گفت و گو با جلال پیرمرزآباد از گرافیک تا کارتون و کاریکاتور


گفت و گو با جلال پیرمرزآباد از گرافیک تا کارتون و کاریکاتور

جلال پیرمرزآباد ، متولد 1364 و کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، طراح گرافیک، تصویرساز و مدرس دانشگاههای هنر است. وی تاکنون در جشنواره‌های بین المللی متعددی... ادامه مطلب... نوشته گفت و گو با جلال پیرمرزآباد از گرافیک تا کارتون و کاریکاتور اولین بار در پایگاه خبری شیرین طنز. پدیدار شد.

جلال پیرمرزآباد ، متولد ۱۳۶۴ و کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، طراح گرافیک، تصویرساز و مدرس دانشگاههای هنر است. وی تاکنون در جشنواره‌های بین المللی متعددی از جمله جشنواره بین المللی لنگ موی چین، فری کارتون چین، علوم طبیعی پکن، محیط زیست ترکیه، جشنواره سوریه، مطبوعات کوزوو و پورتو کارتون پرتقال با آثارش حضور یافته و موفق به کسب جوایزی هم شده است .

شرکت در نمایشگاه‌های متعدد داخلی و خارجی، چاپ آثار در کاتالوگ چندین جشنواره معتبر بین المللی، انتخاب دو اثر برای موزه کارتون ترکیه، تصویرسازی و چاپ بیش از ۵۰ جلد کتاب برای کودکان و نوجوانان، تصویرسازی و چاپ دایره المعارف تصویری سه زبانه برای کودکان، همکاری با انتشارات مختلف در زمینه تصویرسازی و همکاری با مطبوعات مختلف از جمله فعالیت‌های هنری این هنرمند است.

به گزارش شیرین طنز ، به نقل از ایران کارتون، با جلال پیرمرزآباد به بهانه داوریش در جشنواره یاد شده و همچنین کسب جایزه ای که چند ماه پیش در جشنواره « یورو کاتولانه » بلژیک دریافت کرده است، گفتگویی انجام داده ایم که می خوانید.

شما اخیرا داور دهمین جشنواره کارتون و کاریکاتور جوان ایرانی بودید ؛ ارزیابی تان از این جشنواره و آثار راه یافته و گزیده آن، با توجه به تجربه داوری تان در این جشنواره، چیست ؟

از دوره اول این جشنواره همیشه جزو شرکت کننده ها بودم و دو دوره هم موفق به کسب جایزه شدم. دو دوره نیز طراحی پوستر این جشنواره را کار کردم و این دوره هم به همراه آقایان : ضیایی، مسیبی، ناصری و پاک نهاد داور بودم. جشنواره بجنورد را می توان یکی از جشنواره های سطح بالای کشور، هم از لحاظ کیفیت کارهای رسیده و هم از لحاظ تعهد به انجام بندهای ذکرشده در فراخوان ، دانست.

امسال هم سطح کیفی کارهای رسیده خوب بود و کمی داوری را سخت کرد و تا امروز جشنواره توانسته است به همه تعهداتش عمل کند. مراسم اختتامیه هم یکی از مراسم های خوب اختتامیه ای بود که من شرکت کرده بودم . در کل، می توان به جشنواره بجنورد نمره ۲۰ داد و امیدوارم طبق قولی که در مراسم اختتامیه دادند این جشنواره را از سال دیگر بین المللی بکنند. در کل، دست همه بچه های بجنورد مخصوصاً آقای ناصری درد نکند که توانستند یکی از جشنواره های خوب کشور را رقم بزنند.

گویا چند ماه پیش اثری از شما در جشنواره « یورو کاتولانه » بلژیک برنده شد؛ موضوع کارتان چه بود و از نظر فرم و محتوا چه ویژگی هائی داشت؟ به نظر شما ویژگی که باعث شده کارتان در این جشنواره مورد توجه هیأت داوران قرار گیرد چیست ؟ کمی هم از این جشنواره و جایزه بگوئید.

جشنواره « یورو کارتوناله » بلژیک با موضوع دیوار برگزار شد و من با سه اثر در این جشنواره شرکت کردم که هر سه اثرم در نمایشگاه حضور داشتند اما اثری که با موضوع تبعیض نژادی بود برنده این جشنواره شد. ایده کارم برای موضوع دیوار، ایده ای ساده با طنزی تلخ و بدون هیچ پیچیدگی خاصی در تصویرسازی و برخوردبا سوژه بود.

فکر کنم دلیل اصلی برنده شدنم به خاطر همین موضوع بوده باشد. جشنواره « یورو کارتوناله » که توسط انجمن کارتون اروپا اداره می شود یک جشنواره منظم با کلی انسان دوست داشتنی به عنوان مجری برگزاری جشنواره بودند. این افراد از کارتونیست های خوب اروپا و بسیار شریف و دوست داشتنی که دوستانه دست در دست هم داده بودند تا یکی از بهترین جشنواره های بین المللی دنیا را رقم بزنند.

آشنایی با این انسان های دوست داشتنی برای من با ارزش بود و همکاری ، صمیمیت، دوستی و تلاش بی وقفه آنها برای برگزاری هرچه بهتر جشنواره ستودنی بود که مجریان برگزاری جشنواره های ما فاقد این فاکتور ها هستند . جشنواره « یورو کارتوناله » برای من خیلی بهتر از جشنواره «آیدین دوغان» ترکیه ، که یکی از بهترین ها است و بین ما ایرانیان به اسکار کارتون مشهور است و خیلی هم پولدار است و برای برنده هایش کلی هزینه می کند، بود.

چه طور شد که کارتونیست شدید ؟

رشته هنرستانم گرافیک بود و در درس تصویرسازی یک تمرین با عنوان تلفیق اشیاء با هم داشتیم که اولین جرقه های کارتونیست شدنم در آن درس خورد. بعد رفته رفته در مجله «گل آقا» با کارهای « بزرگمهر حسین پور» و « علی رادمند» آشنا شدم که خیلی از فضا سازی ها و کاراکترهای شان خوشم می آمد و بیش از پیش جذب دنیای کارتون شدم اما انگیزه اصلی را کارهای « مانا نیستانی » و « توکا نیستانی » در مجله صنعت حمل و نقل در من ایجاد کرد.

سال آخر هنرستان هم با یک مجله دانشگاهی با عنوان « کارتونیست» همکاری کردم که در آن سعی می کردم کارهایم شبیه کارهای مانا و توکا بشوند. از طرفی هم با انجمن کارتون تبریز و جشنواره ها و … آشنا شدم و همه این عوامل دست در دست هم دادند تا من را وارد دنیای شیرین کارتون کنند.

اولین کارتونی که کار کردید چه بود؟ یادتان هست؟

یک کارتونی بود که برای محیط زیست زدم که کاراکترهایم نمی دانم چرا شبیه کاراکترهای آقای سبوکی شده بودند چون تا جایی که یادم است به شدت عاشق کارهای توکا و مانا نیستانی بودم. البته فکر کنم آن موقع به خاطر ضعف طراحی ترجیح دادم کاراکتر ساده تری انتخاب کنم . فردی روی دود کش کارخانه نشسته و حباب فکر آن شخص ، دود غلیظی هست در حالی که دود کش کارخانه خالی است. هنوز هم کپی آن کارتون ها را دارم .

اولین اثری که از شما منتشر شد کی بود و کجا منتشر شد؟

اکثر کارهای آن دوره که به نظرم خوب بودند را دارم ولی یادم نیست کدام کارم اولین کار منتشر شده من است.

آقای پیرمرزآباد آرزوی کودکی تان چه بود ؟

آرزو داشتم جای «احمدرضا عابد زاده» را در تیم ملی فوتبال بگیرم منتهی با توانایی هایی شبیه توانایی های « کاکرویوگا » در انیمیشن فوتبالیست ها !

اکنون چه آرزویی دارید ؟

الان آرزویم این است که حدود ۱۰ میلیارد تومان پول داشتم که مجبور نمی شدم به خاطر امرار معاش اکثر وقتم را برای کارهای گرافیکی بگذارم. البته چه ۱۰ میلیارد باشد و چه نباشد، من نقاشی کردن را دوست دارم و تمایل دارم که نقاش خوبی بشوم . البته ۱۰ میلیارد اولش ۳ میلیارد بود ولی با گران شدن دلار و تورم من هم روی مبلغ آرزویم کشیدم.

اولین جایزه شما چه بود؟

اولین جایزه ام را از جشنواره «لنگ مو » چین گرفتم که فکر کنم دوم شدم.

آخرین جایزه شما چه بود ؟

همین جایزه سوم « یورو کارتوناله » بلژیک بود.

اکنون بیشتر درگیر چه کارهایی هستید و آخرین کاری که دست گرفته اید چیست ؟

الان بیشتر درگیر موشن گرافیک و طراحی کاراکتر برای برندهای مختلف هستم. یعنی منبع درآمدم از این طریق است ولی فرصت های خالی را نقاشی و کارتون کار می‌کنم. الان تمرکزم روی جشنواره ترامپیسم است و دارم ایده دومم را اجرا می کنم.

به شکل دیجیتال کار می‌کنید یا دستی؟

به نظر من ، دیجیتال یا دستی تکنیک هستند و من بسته به سوژه و حس و حالم تکنیک ام را انتخاب می کنم . درکارتون خیلی کم دیجیتال کارکردم و اکثر کارهای دیجیتالی ام هم، کارتون های مطبوعاتی هستند.

تکنیک جدیدی که کار می کنم ، ترکیب آبرنگ با مداد رنگ است که خیلی حس کارهایم را بهتر کرده است.

از چه ابزار و نرم‌افزاری استفاده می‌کنید؟

تسلط خوبی روی نرم افزارهای گرافیکی دارم و حتی حوزه شغلی ام نیز موشن گرافیک است اما روی تکنیک های دستی مثل آبرنگ و مداد رنگ و رنگ روغن و … نیز تسلط دارم. برای همین، دنبال آن تکنیکی می روم که ایده و حس آن لحظه ام ایجاب کند. در انتخاب تکنیک اولویتی وجود ندارد ولی الان ترجیح می دهم بیشتر با آبرنگ و مداد رنگ سر و کله بزنم.

بهترین کارتون یا کاریکاتور و هچنین کاری که در حوزه تصویرسازی کار کردید چه بود؟

یک کتاب برای داستان فولکلور ترکی تصویرسازی کردم که آن کارم را از همه کارهایم تا الان بیشتر دوست دارم.

آیا کاریکاتور و کارتون را می‌توان آموزش داد؟

بله. کارتون و کاریکاتور را کاملا می توان به صورت آکادمیک آموزش داد گرچه من تا به حال این کار را نکرده ام.

ایده کاریکاتور یا کارتون چه طور؟

در دانشگاه اکثراً واحد درسی خلاقیت را تدریس می کنم که در این کار خیلی از روش های ایده یابی کارتون کمک می گیرم . حتی خودم در پوسترها یا کارهای تبلیغاتی که انجام می دهم، از همین تکنیک های کارتون برای رسیدن به ایده استفاده می کنم.

بیشتر ایده برای تان مهم است یا تکنیک؟

هر دو مهم هستند. من ذاتا در کارهایم فرم گرا هستم. حتی در خیلی از کارهایم از فرم به مفهوم می رسم. برای همین ، هر دو برای خلق یک اثر هنری مهم هستند. خیلی از ایده های خوب را می شود با یک اجرای ضعیف حیف کرد و بر عکس آن هم هست.

شکل گیری ایده در کار شما چگونه اتفاق می افتد؟

هر کسی در رسیدن به ایده، تکنیک خاص خودش را دارد. من با موضوع درگیر می شوم و در آن زمان با آن زندگی می کنم. آن قدر موضوع را بالا پایین می کنم تا به یک سوژه برسم و کافیست اولین ایده را کشف کنم ؛ بقیه خیلی راحت و در مدت زمان کمی به ذهنم می رسد به قولی معما چو حل گردد آسان شود.

روند انتخاب تکنیک و شیوه اجرا بعد از شکل گیری ایده در کار شما چگونه اتفاق می افتد؟

برای اجرای کارهایم وقت می گذارم ؛ اول کاراکترم را طراحی می کنم و بعد به فضاسازی و انتخاب بهترین زاویه دید می پردازم و رفته رفته اتود کارم را کامل می کنم. خیلی وقت ها با رسیدن به اتود نهایی ، چندین اتود می زنم. بعداز تمام شدن اتود کارم، بسته به فضاسازی و سوژه و حس و حال و زمان و این قبیل موارد، تکنیک کارم را انتخاب کرده و بعد می روم برای اجرا.

آموزش کارتون یا کاریکاتور دیده اید؟

نه ،هیچ دوره آموزشی کارتون ندیدم ولی رشته تحصیلی ام از هنرستان تا ارشد، گرافیک بود که مطمئنا بی تاثیر نبوده است.

شما در جشنواره ها و مسابقات زیادی شرکت کرده و خیلی هم جایزه گرفته اید، از نظر شما و متخصصان امر، ویژگی اصلی یا نقطه عطف آثار شما از لحاظ فرم و اجرا و محتوا چیست ؟

طنزی که خودم دوست دارم، سیاه و پیچیده است ولی آن کارهایی که از من جایزه برده اند، اکثرا دارای طنز سیاه ساده ای بودند. علاوه بر این، به نظر من تکنیک و قدرت طراحی در مرحله اول، قبل از اینکه داور روی سوژه زوم کند، می تواند جذاب باشد و داورها اول جذب تکنیک کار بشوند و بعد تمرکز کنند روی سوژه.

قدرت تکنیکی کارهایم بالا است و فکر می کنم همین امر باعث می شود که به قول استاد علیزاده کارهایم در جشنواره ها دیده بشوند. گرچه چند سالی می شود که خیلی کم و به صورت گزینشی در جشنواره ها شرکت می کنم .

دوست دارم امسال برای تجربه هم که شده کمی فعالیتم را بیشتر کنم. البته دوست داشتن با توانستن خیلی فاصله دارد.

به طور معمول چه قدر روی یک اثر کار می‌کنید؟

با اینکه به نظر می آید که کارهایم خیلی وقت زیادی صرف شان شده ولی اجرای شان سه یا چهار ساعت طول می کشد. اتفاقا بیشتر انرژی و وقتم را ایده یابی کارها می گیرد.

فرم پیچیده یا ساده ، به پیچیدگی و ساده بودن ایده هم ارتباط دارد ؟

به نطر من نه، حتی شاید دو مقوله جدا باشند. یکی ایده های پیچیده را خیلی ساده اجرا می کند و یکی هم مثل من، ایده های ساده را در اجرا کلی پیچ و تاب می‌دهد.

دریافت جوایز و حضور در جشنوارهای داخلی و بین المللی ، چقدر در ارتقاء و توسعه و بازده هنری کارتان مؤثر است ؟

به هر حال ، جشنواره ها چه جایزه بگیری چه نه، بهانه خوبی برای کارکردن است که خود این مقوله می تواند منجر به پیشرفت هم بشود. وقتی هم که جایزه می گیری، مطمئنا با هر کدام از کارتونیست های دیگری که ارتباط هایی با آنها برقرار می کنی، در مقطعی از زمان می توانند نقش یک معلم را برایت داشته باشند.

جدای از بحث فرم و اجرا و تکنیک ، کاریکاتور و کارتون و انیمیشن برای شما چه کارکردی دارد و با چه رویکردی به سو ژه ها می پردازید ؟

من از دنیای کارتون و تصویرسازی لذت می برم. اینکه می توانم ایده ها و افکارم را به صورت تصویر به اشتراک بگذارم خیلی برایم لذت بخش است. از طرفی هم نمی شود منکر بحث مادی قضیه شد. در کل تعامل من با دنیای اطرافم و انسان هایش از طریق کارتون و تصویرسازی اتفاق می افتد که من ترجیح می دهم از این دنیای خوب و شیرین و رنگی و پر از فرم و محتوا لذت ببرم.

به نظر شما اثر هنری چقدر باید متکی به فرم و ایده باشد و چقدر در خدمت ارائه محتوا؟ آیا قائل به ارجحیت و اهمیت یکی از این بحث ها بر دیگری هستید ؟ دیگر اینکه فرم و محتوا در کارتون از لحاظ همنشینی ، باید چه روابط و مناسباتی با هم داشته باشند؟ چه ایده آل و تصوری از همنشینی ، همگرایی و هم افزائی این دو مقوله در جهت خلق آثاری از هر نظر بدیع و ارزشمند متصور هستید ؟

خیلی ساده جواب این سوال را می دهم ؛ به نظرم من ۵۰ درصد فرم و ۵۰ درصد محتواست هر چند که ممکن است در برخی سوژه ها، فرم یا محتوا درصد بیشتری داشته باشد ولی در کل هیچ کدام را از هم جدا نمی دانم . ایده های یک هنرمند به واسطه فرم و اجراست که ظهور پیدا می کند و هرچه قدر این فرم و اجرا قوی ترباشد، تعامل مخاطبان با آن بیشترخواهد بود. و به شدت مخالف آن دسته از دوستانی هستم که جایگاه خیلی کمی برای طراحی در کارتون قائل اند. یک کارتونیست خوب باید یک طراح خوب هم باشد.

دومین مسابقه بین المللی کارتون و کاریکاتور ترامپیسم ۱۳۹۸ در آستانه برگزاری است ، قصد دارید در این مسابقه شرکت کنید؟

آری. دو اثر اجرا کردم و یکی هم درحد ایده است.

ارزیابی شما از مسابقه بین المللی کارتون و کاریکاتور ترامپیسم چیست ؟

جشنواره های تهران را از لحاظ کیفی در سطح بالایی می بینم منتهی تا حدودی به دلیل عدم تنوع در انتخاب داوران، تقریبا نتایج را از قبل می توان پیش بینی کرد و در اکثر موارد هم پیش بینی درست از آب در می آید.

در کل ، اگر از لحاظ سنی یا تجربه یا هر چیزی داوری تنوع داشته باشد خیلی نتایج بهتری می شود گرفت و شاهد نتایج تکراری در جشنواره های این چنینی نمی شویم. البته این نظر شخصی من است و به درست و غلط اش کاری ندارم و با تمام احترامی که برای داوران قائلم این نکته را گفتم چون اعتقاد دارم داوری کاملا سلیقه ای است.

برای همین اگر انتخاب داوران تنوع نداشته باشد، همیشه منجر به انتخاب برنده ای تکراری می شود. امیدوارم تمام امور جشنواره ترامپیسم عین جایزه هایش عالی باشد. به امید موفقیت روز افزون.

بهترین کاریکاتوریست خارجی از نظر شما کیست؟

از کارهای « آلکساندر گاتو » و « آنجل بولیگان» به لحاظ تکنیکی و از « کینو» و « یوروکوزوبوکین» از هر لحاظی خوشم می آید. البته چند نفر دیگر هم هستند مثل «درگاتچوف » و « زلاتکوفسکی».

از کار کدام هنرمند ایرانی خوش تان می‌آید؟

اگر « مهدی علی بیگی » در حوزه کارتون می ماند، واقعا می توانست یک کارتونیست خوب و موفقی باشد. اینکه بین کارتونیست ها یکی را انتخاب کنی، خیلی سخت است . معمولا بخشی از کار یک کارتونیست را خیلی دوست دارم. مثلا یکی کاراکترهایش را دوست دارم و یکی فضاسازی هایش را و یکی هم اجرایش و… برای همین، خیلی برایم سخت است که اسم فرد خاصی را ببرم.

بهترین فیلمی که دیده‌اید؟

یکی دو تا فیلم نیست. فیلم های زیادی مورد علاقه ام هستند ولی اگر بخواهم اسم ببرم، فیلم های « راننده تاکسی» و « بدو لولا بدو» از جمله فیلم های مورد علاقه ام هستند.

بهترین بازیگر ایرانی و خارجی مورد نظر شما چه کسانی هستند ؟

از بازیگران خارجی « رابرت دنیرو » و «جیم کری». از بازیگران ایرانی هم بازیگران قدیمی بخصوص « علی نصیریان» را دوست دارم.

بهترین کتابی که خوانده‌اید چه بود؟

کتاب خوب زیاد خوانده ام ولی علاقه شدیدی به فیزیک و نجوم دارم. نمی شود یکی را اسم برد. در هر حوزه ای، کتابی هست که من را جذب کند. هم حوزه تخصصی ام و هم ادبیات و هم نجوم و فیزیک .

با کدام یک از هنرمندان ایرانی بیشتر در ارتباط هستید؟

بیشتر در کارتون با بچه های گروه مان با عنوان «بیکارتونیستا» در ارتباط هستم. فکر کنم اگر همین طوری پیش برویم، بعد از یک مدتی جنبش «بیکارتونیستا» را راه بیندازیم . شاید هم یکی از بچه های گروه را نماینده مجلس کردیم و شاید هم رئیس جمهور! در هر حالت، اگر قدرت دست هر کدام از بچه های بیکارتونیستا بیفتد، فاتحه کشور خوانده است ! در یک روز توانایی فلج کردن و نابودی یک کشور را داریم.

نظر شما درباره سایت ایران کارتون چیست؟

ایران کارتون، سایت خوبی است. ترجیح می دهم سایتی را بازدید کنم که همه مطالب و خبرهایی که می گذارد، از سطح کیفی خوبی برخوردار باشند. احساسم بر این است که ایران کارتون در مواردی این موضوع را رعایت نمی کند.

صحبت خاصی دارید ؟

صحبت خاصی نیست انشاءالله، کارتون ایران در دنیا بدرخشد.

با تشکر صمیمانه از وقتی که در اختیار سایت ایران کارتون گذاشتید.

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه سرگرمی

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!



بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


طرفداری عجیب شیلا خداداد از تتلو / او را خیلی دوست دارم ! + عکس