نکاتی طلایی برای توسعه کار و رونق تولید در جامعه

حجت الاسلام و المسلمین امیر ارزانی نویسنده کتاب «رونق تولید از منظر قرآن و روایات اهل بیت (ع)» در گفت و گو با خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه مبنای مراجع شیعه و مقام معظم رهبری اصول و استنباط قرآن، عقل، اجماع و سنت (روایات و احادیث ائمه اطهار (ع) است، اظهار کرد:کتاب «رونق تولید از منظر قرآن و روایات اهل بیت (ع)» در هفت فصل درباره رونق تولید در آیینه آیات وحیانی قرآن کریم، جایگاه کار و تولید در کلام بزرگان دین و علما، اهمیت و ارزش کار و کوشش در روایات دین مبین اسلام، ضرورت برنامه ریزی اقتصادی، آثار کار و تولید و نحوه کار و تولید است.

وی تصریح کرد: با توجه به اهمیت کار و تلاش و نامگذاری سال ۹۸ به سال رونق تولید و نیاز جامعه به استخراج این منابع از احادیث برای رونق بیشتر و توسعه تولید کار، کتاب «رونق تولید از منظر قرآن و روایات اهل بیت (ع)» در پاییز سال ۹۸ منتشر شد تا کمکی برای علاقه‌مندان در حوزه توسعه کار و رونق تولید باشد.

حجت الاسلام و المسلمین ارزانی افزود: اهل بیت (ع) توجه خاصی به کار داشتند و در اولین سوال در ملاقات با افراد می پرسیدند که شغلت چیست؟ زیرا کار باعث کاهش فساد و آسیب‌های اجتماعی می شود و با خود نشاط و شادی می‌آورد. موضوع دیگری که باید به آن توجه شود رونق تولید است که بار‌ها مقام معظم رهبری بر آن تاکید داشتند و فرموده اند:«این مسئله‌ اصلی و اساسی، رونق تولید است، اگر تولید شد، آن وقت در بخش‌های مختلفی تحول ایجاد خواهد شد؛ اگر رونق تولید وجود داشته باشد، در اشتغال و در کم کردن تورم تاثیر می گذارد و در وضع توازن بودجه، هم تاثیر گذار است».

نویسنده کتاب «رونق تولید از منظر قرآن و روایات اهل بیت (ع)» با اشاره به اینکه ویراست دوم این کتاب به همراه سوالات ویژه مسابقه طراحی شده است،گفت:برای سهولت و دسترسی آسان علاقه‌مندان به مباحث توسعه کار و رونق تولید در اسلام سعی کردیم تا با کمترین حجم این کتاب را در اختیار آن‌ها قرار دهیم.

کتاب رونق تولید از منظر قرآن و روایات اهل بیت (ع) به صورت پالتویی و ۱۰۶ صفحه است.۱۵ سوال و ۲۰ نکته از نکات کاربردی و مهم آن طراحی و در آخرین صفحه منتشر شده و در پایان نیز به برگزیدگان این مسابقه جوایزی به رسم اهدا می‌شود.

گزیده ای از مباحث کتاب «رونق تولید از منظر قرآن و روایات اهل بیت (ع)»

نظر اسلام در مورد مسئله تولید

در نظام اقتصادی اسلام، اهدافی مطرح است که بدون توسعه تولید، این اهداف تحقق پذیر نیستند. در آموزه‌های اسلامی برای دستیابی به این اهداف سفارش هایی شده است که در ادامه به مهمترین آنها پرداخته ایم.

تشویق به تحصیل معیشت

امام صادق (ع) می‌فرماید: در طلب معیشت و نیاز‌های زندگی خود، تنبلی و کسالت نورزید. همانا پدران ما در این راه می‌دویدند و آن را طلب می‌کردند.

تشویق به تحصیل رفاه مناسب

افزایش تولید یکی از راه‌های برخورداری و بهره برداری از زینت‌های الهی است.

تشویق به کسب اقتدار

اسلام، جامعه اسلامی را جامعه‌ای مقتدر می‌خواهد. از این رو به مسلمانان فرمان می‌دهد که اسباب عزت و اقتدار را به دست آورند تا دشمنان درصدد تجاوز به آن‌ برنیایند. از مهم‌ترین شیوه‌های دستیابی به اقتدار، توسعه و افزایش تولید در عرصه‌های اقتصادی است.

تشویق به فقرزدایی

اسلام مبارزه بافقر را تکلیف مهم مسلمانان می‌داند؛ زیرا به فرموده امام صادق علیه السلام؛ فقر به آن نزدیک است که به کفر بیانجامد.

تشویق به سرمایه گذاری در تولید

تنها راه درست بهره برداری از سرمایه، به کار انداختن آن در تولید است.

تشویق به استفاده از درآمد‌های به دست آمده از راه تولید

در اسلام روایات بسیاری وارد شده است که در آن‌ها ارتزاق از راه فروختن زمین و خانه نهی شده است. یکی از راه‌های تشخیص اهمیت و جایگاه تولید در معارف اسلامی، در نظر گرفتن این گونه رهنمودهاست.

اجتناب از تنبلی

یکی از مواردی که در به ثمر رسیدن اقتصاد مقاومتی باید فرهنگ‌سازی شود، دوری از سستی و تنبلی در انجام کار است.

در حدیثی، تنبلی را یکی از بزرگترین موانع اجرای برنامه‌ها و اهداف آینده فرد و جامعه معرفی می‌کنند: «کسی که پیوسته تنبلی کند، در رسیدن به آرزویش ناکام ماند».

اولیای دین به هیچ‌وجه بیکاری را برای پیروان خود نمی‌پسندند. حتی در صورتی که شخص از لحاظ اقتصادی تأمین باشد. تلاش و کوشش برای سامان دادن به امور اقتصادی در دو قلمرو فردی و اجتماعی موجب فتح قله‌های عزت و سربلندی برای شخص و جامعه می‌شود و البته شرط اصلی و لازم برای شکوفایی اقتصادی نیز محسوب می شود.

ضرورت برنامه ریزی اقتصادی

اقتصاد سالم، پویا و اسلامی می‌تواند موجب رونق و شکوفایی اقتصاد کشور شود و جامعه را به رشد و تکامل دنیوی و اخروی برساند. این مهم در پرتو برنامه‌ریزی درست اقتصادی حاصل خواهد شد. اولیای دین به برنامه‌ریزی اقتصادی توجه ویژه‌ای داشته‌اند و برای آن اهمیت زیادی قائل شده‌اند.

جدیت در کار اقتصادی

اقتصاد صحیح و پویا، برای رشد سایر استعداد‌های انسانی امکانات وسیعی فراهم می‌سازد و نداشتن نظام اقتصادی درست و ناکارآمدی آن باعث اختلال در امکانات و رشد و شکوفایی دیگر بخش‌های زندگی انسان می‌شود.

آثار کار و تولید

کار و تولید هم از جنبه فردی و هم از لحاظ اجتماعی دارای تأثیرات شگرفی است و قضاوت در مورد اینکه کدامیک از این دو جنبه از دیگری مهمتر است کار دشواری خواهد بود.

کار از جنبه فردی تأثیرات متنوعی بر انسان دارد چرا که انسان موجودی چند کانونی است. جسم و عقل و دل و احساسات و فکر و قوه خیال، همه از کانون‌های شخصیت آدمی است و کار در همه این ابعاد تأثیر دارد و برای تربیت آن‌ها ضروری است.

کار و تمرکز قوه خیال‏

انسان یک نیرویى دارد و آن این است که دائما ذهن و خیالش کار مى‏ کند. انسان درباره مسائل کلى به‏ طور منظم فکر مى ‏کند که از یک مقدمه ‏اى نتیجه ‏اى مى‏ گیرد که این را مى‏ گوییم تفکر و تعقل. انسان نیاز به تمرکز قوّه خیال دارد. اگر قوّه خیال آزاد باشد، منشا فساد اخلاق انسان مى‏ شود. امیرالمؤمنین(ع) مى‏ فرمایند: النَّفْسُ انْ لَمْ تَشْغَلْهُ شَغَلَکَ…؛ یعنى اگر تو نفس را به‌کارى مشغول نکنى، او تو را به خودش مشغول مى ‏کند.

کار و جلوگیرى از گناه

وقتى که انسان نیرو و انرژى مى‏ گیرد، این نیرویى را که گرفته (چه جسمى و چه روحى) باید یک جایى مصرف کند. خیال انسان هم همین‏طور است. بدن انسان وقتى نیرو مى‏ گیرد باید مصرف شود: زبان انسان بالاخره باید حرفى بزند، چشم انسان بالاخره باید چیزى را ببیند، گوش انسان بالاخره باید صدایى را بشنود، دست و پاى انسان باید حرکتى کند؛ یعنى انسان نمى‏ تواند مرتب از طبیعت انرژى بگیرد و بعد خود را نگه دارد و مصرف نکند.

استعدادیابى در انتخاب کار

کار علاوه بر این‌که مانع انفجار عملى (گناه) مى‏ شود، مانع افکار و وسوسه و خیالات شیطانى مى‏ شود از این رو در مورد کار مى‏ گویند که هر کسى باید کارى را انتخاب کند که در آن استعداد دارد، تا آن کار علاقه او را به خود جذب کند. انسان وقتى کارى را انتخاب مى‏ کند باید استعدادیابى هم شده باشد.

هیچ‌کس نیست که فاقد همه استعداد‌ها باشد، منتهی انسان خودش نمى‏ داند که استعداد چه کارى را دارد. انسان باید کارى را انتخاب کند که آن کار عشق و علاقه او را جذب کند و از کارى که علاقه ندارد باید صرف نظر کند ولو درآمدش زیاد باشد پس در مورد کار، این جهت را باید مراعات کرد و آن وقت است که خیال و عشق انسان جذب مى ‏شود و در کار ابتکاراتى به خرج مى‏ دهد.

کار و آزمودن خود

یکى از چیزهایى که انسان باید قبل از هرچیز بیازماید خودش است. انسان قبل از آزمایش خودش نمى ‏داند چه استعدادهایى دارد؛ با آزمایش، استعدادهاى خود را کشف مى‏ کند.

اگر انسان دست به‌کارى زد و دید استعدادش را ندارد، کار دیگرى را انتخاب مى ‏کند و بعد کار دیگر تا بالاخره کار مورد علاقه و موافق با استعدادش را پیدا مى‏ کند وقتى که آن را کشف کرد، ذوق و عشق عجیبى پیدا مى ‏کند و اهمیت نمى‏ دهد که درآمدش چقدر است آن وقت است که شاهکار‌ها را به وجود مى آورد که شاهکار ساخته عشق است نه پول و درآمد.

شادابی جامعه

از آثار اجتماعی «کار» می‌توان به ایجاد یک روحیه بانشاط و سرحال و به دور از خمودی و افسردگی در بین افراد جامعه اشاره کرد.مقام معظم رهبری در این باره می فرماید:«خمودی یک ملت، بزرگترین عامل عقب‌افتادگی آن‌هاست. شور و نشاط و سرزندگی در یک ملت، زمینه‌ی اصلی برای پیشرفت آن‌ها در همه‌ی زمینه‌هاست… این شور و نشاط را باید حفظ کرد؛ نباید گذاشت و اجازه داد که عوامل گوناگون و مؤثرات گوناگون، این شور و نشاط همگانی را ضعیف کند یا از بین ببرد. مطمئناً نقطه‌ مورد نظر دشمنان، پیشرفت این کشور این است که به ملت ما حالت خمودگی بدهند؛ یعنی همین شور و نشاط را خاموش کنند، این شعله را فروبنشانند. نباید تسلیم این خواست مغرضانه و خصمانه‌ دشمنان شد. این‌که شما مشاهده می‌کنید صد‌ها مرکز رادیوئی و تلویزیونی، به‌علاوه‌ صد‌ها مراکز گوناگون سایبری و محیط مجازی در نقاط مختلف دنیا دارند و تلاش می‌کنند تا پیام یأس و ناامیدی را به اذهان ملت ما تلقین کنند، به‌خاطر همین است. وقتی ناامیدی به وجود آمد، وقتی یأس وجود داشت، نشاط از بین می‌رود و شور و تحرک خاموش می‌شود. یکی از اصلی‌ترین عوامل تبلیغات گوناگون امپراتوری خبری دنیا همین است که جوانان ما را از تلاش و حرکت که ناشی از شور و آرمان‌خواهی آن‌هاست،باز بدارد. ما در نقطه‌ مقابل باید سعی کنیم این را نگه داریم».

نحوه کار و تولید

در قرآن کریم و نیز فرمایشات و سیره پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع)پیرامون نحوه کار و شیوه تولید، باید‌ها و نباید‌هایی وجود دارد که از آن‌ها به عنوان توصیه‌ها یاد می‌کنیم.

اهمیت کسب و کار

امام صادق(ع)فرمود: خداوند محنت غربت کشیدن را براى طلب روزى دوست مى‏ دارد نیز فرمودند: سفر کن تا روزى به‌سوى تو سفر کند.

دعا را فراموش نکن

امام صادق(ع) فرمودند: خداوند متعال روزى مومنان را در جایی که گمان آن‏ را ندارند قرار داده و این از جهت آنست که چون بنده نمى‏ داند از کجا روزى و خرجى او تامین مى ‏شود دعا و نیایشش به درگاه خدا زیاد مى گردد.

سرمایه را به باد نده

رسول خدا (ص)فرمودند: از نشانه‏ هاى انسانیّت حفظ مال از تلف شدن و صرف آن در راه صحیح است.

نکات ناب

رونق تولید نیازمند روحیه ریسک‌پذیری است

یکی از موانعی که می‌تواند فعالیت‌های تولیدی را تهدید کرده و جلوی رونق آن را بگیرد، نداشتن روحیه ریسک‌پذیری در تولیدکنندگان است. کار تولیدی معمولا ریسک دارد و نیازمند داشتن جرات است.امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرمایند: هرگاه از کاری ترسیدی، خود را به کام آن بیانداز، زیرا ترس شدید از آن کار، دشوارتر و زیان‌بارتر از اقدام به آن کار است.

نهی استفاده از کالای قاچاق و توجه به تولید ملی و اسلامی

خروج ارز بدون عوارض گمرکی و مالیات موجب نابودی اقتصاد ملی می‌شود و همچنین باعث از بین رفتن تولید داخلی و به دنبال آن بیکار شدن کارگران و ... خواهد شد زیرا کالا‌ها با قیمت بسیار نازل وارد بازار مصرف می‌شود و تولیدکنندگان داخلی قدرت رقابت با آن‌ها را ندارند و در نتیجه دچار رکود اقتصادی شده و ورشکست خواهند شد این ورشکستگی باعث بیکاری کارگران می‌شود و وارد شدن فشار‌های سنگین اقتصادی بر قشر آسیب‌پذیر از جمله کارگر قطعا آسیب‌های فرهنگی به‌دنبال خواهد داشت.

فعالیت اقتصادی و عقل اقتصادی

رونق تولید و پایداری نظام تولید کشور به یک سیستم قوی و کارآمد توزیع عادلانه نیاز دارد. اینجاست که اهمیت تجارت داخلی و صادرات تولیدات ملی آشکار می‌شود. امام باقر(ع) می‌فرمایند: آنکه در خرید و فروشش عقل اقتصادی لازم را ندارد و ضرر می‌کند نه ستایش می‌شود و نه پاداشی دارد.

تولید و تجارت به شیوه حلال

هر کس اندک مطالعه‌ای در قرآن و احادیث داشته باشد می‌داند که کنار توصیه آموزه‌های دینی به تولید و تجارت به شیوه حلال آن سفارش فراوانی شده است.

رونق تولید در بخش کشاورزی

کشاورزی، رکن مهم اقتصاد هر کشور و از عوامل اصلی قطع وابستگی اقتصادی هر جامعه است.
امام صادق(ع)در این‌باره راجع به امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: امیرالمؤمنین همیشه کشاورزان را به عمّال و کارمندانشان سفارش می‌ کرد.

انتهای پیام/