مواجهه اروپا با کابوس بازگشت عناصر داعش

به گزارش میزان، تصمیم «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه، مبنی بر بازگرداندن زندانی‌های اروپایی داعشی به کشورهای مبدا، در نهایت کابوس چند ساله سران کشورهای اروپایی را به واقعیتی دردناک مبدل کرد.

نیویورک تایمز در گزارشی به موضوع بازگشت زندانیان اروپایی داعشی به کشورهای مبدا پرداخته و نوشته است، تصمیم اردوغان مبنی بر بازگرداندن این افراد به اروپا، کشورهای قاره سبز را در نهایت با مشکلی روبرو کرد که سال‌ها از مواجهه با آن طفره می‌رفتند.

بازداشت اخیر برخی از افراد در فرودگاه‌های لندن، برلین و فرانکفورت به ظن ارتباط با گروه تروریستی داعش، از آغاز روند مواجهه اروپا با داعشی‌های اروپایی که قصد دارند به خانه برگردند، حکایت دارد.

سران کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر به دلیل ترس از تهدید امنیتی دراز مدت این افراد و نیز مخالفت افکار عمومی با بازگشت آنان راه‌های جایگزینی را برای پیگرد قانونی این افراد دنبال می‌کردند؛ محاکمه در دادگاه‌های بین المللی، محاکمه در عراق یا هر جایی به جز قاره سبز.

اما رئیس جمهور ترکیه که در پی تغییر ناگهانی سیاست آمریکا در سوریه، قصد دارد زندانی‌های اروپایی داعشی را به کشورهای مبدا بازگرداند و در این راستا در هفته گذشته اقدام به بازگرداندن ده‌ها عضو داعش به انگلیس، دانمارک، آلمان و آمریکا کرده است؛ اردوغان می‎گوید "انتقال صدها نفر دیگر در دستور کار قرار دارد."

ترکیه در حال حاضر میزبان سه میلیون پناهجوی سوری است و اردوغان از مدت‌ها پیش در تلاش بوده است که از سنگینی این بار بکاهد.

انگیزه رئیس جمهور ترکیه از استفاده از این اهرم برای اعمال فشار بر کشورهای اروپایی، انتقاد شدید آنان در مورد حفاری‌های غیر مجاز نفتی ترکیه در شرق مدیترانه و در نزدیکی قبرس و اعمال تحریم‌هایی به دلیل این اقدام بوده است.

با این وجود برخی‌ها بر این باورند که قصد واقعی اردوغان از بازگرداندن زندانی‌های اروپایی داعشی کاملا مشخص نیست و این احتمال وجود دارد که او با تهدید جاری کردن سیل مهاجران به اروپا، در تلاش است از این قاره امتیاز بگیرد. موضوع واضح این است که کشورهای اروپایی با تجاوز نظامی ترکیه به سوریه، آسیب پذیرتر شده‎اند. ضمن اینکه ترکیه ادعا می‌کند ۲۲۸۰ زندانی داعشی از ۳۰ کشور جهان را در اختیار دارد که به زودی به کشورهای مبدا بازگردانده خواهند شد.

مشکل ناگهانی اروپا نتیجه تصمیم «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، مبنی بر خروج نظامیانش از شمال سوریه است؛ تصمیمی که راه را برای حضور ترکیه در سرزمین‌های دارای زندان و بازداشتگاه‌های زندانیان داعشی هموار کرد.

سرنوشت زندانی‌های اروپایی داعشی و خانواده‌های آن‌ها به محل اختلاف ترکیه و اروپا که در حال حاضر میلیاردها دلار برای مهاجران و پناهجویان درگیری‌های عراق، افغانستان و سوریه به آنکارا پرداخت می‌کنند، تبدیل شده است.

موضوع زندانی‌های اروپایی داعشی زمانی پیچیده‌تر می‌شود که بدانیم دو سوم زندانیان اروپایی داعش معادل ۷۰۰ زندانی، کودک هستند که یکی یا هر دو والدین خود را از دست داده‎اند. مقام‌های آلمانی اعلام کردند ۱۳۰ نفر این کشور را برای پیوستن به داعش ترک کردند که ۹۵ نفر از آنها آلمانی هستند. فرانسه بالاترین شمار بازداشت شدگان داعشی در سوریه را در میان کشورهای اروپایی دارد.

بازگشت احتمالی زندانی‌های اروپایی داعشی به کشورهای مبدا، سیستم قضایی اروپا را نیز به دلیل تصمیم گیری در مورد تشکیل پرونده و تامین شواهد و نیز تعیین محکومیت برای جنایت آن‌ها در صدها مایل دورتر از میادین نبرد با دشواری مواجه کرده است.

اکنون کشورهای اروپایی با فشار کارشناسان امنیتی و برخی مقام‎های دولتی نیز مواجه هستند. این مقام‎ها بر این باورند که تنها راه اطمینان از حفظ امنیت اروپا، محاکمه این افراد در دادگاه‌های اروپایی و حبس آنان در زندان است.

همزمان با نگرانی‌های ناشی از پیوستن مجدد این افراد به یکدیگر پس از آزادی و احیای داعش، برخی نیز بازگرداندن این عناصر داعشی را معادل خالی کردن دست ترکیه یا سوریه از داشتن کارت‌های معامله با غرب در آینده نزدیک می‌دانند.