هوشمند سازی مدارس کپری، راهکار تحقق عدالت اجتماعی است

به گزارش پول نیوز، در اواخر مرداد سال جاری، تعدادی از مدارس کپری(خشتی و گلی) کشورمان، هوشمند سازی شده و به اینترنت وصل شده اند.
پول نیوز درباره چگونگی تحقق عدالت اجتماعی و ایجاد رفاه و توسعه پایدار از طریق فناوری های جدید و اینترنت، با «سهیل مظلوم» از فعالان شناخته شده کشور در حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات، گفت و گو کرده است که آن را می خوانید.

*وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که در روز چهارشنبه 23 مرداد 1398 کار اتصال و هوشمند سازی 10 مدرسه کپری در استان های سیستان و بلوچستان و کرمان انجام شده و هوشمند کردن تمام مدارس ایران تا پایان امسال انجام می شود.
پیشنیه این اقدامات به اجرای طرح تکفا (توسعه و کاربرد فناوری ارتباطات و اطلاعات) برمی گردد و این که در سال 1382 مدارس منتخب ایران، دارای سایت های کامپیوتری شدند.
از آنجا که در دهه 1380 عضو هیات مدیره انجمن شرکت های انفورماتیک بوده و در طرح تکفا فعال بودید، سوال این است که آیا هوشمند سازی مدارس می تواند برنامه ای مستمر باشد و به سرنوشت طرح تکفا که به نوعی ادامه پیدا نکرد دچار نشود؟

-من فقط اخبار هوشمند سازی مدارس را شنیده ام و خیلی پیگیر این موضوع نبوده ام. اما حتی اگر یک کلاس درس هم، هوشمند شود، باید گفت که دستشان درد نکند. درباره این که در سال های اخیر، اقدامات انجام شده به چه شکل بوده است، می توان گفت که فراز و فرود داشته ایم.
در خصوص توجه به حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT)، گاهی عمدتاً به فناوری اطلاعات (Information Technology) و بعضی وقت ها تمرکز بر فناوری ارتباطات (Communication technology/CT) و کمتر به فناوری اطلاعات (IT) توجه شده و در برخی اوقات، اصلاً به هیچکدام از آنها توجه نشده است.
بیش از 15 سال از اجرای طرح تکفا گذشته است و ما هنوز از تکفا به عنوان یک دوره خوب نام می بریم. می توان از برخی اقدامات دولت های بعدی از جمله در دولت آقای احمدی نژاد در خصوص راه اندازی کارت هوشمند سوخت و عمومی شدن کارت بانکی به بهانه پرداخت یارانه نقدی یاد کرد.
در دولت اول آقای روحانی و وزارت آقای واعظی در وزارتخانه فناوری ارتباطات و اطلاعات، نسل سوم(3G) و نسل چهارم(4G) شبکه های تلفن همراه در کشورمان فعال شد و استفاده از این فناوری ها رواج پیدا کرد.
در دوره وزارت آقای واعظی به عنوان وزیر در دولت آقای روحانی، ارائه این نوع خدمات اینترنتی شروع شد. همین طور اقداماتی برای تبادل الکترونیکی بین دستگاه و سازمان های دولتی انجام شد.
این کارها انجام شده ولی ما انتظار داریم در دوره وزارت آقای آذری جهرمی نیز، چنین اقدامات قابل توجهی انجام شود. اما تا الان اقدام قابل توجهی در دوره وزارت آقای جهرمی ندیده ام که آن را بیان کنم.

*در تابستان امسال سرپرست وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که بخش خصوصی برای محتوا سازی مدارس هوشمند نقشی ندارد و وزارت آموزش و پرورش این کار را انجام می دهد اما برای هوشمند سازی مدارس باید از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرد.
آیا در سال های اخیر از توانمندی ها و قابلیت های بخش خصوصی استفاده شده که وضع مدارس بهبود پیدا کند و شما در این زمینه تا چه حد رضایت دارید؟

-این که تعدادی نمایشگر(LCD) خریداری شود و بعداً بر همین اساس بگویند در زمینه هوشمند سازی مدارس از بخش خصوصی استفاده کرده ایم، من این کارها را هوشمند سازی نمی دانم و همین طور، استفاده از بخش خصوصی هم نمی دانم.
قطعاً اگر کاری خوبی در این زمینه انجام شده باشد خبر آن به گوش ما هم می رسید.

*آیا در شهرهای کوچک و روستاها و در جاهایی که مدارس کپری وجود دارد می توان از فناوری ها و تجهیزات جدید استفاده کرد با این هدف که عدالت اجتماعی را تا حد قابل قبولی محقق کرد؟

-به هر حال اگر از این ابزارها استفاده نکنند عدالت آموزشی برقرار نمی شود. یعنی شرط لازم برای برقراری عدالت آموزشی، استفاده از این ابزارها است و تازه شرط کافی هم نیست. کارهای دیگری هم باید انجام شود اما؛ اگر از این ابزارها استفاده نکردند یعنی عدالت برقرار نیست.

*به نظر شما شرط کافی برای تحقق عدالت اجتماعی در حوزه آموزش چیست ؟

- شرط کافی برای رسیدن به این مهم، تولید محتوای آموزشی، به اشتراک گذاری اطلاعات و همین طور دسترسی آزاد داشتن به داده ها و اطلاعات تولید شده (Open Data) است. همچنین باید استادان و معلمان خوب، در اختیار همگان قرار گیرد.
نیاز به این است که معلمان ما به محتوای فراهم شده در فضای دیجیتال مسلط بوده و این معلمان بتوانند این محتوا را به دانش آموزان منتقل کنند. در این صورت، عدالت برقرار می شود.
*مقامات وزارت آموزش و پرورش گفته بودند که 12 هزار محتوای آموزشی هوشمند تهیه شده. در همان مناطق محروم که مدارس کپری در آنجا دایر هستند، دانش آموزان می توانند به راحتی از محتوای آموزشی الکترونیکی و این نوع امکانات استفاده کنند؟

-در حال حاضر به دلیل مدرسه کپری داریم، ما اگر می خواهیم عدالت آموزشی را برقرار کنیم هیچ ابزاری، به غیر از فناوری ارتباطات و اطلاعات(ICT) وجود ندارد تا عدالت را به روستاهای مملکت ببریم و روستازادگان ما دانشمند شوند.
ما اگر از این ابزارها در مناطق محروم استفاده کنیم شانس این که روستا زاده های ما، با سواد و دانشمند شوند، وجود دارد و اگر از چنین ابزارهایی استفاده نکنییم این شانس برای آنها وجود ندارد و تولید آن 12 هزار محتوای هوشمند فایده ای برای دانش آموزان مناطق محروم ندارد.
*با این محتوای الکترونیکی که تهیه شده و با تجهیزات و ابزارهایی که به مدارس کپری هوشمند بُرده شده، آیا دانش آموزان این نوع مدارس می توانند عقب ماندگی های حوزه آموزشی را به سرعت جبران کنند؟

-این محتوا و تجهیزات، شروط لازم بوده اما؛ کافی نیست. ابتدا باید معلم هایی که به آنجا رفته اند یا می روند، خودشان استفاده از این ابزارها را یاد گرفته باشند. علاوه بر آن، بتوانند این آموزه ها را به دانش آموزان انتقال بدهند.
نوع نگاه به این ابزارها و تجهیزات، باید به عنوان ابزارهای توسعه آموزش باشد. اگر این طور باشد، می توان به اهداف مورد نظر رسید و اگر این طور نباشد بدون تعارف موفق نخواهیم شد. در این زمینه، بستگی به این دارد که سازوکارها چگونه باشد.

*وزیر فناوری ارتباطات و اطلاعات گفته است که دسترسی همگانی حق همه است و باید تلاش کنیم آینده روشن برای همه کودکان ایران بسازیم.
به اعتقاد شما به عنوان فعال بخش خصوصی این حوزه، هوشمند کردن همین مدارس کپری، واقعا گام مهمی برای ایجاد تغییر و بهبود در مناطق محروم است؟

-بالاخره اگر این کارها را انجام ندهند هیچ بهبودی اتفاق نمی افتد. اما اگر این کارها را انجام دادند امیدواریم بقیه الزامات آن نیز فراهم شود.

* وزیر ارتباطات گفته است که بقیه مدارس کپری هم تا پایان سال 1398 هوشمند خواهند شد. در نقطه مقابل، انتقاداتی به صحبت های این وزیر شده و برخی از مخاطبان و کاربران فضای مجازی به این اقدامات نقد دارند.
برخی از مردم در انتقاد از وزیر گفته اند که در مناطق محروم که مدارس کپری دایر است مردم آنجا دسترسی به آب و برق ندارند و اصلاً مدرسه مناسبی ندارند. به نظرتان اقدامی قابل دفاع است؟

-حتماً قابل دفاع است. در کشور هند، نوت بوک هایی ساخته بودند که به صورت هندلی کار می کرد و با دست می چرخاندند تا به جای باتری، از این طریق انرژی مورد نیاز آن دستگاه ها را تولید کنند. از این تجهیزات حتی برای مناطقی که برق ندارند استفاده کردند تا کارشان را انجام بدهند.
از نظر من، بله. امروزه فناوری اطلاعات و هوشمند سازی مدارس، حتماً از برق هم مهمتر است.

*با این اظهار نظر، شما به کسانی که از هوشمند سازی مدارس کپری انتقاد می کنند و در حقیقت می گویند اولویت باید برای دسترسی به آب سالم و برق و مدرسه استاندارد باشد این طور پاسخ می دهید؟

-به اعتقاد من، در شرایط فعلی هوشمند سازی مدارس کپری، اقدامی مهمتر و درست تر است. چرا که هوشمند سازی مدارس کپری، آن خلاء و عدم عدالت را بهتر رفع می کند تا این که به آن مناطق برق برسانیم.
البته این طور نیست که ادعا کنیم برق، چیز بدی است. برق هم، چیز خیلی خوبی است و آب سالم هم، چیز خوبی است. ایجاد دسترسی به آب و برق باید محقق شود ولی اگر قرار باشد همه این کارها انجام شود، هوشمند سازی مدارس کپری، مهمتر از نیازهای دیگر است.

*دانش آموزانی که در مناطق محروم بوده اند و الان مدارس کپری آنها هوشمند سازی شده، تا کنون از این نوع تجهیزات تکنولوژیک استفاده نکرده یا کمتر استفاده کرده و به چشم دیده اند.
همین که این تجهیزات به مناطق محروم و صعب العبور برود آیا این دانش آموزان اعتماد به نفس لازم را پیدا می کنند تا در آینده برای دسترسی به رفاه خود بهتر عمل کنند؟

-این موضوع به معلمین و مربیانی دارد که می خواهند این دانش آموزان را آموزش بدهند. این معلمان و مربیان باید به این تکنولوژی ها مسلط باشند و اگر این طور باشد حتماً عالی است.