام می‌ شوند و چندین حرکت مدنی مسالمت‌ آمیز در قلب پایتخت زیر تانگ و تفنگ و انتحار به خون می‌ نشیند.

هرکسی که معتقد به افغانستانِ عاری از تعصب، تاریکی و همزیستی مسالمت‌آمیز است باید علیه این تفکر بایستد. این تفکر اگر به قدرت برسد یا شریک خوان قدرت شود آینده‌ی روشن افغانستان را به قرن 19 و 20 خواهد برد.

الیاس نواندیش