6 حقیقت جالب درباره اسکلت انسان

استخوان‌های بدن ما واقعا شگفت‌انگیزند. مردم عادی اغلب پس از دانستن این موضوع که استخوان یک بافت زنده است، تعجب می‌کنند. در حال‌حاضر کاملا مشخص شده است که استخوان‌های ما پس از شکستگی‌ها و آسیب‌دیدگی‌ها، توانایی ترمیم خود را دارند.

اما آنها همچنین در پاسخ به فعالیت هر روزه ما، در یک فرایند سلولی موسوم به ترمیم (remodelling)، به‌طور پیوسته خود را حذف و بازسازی می‌کنند.

در اینجا ما به برخی حقایق دیگر درباره اسکلت انسان می‌پردازیم. پس با ما همراه باشید.

۱. همه افراد تعداد ۲۰۶ استخوان ندارند

کتاب‌های درسی به ما یاد می‌دهند که براساس نُرم آناتومی، تعداد ۲۰۶ استخوان در اسکلت انسان وجود دارد. اما نوزادها با بیش از ۳۰۰ استخوان متولد می‌شوند که در اصل همگی از جنس غضروف هستند و در سال‌های اولیه زندگی، موادمعدنی جذب کرده و محکم می‌شوند و بخشی دیگر نیز به یکدیگر جوش می‌خورند.

برخی از افراد با تعداد استخوان بیشتری، از جمله یک جفت دنده اضافه سیزدهم، یا تعداد بیشتری انگشت متولد می‌شوند. بعضی افراد حتی استخوان‌های بیشتری را در طول زندگی خود توسعه می‌دهند.

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که فابلا (fabella) که یک استخوان لوبیایی‌شکل در پشت زانو است، به‌خاطر بهبود تغذیه و افزایش وزن، در بدن انسان‌ها بیشتر دیده می‌شود.

۲. ارتفاع اسکلت انسان به‌طور پیوسته تغییر می‌کند

تغییر در قد کودکان در سال‌های اولیه زندگی‌شان، بسیار سریع‌تر اتفاق می‌افتد و تا اواسط و اواخر نوجوانی به ارتفاع انسان بالغ می‌رسد؛ اما حتی با وجود توقف در رشد استخوان‌های ما، ارتفاع استخوان‌ها می‌تواند همچنان تغییر کند.

در مفصل‌ها (در جاهایی که دو استخوان به هم می‌رسند)، لایه‌ای از غضروف وجود دارد که روی استخوان‌ها را می‌پوشاند. غضروف یک لایه لاستیکی است که از آب، کولاژن، پروتوگلیسان (proteoglycan) و سلول‌ها تشکیل شده است.

در طول روز، غضروف، به‌ویژه در داخل ستون فقرات، توسط جاذبه زمین فشرده می‌شود. این بدین معنی است که شما در انتهای روز کوتاه‌تر شده‌اید. خوشبختانه، غضروف پس از دراز کشیدن به‌صورت افقی، مجددا می‌تواند به اندازه واقعی خود باز گردد. نبود جاذبه در فضا، تاثیر عکسی بر روی فضانوردان دارد. آنها پس از بازگشت به زمین تا ۳ درصد بلندتر می‌شوند.

و این فقط غضروف‌ها نیستند، بلکه استخوان‌ها هم در اثر ضربه کوتاه می‌شوند. دانشمندان نشان داده‌اند که استخوان ساق پا در اثر ضربات ناشی از دویدن موقتا به‌اندازه یک میلی‌متر کوتاه می‌شود.

۳. تنها یک استخوان به استخوان دیگر وصل نیست

استخوان کفل به استخوان ران وصل شده است، اما همه استخوان‌ها در بدن انسان به یکدیگر وصل نیستند. یک استثنا در این‌باره، استخوان لامی است که به هیچ استخوانی متصل نیست. استخوان U-شکل لامی در کف زبان می‌نشیند و توسط ماهیچه‌ها و رباط‌های کف جمجمه و استخوان‌های فک نگه داشته شده می‌شود. این استخوان به انسان‌ها امکان صحبت کردن، نفس کشیدن و قورت‌دادن غذا را می‌دهد.

بسیار نادر است که استخوان لامی شکسته شود و یافتن شکستگی در معاینات پس از مرگ ممکن است نشان‌دهنده خفگی یا حلق‌آویز شدن باشد.

۴. مغز استخوان فقط پرکننده فضا نیست

استخوان‌های بلند، مثل استخوان ران، با مغز استخوان که ترکیبی از سلول‌های چربی، سلول‌های خونی و سلول‌های ایمنی است، پر شده‌اند.

مغز استخوان در کودکان قرمزرنگ است که نشان‌دهنده نقش آن در ساختن سلول‌های خونی است. در بزرگسالان زردرنگ است و ۱۰ درصد از کل چربی بدن آن‌ها را تشکیل می‌دهد. سال‌ها تصور می‌شد که سلول‌های چربی مغز استخوان چیزی جز پرکننده‌های فضا نیستند، اما دانشمندان به این موضوع پی برده‌اند که چربی داخل استخوان‌ها چه نقش مهمی در متابولیک و عملکرد غدد درون‌ریز بدن دارند.

۵. کوچک‌ترین استخوان‌ها در گوش هستند

کوچک‌ترین استخوان‌ها در بدن انسان، استخوان چکشی (malleus)، استخوان سندانی (incus) و استخوان رکابی (stapes) هستند. به همه این استخوان‌ها، در کل، استخوانچه (ossicles) گفته می‌شود و نقش‌شان انتقال لرزش‌های صوتی از هوا به مایع درون گوش داخلی است.

این استخوان‌ها، نه‌تنها کوچک‌ترین استخوان‌های بدن هستند، بلکه تنها استخوان‌هایی هستند که پس از یک‌سالگی ترمیم نمی‌شوند. این موضوع بسیار مهم است؛ چراکه یک تغییر در شکل آن‌ها می‌تواند شنوایی را تحت تاثیر قرار دهد.

استخوانچه‌ها همچنین در باستان‌شناسی و پزشکی قانونی نیز اهمیت دارند. برای اینکه آن‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که ما در رحم مادر هستیم و بنابراین، بررسی‌های ایزوتوپی می‌تواند سرنخ‌هایی را درباره رژیم غذایی و سلامت مادر در اسکلت‌های ناشناخته‌ به دست بدهند.

۶. استخوان‌ها باعث استرس می‌شوند

در بدن انسان، سیستم عصبی سمپاتیک مکانیسمی است که بدن ما به‌وسیله آن خود را برای انجام فعالیت‌های شدید آماده می‌کند. به این واکنش اغلب حالت «جنگ یا فرار» گفته می‌شود و با آزادسازی هورمون آدرنالین در پاسخ به شرایط استر‌س‌زا همراه است.

اما محققین اخیرا مقاله‌ای برای تشخیص استئوکالسین (osteocalcin) منتشر کرده‌اند. استئوکالسین هورمونی است که توسط سلول‌های استخوان‌ساز رها می‌شود و یک نقش کلیدی در پاسخ به استرس بازی می‌کند.

موش‌هایی که بدون توانایی تولید استئوکالسین پرورش داده شده‌اند، در مقایسه با موش‌های معمولی، در شرایط استرس‌زا دارای پاسخ جنگ یا فرار نبودند.

دانشمندان همچنین سطوح استئوکالسین را در انسان‌ها مورد بررسی قرار دادند و متوجه افزایش آن در خون و ادرار پس از قرار گرفتن در شرایط استرس‌زا شدند. در نهایت، نشان داده شد که استئوکالسین، مکانیسم استراحت و هضم پاراسمپاتیک را که در فعال‌سازی پاسخ جنگ یا فرار مؤثر است، غیرفعال می‌کند.

ما می‌دانیم که عملکرد فیزیکی اسکلت انسان برای محافظت از بدن است؛ برای مثال، استخوان‌های دنده از مهم‌ترین ارگان‌های بدن ما محافظت می‌کند. بنابراین جای شگفتی نیست که استخوان‌های ما یک نقش فیزیولوژیک نیز در ایمن نگه‌داشتن ما دارند.